Tạm biệt Alibaba, Masayoshi Son nhắm mục tiêu mới: Phòng thủ hơn 1 năm mới rót vốn, tự tin sắp đón 'cuộc cách mạng tiếp theo'

SoftBank vừa tuyên bố sẽ trở lại ‘lợi hại hơn xưa’ cùng chiến lược rót vốn vào các công ty trí tuệ nhân tạo - lĩnh vực nhà đầu tư mạo hiểm này nhắm mục tiêu từ lâu nhưng chưa tận dụng được.

Là một trong những nhà đầu tư công nghệ có ảnh hưởng nhất thế giới, SoftBank “phòng thủ” hơn 1 năm, đồng thời cắt giảm loạt các chi tiêu hoang phí trong thời kỳ suy thoái. Công ty này mới đây ghi nhận khoản lỗ ròng 57,6 tỷ yên trong quý I/2023, tương đương khoảng 430 triệu USD, thấp hơn nhiều so với khoản lỗ 15,7 tỷ USD hồi năm 2022 - chỉ dấu dự báo cho một chiến lược mới đúng đắn và tối ưu hơn.

“Chúng tôi đã sẵn sàng tiếp cận cuộc cách mạng AI sắp diễn ra”, Giám đốc tài chính SoftBank Yoshimitsu Goto cho biết và vui mừng thông báo, cổ phiếu một số công ty công nghệ do SoftBank hậu thuẫn đã bắt đầu phục hồi.

Đón sức mạnh tài chính mới, SoftBank gần như bán toàn bộ cổ phần tại tập đoàn Alibaba Group những tháng gần đây. Lời hứa về AI cùng sự ra đời của ChatGPT đã thu hút được sự chú ý đặc biệt.

Ông Goto trước đó đã dành phần lớn bài thuyết trình ca ngợi chatbot này, rằng Giám đốc điều hành SoftBank Masayoshi Son đang dồn tâm sức nghiên cứu cách tiếp cận trí tuệ nhân tạo và lên kế hoạch niêm yết Arm.

“AI cuối cùng đã xuất hiện, đặc biệt là AI tổng hợp,” ông Goto nói. “Giám đốc điều hành của SoftBank hôm nay rất hào hứng hệt như thời điểm ông ra mắt công ty”.

Sự đón nhận diễn ra sau 1 thập kỷ Son cam kết rằng SoftBank sẽ tập trung hoàn toàn vào “cuộc cách mạng AI”. Với ông, AI là chủ đề thống nhất trong Quỹ Tầm nhìn trị giá 100 tỷ USD vốn được ra mắt hồi năm 2017.

Tuy nhiên, những khoản đầu tư trước đây phần lớn lại dành cho những công ty không có nền tảng AI rõ ràng, chẳng hạn như WeWork hay loạt ứng dụng gọi xe. SoftBank sai lầm vì không rót vốn vào OpenAI.

Chuyển sang AI, SoftBank nói lời tạm biệt với Alibaba - khoản đầu tư được cho là thành công nhất trong sự nghiệp hơn 4 thập kỷ của Son. Người đàn ông này đã ủng hộ Alibaba từ thuở sơ khai, đặc biệt vào năm 2021 khi cổ phần của SoftBank tương đương gần 100 tỷ USD.

“Jack Ma chẳng có kế hoạch kinh doanh; nhân viên thì chỉ vào khoảng 35-40 người. Thế nhưng ánh mắt của cậu ấy lại rất mạnh mẽ, một đôi mắt sáng đầy mạnh mẽ. Cách cậu ấy nhìn nhận sự việc đã cho thấy tiềm năng một nhà lãnh đạo thực sự”, Masayoshi Son nhớ lại trong một buổi phỏng vấn trước đây.

Tài liệu của Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ (SEC) được tờ FT trích dẫn hồi tháng trước cho thấy, thông qua hoạt động bán cổ phiếu, SoftBank chỉ còn nắm giữ khoảng 3,8% cổ phần trong đế chế Alibaba. Con số này thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ 34% cổ phần tỷ phú Son từng nắm giữ trước đây.

“Chúng tôi đang củng cố sự ổn định tài chính của mình bằng cách tăng tính thanh khoản trong tay từ việc huy động tiền mặt”, công ty cho biết.

Dẫu vậy, trong những năm qua, cổ phần SoftBank trong Alibaba vