Doanh nghiệp cần “sống chậm” để định hướng chiến lược kinh doanh

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, các doanh nghiệp SMBs hiện đang chiếm khoảng 97% tổng số doanh nghiệp trên toàn quốc, đóng góp khoảng 40% GDP thường niên - đóng vai trò xương sống của nền kinh tế. Tuy nhiên, chính bởi quy mô nhỏ, khu vực doanh nghiệp này cũng là một trong những thành phần “dễ chịu tổn thương” trong bối cảnh kinh tế không ổn định.

Dựa trên báo cáo Kinh tế - Xã hội quý 1 do Tổng cục Thống kê cho biết trên toàn quốc đã có hơn 60.000 doanh nghiệp công bố ngừng hoạt động do gặp nhiều khó khăn, thách thức trong sản xuất, kinh doanh chỉ tính riêng trong Quý I/2023.

Trong bối cảnh đó, sự phát triển vượt bậc về xu hướng tiêu dùng, công nghệ trí tuệ nhân tạo… buộc doanh nghiệp cần phải đưa ra những quyết định sáng suốt để có những chiến lược kinh doanh phù hợp đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Tại sự kiện “Trends Summit #02” - sự kiện thường niên về xu hướng tại Việt Nam hôm 8/12, các diễn giả đã chỉ ra các xu hướng mới nhất về hành vi tiêu dùng, quản trị doanh nghiệp, công nghệ và Marketing.

Bà Tracy Vũ, người sáng lập và CEO của DigiMaster và Trends Việt Nam đã phân tích mô hình Mind Hacking Model để giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về Nội lực và Ngoại lực của mình trong năm nay từ đó tìm hiểu gốc rễ cơ chế vận hành và vận dụng các xu hướng Mega Trends cũng như chủ động kiến tạo các xu hướng mới cho doanh nghiệp của riêng mình.

Các xu hướng Mega Trends được phân thành hai nhóm lớn: Nhóm Mục tiêu và bốn nhóm Yếu tố hình thành. Mega Trends được định nghĩa là những xu hướng có tác động rộng lớn và toàn cầu, không bị giới hạn bởi ranh giới địa lý, chính trị hay văn hóa, và liên quan đến những vấn đề chung của nhân loại như sức khỏe, giáo dục, an ninh, môi trường và phát triển bền vững.

Đồng thời, với chủ đề của sự kiện hôm nay, The Big Slowdown, chỉ sự chậm lại của sự tiến bộ công nghệ và tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây. Tư duy “Nhanh, Chậm” được hiểu là các Tư duy, Nhận thức, Góc nhìn, Suy nghĩ, quyết định có phạm vi và mức độ tác động lớn đòi hỏi sự nghiên cứu sâu sắc nhiều khía cạnh như chiến lược, thương hiệu, quản trị.

Trong năm 2023, các doanh nghiệp phải tự soi lại nội lực doanh nghiệp rất nhiều và cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ việc đẩy hàng tồn kho, thúc đẩy bán hàng, cắt giảm chi phí, nguồn vốn cạn kiệt, dòng tiền không ổn định.

Đồng thời, xu hướng tiêu dùng trong năm 2023 và dự báo cho năm 2024 ngày càng có sự phân hóa đa dạng bởi những diễn biến khó đoán của bối cảnh bên ngoài bao gồm thị trường, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội và tâm lý phức tạp của người tiêu dùng.

Tại Trends Summit 02, các Mega Trends lớn đã được thảo luận dựa trên mục tiêu bị tác động bởi “Slow” của người tiêu dùng. Điển hình là quan tâm tới Sức khỏe, Đầu tư vào Trải nghiệm, Đề cao tính Nguyên bản, Tập trung đầu tư vào các Giá trị, và Tính bền vững. Mỗi Mega Trends được dẫn chứng bằng các Case Study cụ thể từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Các doanh nghiệp hiện nay đang hướng tới mục tiêu chung là tăng trưởng, phát triển bền vững, nhưng mục tiêu bên trong lại tập trung vào nhóm lớn như quản trị, hệ thống giá trị, chiến lược, branding, công nghệ. Đối tượng hướng tới của doanh nghiệp cũng ngày càng đa dạng bao gồm các đối tượng đa thế hệ, đa hành vi, và cả Human (liên quan tới con người), Non-Human (không liên quan tới con người).

Các xu hướng Mega Trends được hình thành như hướng vào bên trong là đầu tư vào giá trị, hướng ra bên ngoài như sức khoẻ, trải nghiệm, tính nguyên bản và xu hướng lớn bao trùm bên trong và bên ngoài là bền vững. Tính bền vững vừa là mục tiêu, mục đích, vừa là kết quả của các xu hướng trên.

