Nguồn cung bị bóp nghẹt, giá dầu “lăm le” đâm thủng mốc 100 USD/thùng: OPEC+ vẫn thờ ơ trước cuộc khủng hoảng khiến cả thế giới đau đầu?

Vài ngày trước, khi giá dầu vọt lên hơn 90 USD/thùng, nguyên nhân trực tiếp được cho là do những căng thẳng chiến sự giữa Israel và Iran gây ra. Tuy nhiên, đợt tăng giá này trên thực tế còn có gốc rễ từ vấn đề sâu xa hơn: đó là những cú sốc nguồn cung toàn cầu, hiện đang làm gia tăng lo ngại về lạm phát hàng hóa trên khắp thế giới.

Gần đây, động thái cắt giảm xuất khẩu dầu thô của Mexico đã làm tăng sức ép toàn cầu, khiến các nhà máy lọc dầu ở Mỹ - nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới - tiêu thụ nhiều thùng dầu nội địa hơn. Các lệnh trừng phạt của Mỹ đã khiến hàng hóa của Nga bị mắc kẹt trên biển, và nguồn cung từ Venezuela có thể là mục tiêu tiếp theo. Các cuộc tấn công của phiến quân Houthi vào tàu chở dầu ở Biển Đỏ đã làm trì hoãn các đơn hàng vận chuyển dầu thô. Bất chấp tình trạng hỗn loạn như vậy, OPEC và các đồng minh vẫn tiếp tục cắt giảm sản lượng.

Cuộc khủng hoảng đang khiến dầu liên tục tăng giá, và dầu Brent – thước đo tiêu chuẩn toàn cầu – có nguy cơ phá mốc 100 USD lần đầu tiên sau gần hai năm. Điều này làm tăng thêm mối lo ngại về lạm phát, hiện có nguy cơ cản trở cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden và làm phức tạp thêm các cuộc thảo luận nhằm cắt giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương.

Trong khi đó, thị trường dầu thô ở châu Âu bị áp lực cao hơn bởi các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ, khiến hàng triệu thùng dầu thô phải đi vòng quanh châu Phi, làm trì hoãn một số nguồn cung trong nhiều tuần.

Sự gián đoạn đối với đường ống quan trọng ở Biển Bắc, tình trạng bất ổn ở Libya và một đường ống bị hư hỏng ở Nam Sudan cũng góp phần thúc đẩy đà tăng giá, trong khi các lệnh trừng phạt của Mỹ trở thành rào cản đối với các tàu chở dầu của Nga – vốn trước đây vận chuyển dầu cho các khách hàng, bao gồm Ấn Độ.

Sự hạn chế về nguồn cung có thể còn trở nên gay gắt hơn trong những tuần tới. Chính quyền ông Biden có thể áp dụng lại các biện pháp trừng phạt với cáo buộc rằng Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro không thực hiện những lời hứa hướng tới các cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Nguồn cung bị siết chặt giữa lúc nhu cầu đang tăng lên. Các nhà máy lọc dầu của Mỹ đang chuẩn bị tăng cường sản xuất nhiên liệu cho mùa hè, khi hàng triệu người Mỹ ra đường và mức tiêu thụ xăng lên đến đỉnh điểm. Các kho dự trữ xăng ở Bờ Đông đông dân đang bị thắt chặt và hoạt động sản xuất ở Mỹ và Trung Quốc cũng đang báo hiệu sự gia tăng sử dụng nhiên liệu. Ở châu Á, lợi nhuận lọc dầu cao hơn khoảng 50% so với mức trung bình theo mùa trong 5 năm, cho thấy nhu cầu tốt.