Truy thu hàng trăm tỉ đồng thuế xăng dầu: Bộ nói có doanh nghiệp nói không

Doanh nghiệp nói không có lỗi

Vừa qua, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu nhập khẩu đã liên tiếp nhận được thông báo của Bộ Tài chính yêu cầu phải nộp thêm tiền thuế đối với những lô hàng xăng dầu tạm nhập, nhưng không tái xuất hết và chuyển sang tiêu thụ tại thị trường nội địa trong năm 2012. 

Trong số này có Công ty TNHH MTV xăng dầu Quân đội (Mipec) bị truy thu gần 20 tỉ đồng, Tổng công ty dầu Việt Nam (PV Oil) 66 tỉ đồng, Công ty lọc hóa dầu Nam Việt 26 tỉ đồng, nhiều nhất là Petrolimex 170 tỉ đồng.

Căn cứ để Bộ Tài chính truy thu do tất cả các lô hàng trên, DN khai báo tại hải quan theo diện tạm nhập tái xuất từ đầu năm 2012, nhưng đến cuối năm khi rà soát lại thì còn một khối lượng lớn đã không được tái xuất mà DN đã chuyển đổi mục đích sử dụng để tiêu thụ tại thị trường trong nước. Theo quy định, các lô hàng này sẽ không được miễn thuế, mà phải nộp đầy đủ số thuế nhập khẩu như hàng hóa thông thường. Thời hạn tính thuế từ thời điểm DN thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng.

Cụ thể, tại Petrolimex, theo thông báo của hải quan, tổng số tiền thuế ấn định (thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng) hơn 450,8 tỉ đồng. Trong đó, DN đã nộp hơn 317 tỉ đồng, còn nợ hơn 133 tỉ đồng. Bên cạnh đó, phía hải quan cũng khẳng định: Petrolimex đã kê khai, áp dụng không chính xác thời điểm tính thuế, nên số tiền còn phải nộp thêm là hơn 32 tỉ đồng. Tổng cộng số tiền thuế cần truy thu gần 170 tỉ đồng.

Tranh cãi bắt đầu nổ ra, khi Petrolimex có văn bản kiến nghị không đồng tình với con số truy thu như trên, chủ yếu bắt nguồn từ thời điểm áp dụng mức thuế suất.

Petrolimex cho rằng, tập đoàn đã thực hiện theo đúng các quy định hướng dẫn tại Thông tư số 194/2010/TT-BTC. Theo đó, trường hợp hàng hóa tạm nhập nhưng không tái xuất hết, DN đề nghị chuyển tiêu thụ nội địa phải có văn bản gửi cơ quan hải quan. 

Chi cục hải quan nơi làm thủ tục xem xét, giải quyết và thanh khoản trên cơ sở tờ khai tạm nhập, không đăng ký tờ khai mới mà chỉ khai nộp thuế nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, giá trị gia tăng (nếu có). Thời hạn nộp thuế 30 ngày đối với hàng hóa thuộc danh mục hàng tiêu dùng do Bộ Công thương công bố nhưng nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng…

Còn nhớ, thời điểm năm 2012, mức thuế suất xăng dầu liên tục biến động. Đầu năm để giữ giá, nhà nước giảm thuế về từ 0-3%, đến cuối năm thuế suất đã tăng lên 8-12%. Chính vì yếu tố này, nên nếu áp dụng thời điểm truy thu thuế vào đầu năm, DN sẽ chỉ nộp thuế  không đáng kể. Trong khi Bộ Tài chính thông qua việc ban hành văn bản 17060/BTC-VP, hướng dẫn các cục hải quan phải làm theo đúng Nghị định 154 của Chính phủ, phải thay tờ khai hải quan và thời điểm tính thuế là thời điểm đăng ký tờ khai hải quan thay thế. Áp dụng thời điểm tính thuế vào cuối năm 2012.

“Văn bản số 17060/BTC-VP không thể thay thế được các thông tư do Bộ Tài chính ban hành và đã được các cục hải quan tổ chức thực hiện trước đó về vấn đề này. Vì vậy, không thể căn cứ vào đó để truy thu đối với DN khi đã thực hiện nghiêm chỉnh thông tư có liên quan vẫn còn hiệu lực (Thông tư 194 - PV)”, ông Nguyễn Ngọc Năm, Phó TGĐ Petrolimex - nói. Theo ông Năm, việc ban hành một văn bản có tính chất hồi tố như trên là không đúng nguyên tắc, không đúng quy định của pháp luật.

Cũng theo ông Năm, quyết định truy thu này không những làm ảnh hưởng nặng nề về kinh tế đối với Petrolimex trong năm 2012, ngoài con số lỗ kinh doanh xăng dầu 125 tỉ đồng do thực hiện chính sách bình ổn giá, còn gây thiệt hại 170 tỉ đồng.

“Lẽ ra phải truy thu gấp 3 lần”

Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi chiều qua, một lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, ông không lạ lẫm gì với kiểu phản ứng trên của các DN mỗi khi bị truy thu thuế, ông nói: “Kể cả không khai tờ khai mới cũng không có nghĩa là DN không phải nộp. 

DN nói làm theo Thông tư 194, vậy có đọc rõ, có thực hiện theo hết 3 điều trong đó và các điều của Nghị định 154 hướng dẫn luật không?”. Vị lãnh đạo này giải thích, thứ nhất, hướng dẫn DN nêu tại Thông tư 194 ở trên là quy định để khẳng định DN hết thời hạn tạm nhập tái xuất thì không phải nộp thuế trong thời hạn đó. Còn những khoản khác chỉ rõ khi DN đang tạm nhập, tái xuất nhưng lại chuyển mục đích sử dụng thì phải thực hiện nộp thuế tại thời điểm chuyển đổi đó.

Cụ thể, theo khoản 3, điều 18 của Thông tư 194, trường hợp DN nhập khẩu theo loại hình kinh doanh tạm nhập - tái xuất nhưng chuyển sang tiêu thụ nội địa thì tính lại thời hạn nộp thuế như hàng tiêu dùng (nếu là hàng tiêu dùng) hoặc thời hạn nộp thuế là 30 ngày đối với các trường hợp khác và phạt chậm nộp (nếu có). Thời hạn nộp thuế là 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan. Đối với Văn bản 17060/BTC-VP, theo lãnh đạo này là để nhắc lại Nghị định 154 của Chính phủ, không phải là văn bản hướng dẫn, nên không thể nói chuyện hồi tố hay không.

“Bộ Tài chính đã mời Petrolimex lên làm việc và họ chỉ xin nộp năm 2012 thôi, chúng tôi cũng không hồi tố các năm trước vì ngân sách 2009-2010 cũng đã quyết toán rồi, nếu không phải truy thu gấp 3 lần số 170 tỉ đồng đó. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng và Thủ tướng cũng đã đồng ý theo phương án này, thế nhưng DN lại quay ngoắt như vậy”, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết.

Trước những ý kiến của Bộ Tài chính, ông Nguyễn Ngọc Năm cho biết: “Nếu Bộ Tài chính nói như vậy, tôi cũng không tranh luận gì thêm và có thể khẳng định ngay Bộ Tài chính và hải quan cũng đã làm không nhất quán, không đúng. Chúng tôi đã báo cáo Chính phủ về việc này, hiện đang chờ hướng xử lý ”.

Theo Anh Vũ