Cơ chế tỷ giá mới - chiếc "van" giảm áp lực tỷ giá

Các chuyên gia tài chính ngân hàng đều tin tưởng việc thực hiện cơ chế tỷ giá trung tâm sẽ giảm tình trạng găm giữ và đầu cơ ngoại tệ; ngăn chặn lợi ích nhóm tại tọa đàm trực tuyến: Đường đi của tỷ giá 2016 diễn ra mới đây.

Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam nhìn nhận cơ chế tỷ giá mới sẽ đảm bảo cho tỷ giá được linh hoạt, được điều chỉnh lên hoặc xuống theo cung cầu của thị trường. Đồng thời cơ chế tỷ giá này cũng giảm kỳ vọng của thị trường vào việc phá giá từng lần và đột ngột. Chính do việc được điều chỉnh linh hoạt sẽ là "một van" giảm áp lực tỷ giá trên thị trường.

Ngoài ra, người dân và doanh nghiệp cũng sẽ quen dần với việc tỷ giá giao động trong biên độ nhỏ hàng ngày. Do đó, kỳ vọng về phá giá sẽ giảm dẫn đến tình trạng găm giữ ngoại tệ cũng sẽ giảm.

Trong khi đó khẳng định việc thực hiện cơ chế tỷ giá trung tâm chắc chắn sẽ giảm găm giữ và đầu cơ ngoại tệ; ngăn chặn lợi ích nhóm, ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Quản trị Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) lý giải, trước đây, việc công bố tỷ giá theo hướng “bí mật” và mệnh lệnh hành chính tạo điều kiện cho các nhà đầu cơ găm giữ với việc dự đoán hoặc khai thác những bí mật Nhà nước…

Nhưng khi thực hiện cơ chế mới, tỷ giá được công bố hàng ngày, không còn khoảng trống cho đầu cơ và công khai trên cơ sở tham chiếu thị trường tiền tệ quốc tế và cung-cầu trong nước, gần như bịt đường cho cơ hội đầu cơ, găm giữ ngoại tệ.

Việc thực hiện cơ chế mới thể hiện rõ sự tôn trọng hơn quy luật của thị trường, trên cơ sở cung-cầu ngoại tệ và các yếu tố tác động bên trong và bên ngoài khách quan đổi với tỷ giá, xóa bỏ mệnh lệnh hành chính và quyền lực tập trung vào NHNN, không còn cơ hội cho lợi ích nhóm thao túng trục lợi (cũng như đối với vàng).

Chuyên gia tài chính Lê Xuân Nghĩa cho biết: "Theo số liệu tôi biết được, dự báo cán cân vãng lai của Việt Nam năm 2015 là dương (+), khoảng 1,7 tỷ USD. Cán cân tài chính cũng (+ ) 3,8 tỷ USD. Trong khi đó, cán cân thanh tán tổng thể dự kiến sẽ âm (-) 4,5 tỷ USD".

Như vậy, lỗi và sai sót lên tới 9 tỷ USD, phần lớn con số này chứng tỏ một lượng rất lớn ngoại tệ bị găm giữ tại các doanh nghiệp và các ngân hàng thương mại.

Theo vị chuyên gia này đây là hiện tượng ít thấy của Việt Nam trong nhiều năm qua. Nó phản ánh tác động mạnh của tâm lý dưới ảnh hưởng của cơ chế quản lý tỷ giá hối đoái cũ và tác động từ bên ngoài, đặc biệt là việc phá giá đồng nhân dân tệ. Điều này cho thấy cơ chế quản lý tỷ giá hối đoái mới cần phải khắc phục được tình trạng nói trên.

Ông Nghĩa nhận định cách thức khắc phục lớn nhất là chế độ tỷ giá, theo nguyên tắc thị trường và có sự điều tiết của Ngân hàng Trung ương trong những trường hợp cung cầu thị trường mất cân đối lớn. Còn trong điều kiện bình thường thì thị trường sẽ quyết định.

Ngoài ra, NHNN đã và sẽ ban hành các quy định nhằm kiểm soát tình trạng găm giữ ngoại tệ của các doanh nghiệp (tại Thông tư 15) và phát triển thị trường phái sinh về tỷ giá hối đoái.

Từ phía NHNN, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, ông Bùi Quốc Dũng cho biết, ở cách thức điều hành tỷ giá mới, NHNN công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày, bám sát diễn biến cung cầu ngoại tệ trong nước và quốc tế, do đó, tỷ giá trung tâm biến động có tăng, có giảm. Tỷ giá biến động theo cả hai chiều sẽ hạn chế những cú sốc từ bên ngoài cũng như loại bỏ dần tâm lý găm giữ, đầu cơ trên thị trường ngoại tệ khi tỷ giá chỉ được điều chỉnh 1 chiều trước đây.

Việc thay đổi cách thức điều hành tỷ giá là bước đi đồng bộ tiếp theo trong lộ trình chống đô la hóa, nâng cao vị thế của đồng Việt Nam, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối.

Với việc thực hiện cách thức điều hành tỷ giá mới cùng với việc triển khai quyết liệt các giải pháp đồng bộ trong thời gian qua, tỷ giá và thị trường ngoại hối giữ ổn định, lòng tin vào đồng Việt nam được củng cố, điều này cũng góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ ngoại tệ.