Rút kinh nghiệm vụ ông Trịnh Xuân Thanh, bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường

Đại biểu Nhân dân: Qua vụ việc ông Trịnh Xuân Thanh và bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường, có thể thấy lỗ hổng lớn trong công tác bầu cử, xin ông cho biết ý kiến của mình, tới đây sẽ rút kinh nghiệm như thế nào?

- Rất tiếc là cuộc bầu cử sau khi công bố kết quả, chúng ta đã phải tiến hành xác nhận tư cách ĐBQH và có hai người trúng cử không đủ tư cách làm ĐBQH khóa XIV.

Đối với ông Trịnh Xuân Thanh, những vi phạm đã rất rõ, nên 100% thành viên Hội đồng bầu cử quốc gia đã nhất trí không xác nhận tư cách ĐBQH của ông này. Tổng Bí thư cũng đã chỉ đạo tiếp tục xem xét trách nhiệm của cá nhân, tổ chức liên quan đến vụ việc của ông này.

Bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường là thành viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN, tham gia vào rất nhiều đoàn, hội, hoạt động cũng tích cực, là doanh nhân thành đạt. Nhưng bà này đã vi phạm Luật Quốc tịch, có thêm quốc tịch Cộng hòa Malta, nên Hội đồng bầu cử quốc gia đã quyết định không công nhận tư cách ĐBQH.

Từ các trường hợp này, chúng ta sẽ nghiên cứu sửa đổi, bổ sung pháp luật về bầu cử để các cuộc bầu cử lần sau được tiến hành chặt chẽ hơn.

* Diễn đàn doanh nghiệp: bà Nguyệt Hường có quốc tịch nước ngoài khi đang là ĐBQH khóa 13. Xin hỏi là các trường hợp đang là đại biểu thì có rà soát tư cách không, và bà Hường khi đang là ĐBQH mà vi phạm thì có bị bãi nhiệm không?

- Hiến pháp đã quy định công dân VN có quốc tịch VN, Luật Quốc tịch đã quy định rõ công dân VN chỉ có một quốc tịch là quốc tịch VN. Còn các nước quy định có hai, ba quốc tịch là quyền của họ.

Kiều bào VN ở nước ngoài có thể có hai, ba quốc tịch, nhưng khi về VN anh kê khai quốc tịch nào thì hưởng dụng quyền quy định với quốc tịch đó. Như vậy người VN ở nước ngoài về VN, còn giữ quốc tịch VN, về VN khai quốc tịch nước ngoài thì được đối xử như người nước ngoài, còn khai quốc tịch VN thì được đối xử là công dân VN (ví dụ có quyền bầu cử).

Còn người VN sinh sống ở trong nước chỉ có một quốc tịch là quốc tịch VN, có thêm quốc tịch khác là vi phạm. Việc bà Hường có quốc tịch nước ngoài thì mới đây mới đăng ký và được cơ quan chức năng phát hiện ngay.

* Tuổi Trẻ: Thưa Tổng thư ký, để xảy ra sai sót trong Bộ luật Hình sự có trách nhiệm của tập thể Quốc hội (một số ĐBQH cũng đã gửi lời xin lỗi cử tri), nhưng quá trình xây dựng bộ luật này có trách nhiệm của những đơn vị, cá nhân cụ thể, xin ông cho biết việc kiểm điểm và cá thể hóa trách nhiệm được tiến hành như thế nào (hôm nay cũng là ngày Quốc hội Khóa XIII sẽ mãn nhiệm)?

- Chúng ta sẽ xem xét thấu đáo, kỹ lưỡng các điều khoản sai sót trong bộ luật này, và sau đó sẽ xem xét cụ thể trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia quá trình xây dựng bộ luật.

Chúng ta biết rằng khi Chính phủ trình ra thì Ủy ban Tư pháp giúp Quốc hội thẩm tra, Ủy ban Pháp luật rà soát các vấn đề liên quan. Việc xem xét trách nhiệm chắc chắn là liên quan đến Quốc hội khóa XIII, có những đồng chí đã nghỉ rồi và có đồng chí tiếp tục tái cử.

- Tuổi Trẻ: Tổng thư ký sẽ giúp các ĐBQH, đặc biệt là ĐBQH mới như thế nào để họ có đủ thông tin về các ứng cử viên khi trình Quốc hội bầu và phê chuẩn, bởi số lượng người được bầu và phê chuẩn tại kỳ họp này rất nhiều?

- Kỳ này Ban Công tác đại biểu sẽ chuẩn bị hồ sơ nhiều hơn, để các ĐBQH có điều kiện nghiên cứu kỹ hồ sơ. Thứ hai là dành thời gian thỏa đáng để ĐBQH, đoàn ĐBQH thảo luận, cho ý kiến. Thứ ba là ý kiến sẽ được tập hợp đầy đủ. Thứ tư là các ý kiến đó sẽ được giải trình thỏa đáng.

Hồ sơ đã được chuẩn bị kỹ, thậm chí là cho in mầu để ĐBQH nhìn cho rõ hình ảnh.

* Báo điện tử Tổ quốc: Nghi lễ tuyên thệ tại kỳ họp thứ nhất này có gì thay đổi không?

- Cơ bản là giữ như lễ tuyên thệ trước đây đối với bốn chức danh. Cái mới là để đảm bảo tính trang nghiêm, khi tuyên thệ sẽ mời tất cả các đại biểu Quốc hội đứng lên, không quay phim chụp ảnh.

Trình bày về nội dung, chương trình kỳ họp thứ nhất, Phó tổng thư ký Quốc hội Lê Minh Thông cho biết: “kỳ họp thứ nhất có vai trò đặc biệt quan trọng, tạo tiền đề cho hoạt động của Quốc hội trong cả nhiệm kỳ. Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ tập trung phần lớn thời gian để xem xét, quyết định về tổ chức, nhân sự cấp cao của Nhà nước”.

Theo đó, Quốc hội dành khoảng 6 ngày (từ 20 đến 28-7) để xem xét, quyết định công tác nhân sự Nhà nước. Cụ thể như sau:

Bầu Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội và các Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội; Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội; Tổng thư ký Quốc hội; Tổng kiểm toán Nhà nước.

Bầu Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Phó chủ tịch nước, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Quyết định cơ cấu tổ chức, số lượng thành viên Chính phủ; Phê chuẩn việc bổ nhiệm các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ; Phê chuẩn danh sách các Phó chủ tịch và ủy viên Hội đồng quốc phòng và an ninh.

Theo quy định của Hiến pháp mới năm 2013, tại kỳ họp đầu tiên của Quốc hội, ngay sau khi được bầu, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao sẽ làm lễ tuyên thệ trước Quốc hội.