Sửa Luật chống tham nhũng: Khó khăn trong xác định tài sản bất minh

Sau khi thảo luận tại tổ, sáng 21/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi).

Dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) lần này đưa ra 2 phương án về đối tượng kê khai tài sản, trong đó phương án một là mở rộng hết mức (đối tượng hưởng phụ cấp từ 0,2 trở lên, tức phó phòng cấp huyện trở lên); phương án 2 thu hẹp quá mức (đối tượng hưởng phụ cấp từ 0,7 và 0,9 trở lên).

Nhiều đại biểu cho rằng, trước mắt nên giữ nguyên đối tượng kê khai tài sản, thu nhập hoặc thu hẹp ở mức độ hợp lý, tập trung vào các đối tượng giữ vị trí quan trọng ở Trung ương, địa phương, những khu vực nhạy cảm mà thời gian qua phát sinh nhiều vụ việc tham nhũng.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nêu ý kiến: “Kê khai rộng quá, nhiều quá cơ quan quản lý không thể nào kiểm tra hết như thời gian qua. Kê khai thì để trong tủ hoặc kê khai để đó, phát sinh, phát hiện mới đi thẩm tra thì không kịp thời, đúng lúc. Sau khi đối tượng kê khai xong thì cơ quan quản lý, cơ quan thanh tra kiểm tra bản kê khai đó và đánh giá tình hình xem có thực tế hay không. Nếu thấy không thực tế mời đến bổ sung thêm, hoặc có vấn đề bất minh tiếp tục đi kiểm tra”.

Đại biểu Phạm Văn Hoà - đoàn Đồng Tháp.

Đại biểu Bùi Văn Xuyền (đoàn Thái Bình) đề nghị, Luật Phòng, chống tham nhũng cần quy định việc kê khai tài sản thu nhập thì cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân của cán bộ quan chức có trách nhiệm cùng với cơ quan thanh tra cấp tỉnh và chuyên ngành cấp tỉnh, cấp huyện kiểm kê tài sản. Việc kê khai, xác minh tài sản cần phải được công khai, minh bạch ở nơi cán bộ công chức cư trú, hoặc cơ quan nơi cán bộ làm việc để cùng giám sát.

"Cơ chế quản lý tài sản của chúng ta hiện nay có nhiều vấn đề, không quản lý được tài sản của cán bộ. Cứ cho là kiểm tra, thanh tra sát sao thì cũng khó phát hiện ra được với cơ chế hiện nay. Do vậy phải phải làm đồng bộ. Việc kê khai chưa tốt vì làm chưa rốt ráo, đầy đủ, đặc biệt là công khai phải được thực hiện nghiêm túc để người dân giám sát. Qua tai mắt của người dân mới biết được” – đại biểu Bùi Văn Xuyền nêu ý kiến.

Một số đại biểu cho rằng, việc kê khai tài sản, thẩm định lại tài sản của cán bộ, quan chức đã là việc khó, nhưng việc phát hiện, chứng minh và thu hồi tài sản bất minh còn khó hơn nữa. Vì vậy Luật phải đưa ra những quy định rõ ràng để tạo thuận lợi trong quá trình, điều tra, xác minh và thu hồi tài sản nếu phát hiện tham nhũng.

Đại biểu Sùng Thìn Cò - đoàn Hà Giang.

Theo đại biểu Sùng Thìn Cò (đoàn Hà Giang): “Tài sản bất minh nhiều vấn đề, phải điều tra, xác minh mất nhiều thời gian. Tài sản đã tham nhũng thì không có cánh mà bay. Nó chỉ vào những người thân, người quen, vào những chỗ quen biết chứ chả đi đâu cả. Trước mắt thì cũng khó nhưng về lâu dài thì chắc chắn sẽ thu hồi lại, còn thu hồi được bao nhiêu thì chưa rõ. Đó cũng là mong muốn của Đảng, của Nhà nước cũng như mong muốn của cử tri, của nhân dân.

Một vấn đề cũng được nhiều đại biểu quan tâm đó là mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự án Luật đối với với khu vực ngoài nhà nước. Trên thực tế, tình hình tham nhũng khu vực ngoài nhà nước đã và đang xuất hiện ảnh hưởng bất lợi đến các hoạt động cạnh tranh lành mạnh, môi trường đầu tư, kinh doanh, đồng thời cản trở hiệu quả phòng chống tham nhũng trong khu vực nhà nước.

Đại biểu Bùi Văn Phương (đoàn Ninh Bình) cho rằng: “Luật phòng, chống tham nhũng thì phải coi phòng là chính. Phải tìm xem thất thoát nhà nước ở đâu ra. Ở ngoài khu vực nhà nước chính là các doanh nghiệp sân sau, thất thoát từ đây. Toàn bộ các dự án đầu tư công, vấn đề mua sắm tài sản thì tiền nhà nước lọt ra ở chỗ này, cho nên phải đưa vào diện để Luật phòng, chống tham nhũng bao phủ. Vấn đề ngoài nhà nước nhưng chỉ trong phạm vi một số loại hình doanh nghiệp, những doanh nghiệp hay có “vòi” vào túi của nhà nước trong các dự án, đề án thì mới tham nhũng”.

Nhiều đại biểu cũng kỳ vọng, dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) lần này với những điều luật cụ thể hơn sẽ đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng chống tham nhũng trong tình hình hiện nay, đồng thời thu hồi được tài sản tham nhũng cho Nhà nước.