So găng 3 "ông lớn" ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV

Lợi nhuận Vietcombank sụt giảm nhưng vẫn là quán quân

Trong 3 ngân hàng, chỉ Vietcombank ghi nhận sụt giảm lợi nhuận trong 9 tháng đầu năm 2020. Lợi nhuận trước thuế của Vietcombank giảm 9,4% so với cùng kỳ xuống mức 15.965 tỷ đồng. Dù vậy, Vietcombank vẫn là ngân hàng có lãi cao nhất hệ thống và còn bỏ xa VietinBank, BIDV.

Nguyên nhân chính khiến lợi nhuận của Vietcombank sụt giảm là vì chi phí dự phòng tăng mạnh 25% lên 6.033 tỷ đồng. Tuy nhiên, cũng nhờ tăng mạnh trích lập dự phòng, ngân hàng tiếp tục cải thiện được tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên vượt 200%.

Trong khi đó, chi phí dự phòng của VietinBank chỉ tăng 5,3% lên 11.458 tỷ, BIDV còn giảm 2,3% xuống 16.119 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm 2020 của VietinBank tăng 22,6% so với cùng kỳ đạt 10.364 tỷ đồng, BIDV tăng 0,5% đạt 7.062 tỷ đồng.

Dư nợ cho vay và tiền gửi khách hàng: BIDV vẫn dẫn đầu quy mô nhưng Vietcombank đang tăng trưởng mạnh hơn

BIDV vẫn là ngân hàng có dư nợ cho vay cao nhất hệ thống, đạt hơn 1,14 triệu tỷ đồng vào cuối tháng 9/2020, tăng 2,54% so với đầu năm. VietinBank là ngân hàng đứng thứ 2, có dư nợ cho vay khách hàng đạt 958.011 tỷ, tăng 2,43%.

Vietcombank lại có tăng trưởng dư nợ cho vay cao hơn trong 9 tháng đầu năm, tăng 6,68% đạt 783.757 tỷ đồng.

Về tiền gửi khách hàng, BIDV là ngân hàng có nhiều tiền gửi nhất với hơn 1,14 triệu tỷ, đứng thứ hai là Vietcombank với 981.492 tỷ và VietinBank đứng thứ ba với 939.175 tỷ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2020, tiền gửi của Vietcombank tăng 5,71%, VietinBank tăng 5,2% và BIDV chỉ tăng 2,77%.

Vietcombank đang có lợi thế huy động vốn giá rẻ nhất trong 3 ngân hàng này khi 28% lượng tiền gửi khách hàng là tiền gửi không kỳ hạn – có lãi suất chỉ 0,1%/năm. Trong khi đó, tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn tại VietinBank và BIDV chỉ ở mức 17,4% và 14,8%.

Nợ xấu cả 3 ngân hàng đều tăng, tỷ lệ bao phủ nợ xấu biến động mạnh

Cả 3 ngân hàng đều có nợ xấu tăng trong 9 tháng đầu năm. Trong đó, VietinBank là ngân hàng có nợ xấu tăng mạnh nhất, tăng tới 66% lên hơn 17.900 tỷ đồng, chủ yếu do nợ nhóm 3 tăng vọt 5,8 lần lên hơn 11.900 tỷ. Tỷ lệ nợ xấu theo đó tăng từ 1,16% hồi đầu năm lên 1,87% cuối tháng 9/2020.

BIDV vẫn là ngân hàng có nhiều nợ xấu nội bảng nhất, với hơn 21.525 tỷ đồng, tăng 10,4% so với đầu năm. Tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ cho vay tăng từ 1,75% lên 1,88%.

Vietcombank cũng có nợ xấu tăng 35,8% lên 7.884 tỷ đồng. Tuy nhiên tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay vẫn ở mức hàng thấp nhất hệ thống với 1,01%.

Về nợ xấu tại VAMC, hiện BIDV và Vietcombank đã tất toán toàn bộ trái phiếu đặc biệt, trong khi đó VietinBank vẫn còn khoảng hơn 13.000 tỷ đồng.

Tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLC) giữa 3 ngân hàng cũng có sự cách biệt rất lớn. Cuối tháng 9, tỷ lệ LLC của Vietcombank đạt 215%, tăng mạnh so với mức 180% hồi đầu năm và cũng là mức cao nhất trong các ngân hàng thương mại. Tỷ lệ LLC cao cho thấy độ chủ động nguồn lực đối ứng nợ xấu của ngân hàng đang ở mức tốt và ngược lại.

Tỷ lệ LLC tại BIDV cũng có cải thiện, tăng từ 75% cuối năm 2019 lên 91% cuối tháng 9/2020. Trong khi đó, nợ xấu nội bảng tăng mạnh nhưng trích lập dự phòng tăng chậm hơn khiến tỷ lệ bao phủ nợ xấu tại VietinBank lại sụt giảm từ 121% xuống còn 84%.

Năng suất lao động và thu nhập nhân viên chênh lệch lớn

Cả 3 ngân hàng đều tuyển thêm nhân sự trong 9 tháng đầu năm và không thay đổi nhiều về chi lương, trợ cấp cho nhân viên.

Tại Vietcombank (ngân hàng mẹ), số cán bộ nhân viên cuối tháng 9/2020 là 19.830 người, tăng hơn 1.400 người so với hồi đầu năm. Trong khi đó, VietinBank chỉ tăng thêm 65 nhân viên lên 22.396 người. BIDV tăng 199 người lên 25.915 người – là ngân hàng có lực lượng lao động đông đảo nhất hệ thống NHTMCP.

Ước tính thu nhập bình quân của nhân viên Vietcombank (ngân hàng mẹ) trong 9 tháng đầu năm là 32,1 triệu đồng/tháng, VietinBank là 24,9 triệu đồng/tháng, BIDV là 22 triệu đồng/tháng. Khá dễ hiểu khi Vietcombank là ngân hàng trả lương cao hàng đầu hệ thống, khi trung bình mỗi nhân viên nhà băng này đem về hơn 74 triệu đồng lãi sau thuế mỗi tháng cho ngân hàng, trong khi đó tại VietinBank chỉ ở mức 41,5 triệu đồng và BIDV là 26,4 triệu đồng.

Vốn điều lệ dậm chân tại chỗ nhưng chuẩn bị tăng mạnh

Vốn điều lệ của 3 ngân hàng đều không thay đổi trong 9 tháng đầu năm 2020. BIDV vẫn là ngân hàng có vốn điều lệ cao nhất với 40.220 tỷ đồng, theo sau lần lượt là VietinBank 37.234 tỷ và Vietcombank 37.088 tỷ.

Tuy nhiên, thứ hạng vốn điều lệ của 3 ngân hàng có thể sẽ có thay đổi lớn trong thời gian tới. Tháng 9/2020, Chính phủ đã đã ban hành Nghị định 121/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 12 Nghị định 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015. Theo đó, các NHTM Nhà nước đã có cơ sở pháp lý để tăng vốn từ chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Ngay sau khi Nghị định 91 được sửa đổi, VietinBank đã tiến hành lấy ý kiến cổ đông về việc tăng vốn thông qua phát hành cổ phiếu để trả cổ tức từ lợi nhuận sau thuế và trích quỹ các năm 2017, 2018, 2019.

Hiện chưa rõ các ngân hàng sẽ dành bao nhiêu lợi nhuận giữ lại để chia cổ tức bằng cổ phiếu song lượng vốn điều lệ bổ sung có thể sẽ khá lớn khi 3 ngân hàng này đang có lợi nhuận chưa phân phối ở mức tương đối cao. Cuối tháng 9/2020, lợi nhuận chưa phân phối của Vietcombank đạt 38.841 tỷ đồng, VietinBank là 25.895 tỷ đồng, BIDV là 16.306 tỷ đồng.