Doanh nghiệp nhà nước thua lỗ, không có khả năng trả nợ thì cho phá sản

Sáng nay (25/5), sau phần trình bày của Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng về Tờ trình dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc Hội đã có phần báo cáo thẩm tra về dự án Luật.

Ông Nguyễn Đức Hải cho biết đa số ý kiến trong Uỷ ban thống nhất với phạm vi nợ công thể hiện trong dự thảo Luật. Đó là việc không tính các khoản do Ngân hàng Nhà nước phát hành để thực hiện chính sách tiền tê, nợ tự vay tự trả của DNNN, của đơn vị sự nghiệp công lập vào nợ công.

Cụ thể, việc DNNN và đơn vị sự nghiệp công lập tự vay, tự trả thuộc quyền tự chủ của doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp.

“Trong trường hợp DNNN không đủ khả năng trả nợ thì thực hiện thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật tương tự như các loại hình doanh nghiệp khác. Trường hợp đơn vị sự nghiệp vay nợ không trả được nợ thì cơ chế xử lý cũng được áp dụng như đối với các doanh nghiệp”, ông Hải nói.

Lý giải cho ý kiến này, ông Hải cho biết nếu quy định nợ của DNNN, đơn vị sự nghiệp thuộc phạm vi nợ công sẽ dẫn đến gia tăng nghĩa vụ trả nợ công rất lớn, ảnh hưởng đến an ninh tài chính quốc gia. Quy định nợ DNNN không thuộc phạm vi nợ công cũng phù hợp với thông lệ quốc tế.

Dù vậy, trong Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cũng có những ý kiến cho rằng nếu không trả được nợ nước ngoài của DNNN có thể ảnh hưởng đến hệ số tín nhiệm của quốc gia và trên thực tế đã có trường hợp Nhà nước phải trả nợ thay.

“Do đó, đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định nhằm tăng cường quản lý, giảm thiểu rủi ro đối với khoản nợ này”, ông Hải đề xuất.

Liên quan đến dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), một số ý kiến đề nghị bổ sung vào phạm vi nợ công các khoản nợ tự vay, tự trả của DNNN vì cho rằng, đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối, Nhà nước vẫn phải có trách nhiệm đối với các khoản nợ trong trường hợp doanh nghiệp không có khả năng trả nợ.

Một số ý kiến khác đề nghị nghiên cứu, đưa các khoản ứng trước ngân sách Nhà nước, nợ cấp bù chênh lệch lãi suất cho các ngân hàng chính sách, nợ hoàn thuế GTGT vào phạm vi nợ công vì đó là những khoản nợ ngân sách Nhà nước sẽ phải bố trí nguồn để trả ở các năm sau, nếu không tính vào nợ công sẽ dẫn đến những rủi ro, khó kiểm soát trong quá trình quản lý nợ công và điều hành ngân sách Nhà nước.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội cũng đề nghị, dự thảo luật cần bổ sung quy định làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền quyết định và các đối tượng có liên quan trong toàn bộ quy trình huy động, thẩm định, phân bổ, quản lý, sử dụng nợ công, đặc biệt trong trường hợp sử dụng vốn vay không hiệu quả, gây thất thoát, lãng phí.

Bên cạnh đó, đối với một số nội dung liên quan đến quyết định việc cấp bảo lãnh Chính phủ, quyết định việc cho vay lại đối với chương trình,... là những nội dung quan trọng trong quy trình huy động, quản lý, phân bổ, sử dụng vốn vay, chỉ tiêu an toàn nợ. Do đó, Uỷ ban này cho rằng có thể cân nhắc theo hướng giao thẩm quyền cho Chính phủ xem xét, quyết định.

Uỷ ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội cũng cho rằng dự thảo luật vẫn chưa quy định rõ trách nhiệm, chế tài, biện pháp xử lý đối với tổ chức, cá nhân liên quan và trách nhiệm của người đứng đầu trong quản lý, sử dụng vốn vay khi xảy ra sai phạm, sử dụng vốn vay không hiệu quả, vay lại song không có khả năng trả nợ...

“Do đó, Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung nội dung này vào dự thảo luật”, ông Nguyễn Đức Hải cho hay.