Mặt hàng Thái Lan cạnh tranh với Việt Nam bất ngờ bị đe dọa về nguồn cung, vị trí nhà cung cấp lớn thứ 2 thế giới lung lay

Thời tiết khắc nghiệt

Tại xứ chùa Vàng, Thái Lan đang chuẩn bị các kế hoạch dự phòng để đối phó với hạn hán có thể kéo dài nhiều năm và siết chặt nguồn cung đường và gạo toàn cầu.

Theo các quan chức Chính phủ, lượng mưa trên toàn quốc có thể thấp hơn 10% so với mức trung bình hàng năm trong mùa gió mùa này và sự khởi đầu của hiện tượng thời tiết El Niño có thể làm giảm lượng trong vòng 2 năm tới. Các nhà chức trách cảnh báo Thái Lan sẽ phải đối mặt với tình trạng hạn hán trên diện rộng từ đầu năm 2024.

Những tình trạng đáng báo động này đã khiến chính quyền Thái Lan yêu cầu nông dân chỉ trồng lúa trong một vụ duy nhất để tiết kiệm nước và các nhà sản xuất đường cũng đang chứng kiến sản lượng giảm lần đầu tiên trong vòng 3 năm. Hạn hán cũng sẽ thúc đẩy lạm phát tại quốc gia này khi giá rau, thực phẩm tươi sống và thịt đều trở nên đắt đỏ hơn do sản lượng thu hoạch giảm và thức ăn chăn nuôi đắt đỏ hơn.

Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-Ocha đã yêu cầu Công ty điện lực nhà nước, Cơ quan phát điện và Văn phòng tài nguyên nước tự nhiên giúp lập kế hoạch dự phòng để tiết kiệm nước. Cho đến nay vào năm 2023, lượng mưa của quốc gia thấp hơn 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

El Niño có thể dẫn đến tình trạng khô hạn hơn ở các khu vực châu Á và châu Phi, mưa lớn ở Nam Mỹ, gây thiệt hại cho nhiều loại cây trồng trên toàn cầu. El Niños trước đây đã dẫn đến tác động đáng kể đến lạm phát toàn cầu và ảnh hưởng đến GPD các quốc gia từ Brazil đến Ấn Độ và Úc.

Thái Lan đang nỗ lực phục hồi nền kinh tế vốn đã phải đối mặt với những cơn gió ngược từ sự suy giảm từ Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia, và hạn hán kéo dài có thể làm thất bại những nỗ lực kiểm soát lạm phát trước đó. Thái Lan đã phải vật lộn với nắng nóng kỷ lục trong năm nay.

Euben Paracuelles, nhà phân tích tại Nomura Holdings cho biết: “El Niño sẽ gây ra mối lo ngại lớn hơn đối với tăng trưởng so với lạm phát. Thái Lan là nước xuất khẩu lương thực lớn, với chỉ một nửa tổng sản lượng được tiêu thụ trong nước. Vì vậy, các bộ đệm có thể giúp hạn chế tác động lạm phát trong thời gian ngắn, bên cạnh việc kiểm soát giá và trợ cấp của Chính phủ.”

Nếu El Niño trở nên nghiêm trọng, nó có thể làm giảm 0,2 điểm phần trăm GDP trong năm nay vì điều kiện hạn hán có thể trùng với sản lượng theo mùa trong nửa cuối năm, đặc biệt là đối với gạo, Paracuelles cho biết. Ngân hàng trung ương dự báo Thái Lan sẽ tăng trưởng GDP 3,6% trong năm nay, tăng từ mức 2,6% vào năm 2022.

Nhu cầu điện ở Thái Lan đạt kỷ lục vào tháng 4 khi một số khu vực có nhiệt độ cao chưa từng thấy, buộc các công ty và hộ gia đình phải tăng cường sử dụng điều hòa để thoát khỏi cái nóng oi ả.

Nhiều loại nông sản bị đe dọa

Tác động toàn cầu lớn hơn từ lượng mưa dưới mức trung bình ở Thái Lan sẽ ảnh hưởng đến các loại cây trồng như đường và cao su, thậm chí có thể đe dọa đến vị trí nhà cung cấp gạo lớn thứ hai thế giới của quốc gia này. Các lô hàng đã giảm một phần ba xuống còn 7,6 triệu tấn vào năm 2019, năm đầu tiên của El Niño trước đó.

Mía là một loại cây trồng bền vững, nhưng các nhà máy xay xát của quốc gia đã dự báo sản lượng sẽ giảm. Điều đó sẽ cắt giảm nguồn cung cho thị trường thế giới và tiếp tục thúc đẩy giá đường tinh luyện đang dao động quanh mức cao nhất trong thập kỷ. Cả nước sản xuất khoảng 11 triệu tấn đường trong niên vụ 2022-2023 và ước tính đã xuất khẩu khoảng 80% sản lượng.

Theo Ngân hàng Thế giới, việc Thái Lan thiếu các nỗ lực giảm thiểu dài hạn để đối phó với lũ lụt và hạn hán có thể sẽ làm trầm trọng thêm tác động của thời tiết khắc nghiệt đối với quốc gia này.

Theo Bloomberg, FT