Nối tiếp sự kiện, ông Đoàn Đức Thuận - một chuyên gia về Chiến lược, Marketing và Đổi mới sáng tạo, cũng là Phó Tổng Giám đốc về chiến lược & Marketing của Owen Fashion - đã có những chia sẻ sâu sắc về Chiến lược quản trị rủi ro và phát triển bền vững.

Trong thời đại hiện nay, khi mà các doanh nghiệp và tổ chức đang phải đối mặt với những thách thức và rủi ro ngày càng phức tạp, chủ đề này trở nên cực kỳ quan trọng và đáng chú ý. Điều này đòi hỏi sự nhạy bén và sẵn sàng đối mặt với những khó khăn và biến động trong môi trường kinh doanh.

Ông  Đoàn Đức Thuận cho rằng, một chiến lược quản trị rủi ro hiệu quả là sự kết hợp của 3 yếu tố: Tăng trưởng kinh doanh, quản trị chiến lược và kiểm soát thực thi. Từ đó, một tổ chức có thể phát triển bền vững với khả năng chống chịu rủi ro, khi có thể gắn kết với các mục tiêu và cơ hội mới, linh hoạt phân bổ nguồn lực và đơn giản hóa quy trình ra quyết định.

Ông cũng đề cập đến 5 góc độ tiếp cận bền vững và ứng biến linh hoạt, bao gồm: tăng tầm nhìn xa, tăng khả năng phản ứng, tăng khả năng thực thi và thiết lập xu hướng trên thị trường, duy trì sự ổn định và hiệu quả, gia tăng sự linh hoạt liên quan đến tài chính, hoạt động và nguồn lực.

Tại sự kiện lần này, ông cũng đưa ra những phân tích về thị trường hiện tại, ngành và chuỗi giá trị, các thị trường mới, từ đó, gợi ý kịch bản tăng trưởng phù hợp cho một số doanh nghiệp.

Bàn về các góc độ quản trị của các hoạt động BrandMarCom, tại sự kiện Trends Summit 2023, ông Andy Vũ - Nhà sáng lập và Tổng Giám Đốc DigiMind Group, đơn vị tổ chức chính của sự kiện, đã chia sẻ về Tư duy đúng và giải pháp tổng thể cho các doanh nghiệp trong bối cảnh “Slow”. Ông nhấn mạnh rằng, tư duy đúng là một bước quan trọng trong việc quản lý doanh nghiệp, giúp tăng cường khả năng sáng tạo, đổi mới và xác định các vấn đề cùng giải pháp phù hợp để đạt được mục tiêu kinh doanh.

Ông cũng đưa ra hướng dẫn cho các doanh nghiệp về việc xây dựng thương hiệu, truyền tải thông điệp và tạo dấu ấn trong thế giới “chậm”. Ông nêu ra những thách thức trong việc thấu hiểu 5 nhóm khách hàng lớn: Baby Boomer, Gen X, Gen Y, Gen Z, Gen Alpha và phân tích về mục đích sử dụng Internet trong năm qua, thực tế của thị trường BrandMarcom và chân dung khách hàng Gen Z. Đồng thời đề cập đến một số xu hướng tiềm năng trong thời gian gần đây như: Podcast, QR Code, TikTok, Conservational Marketing, AI-Driven Interaction, VR, AR, Sustainable and Ethical Marketing, Hyper-Personalization Through Big Data and Analytics, Video Marketing and Short-Form Content Dominance.

Từ đó, ông đã đúc kết những bài học xương máu trong quá trình tư vấn và triển khai các hoạt động BrandMarCom bao gồm: Đầu tiên, doanh nghiệp càng nhỏ càng cần quan tâm tới thương hiệu và cần xác định vị trí của mình trong chuỗi cung ứng của ngành ví dụ như làm rõ vai trò nhà sản xuất, nhà bán lẻ, nhà phân phối hay đại diện thương mại.

Theo đó, khuyến nghị các doanh nghiệp cần biến nhân viên, đối tác, khách hàng, công chúng thành đại sứ thương hiệu và quan tâm tới nhiều nhóm công chúng hơn thay vì chỉ khách hàng bởi vì trong bối cảnh khủng hoảng niềm tin dâng cao, vòng lặp và vòng tuần hoàn tiếp cận thương hiệu và sản phẩm ngày càng cần điểm chạm đa chiều và đáng tin cậy hơn.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nội dung truyền thông quan trọng hơn kênh truyền và tính nhất quán của thông điệp tạo ra sự ghi nhớ, tính cá nhân hóa tạo nên sự khác biệt. Cuối cùng, ông khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng nguồn traffic cho các kênh Owned Media, sử dụng Marketing để lan tỏa giá trị, không phải thay đổi giá trị, tập trung vào sản phẩm và dịch vụ, và tập trung vào giá trị chứ không phải là Tool hay AI.