Một 'lỗ hổng' của EU giúp Nga 'bội thu' hàng tỷ USD từ dầu mỏ, sức hấp dẫn khiến nhiều quốc gia muốn làm ngơ không được

Một lỗ hổng trong lệnh trừng phạt của EU cho phép nhập khẩu dầu thô của Nga nếu nó được tinh chế ở nơi khác đã khiến Nga ước tính bỏ túi 1,2 tỷ USD từ việc bán nhiên liệu ở Liên minh châu Âu vào năm ngoái.

Trong hơn một năm, EU đã có lệnh cấm nhập khẩu dầu thô và nhiên liệu bằng đường biển từ Nga, khi khối này và Mỹ, Anh và các đồng minh khác tìm cách hạn chế doanh thu bán dầu.

Tuy nhiên, dầu thô của Nga đã được tinh chế thành nhiên liệu ở những nơi khác, chẳng hạn như ở Ấn Độ, có thể được nhập khẩu vào EU và Điện Kremlin vẫn đang nhận được doanh thu từ nhiên liệu được 'rửa' bên ngoài Nga.

Global Witness đã theo dõi các dòng dầu thô bằng đường biển từ Nga đến các nhà máy lọc dầu trên khắp thế giới rồi đến các cảng châu Âu, và tiết lộ rằng vào năm 2023, ước tính khoảng 35 triệu thùng dầu của Nga đã vào EU dưới dạng các sản phẩm dầu mỏ tinh chế.

Không thể theo dõi các phân tử cụ thể, nhưng Global Witness đã phân tích khối lượng tương đối giữa dầu của Nga và dầu không phải của Nga được sử dụng trong nguyên liệu của nhà máy lọc dầu, nơi có sẵn dữ liệu.

"Nhiên liệu đang đi vào qua một lỗ hổng không nhỏ do lệnh trừng phạt của EU để lại, cho phép các sản phẩm tinh chế từ dầu của Nga chảy vào khối. Điều này đã dẫn đến một 'tiệm giặt' nơi các nhà máy lọc dầu ở các nước như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, có thể nhập khẩu dầu thô giảm giá của Nga, tinh chế thành các sản phẩm như dầu diesel, nhiên liệu máy bay phản lực hoặc xăng và bán dầu đã lọc một cách hợp pháp cho các khu vực pháp lý bị cấm vận như EU", Global Witness cho biết.

Thông qua lỗ hổng tương tự, nhiên liệu của Nga cũng đang xâm nhập vào Anh và Mỹ. Tháng 8/2023, một phân tích của Global Witness cho thấy cứ 20 chuyến bay ở Anh thì có một chuyến chạy bằng nhiên liệu máy bay làm từ dầu của Nga và vào tháng 11 Global Witness đã báo cáo rằng Mỹ đã nhập khẩu 30 triệu thùng nhiên liệu từ các nhà máy lọc dầu nhập khẩu dầu của Nga.

Có thể thấy, năng lượng của Nga quá hấp dẫn vì giá siêu rẻ khiến nhiều quốc gia không thể làm ngơ.

Trung Quốc và Ấn Độ hiện là những nước nhập khẩu năng lượng lớn nhất của Nga, vượt qua EU trong hai năm qua. Cả hai nước châu Á chủ yếu nhập khẩu dầu, tiếp theo là khí đốt và than đá. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã tăng cường nhập khẩu năng lượng từ Nga để ngang hàng với EU.

Thủ tướng Ấn Độ Modi đã nhiều lần tuyên bố nước này dự định tiếp tục mua các sản phẩm năng lượng của Nga miễn là giá cả cạnh tranh. Mặc dù đã công bố một số cam kết đầy tham vọng về khí hậu, Ấn Độ vẫn tiếp tục phụ thuộc nhiều vào dầu và than, với nhu cầu dự kiến sẽ tăng cùng với sự gia tăng dân số và công nghiệp hóa.

Trong khi đó, chi tiêu của Trung Quốc để nhập khẩu năng lượng từ Nga đạt gần 60 tỷ USD kể từ khi xung đột nổ ra. Trung Quốc đã nhập khẩu một loạt sản phẩm năng lượng của Nga với giá chiết khấu, góp phần làm giảm hóa đơn năng lượng của Trung Quốc ước tính khoảng 18 tỷ USD.

Tham khảo: Oilprice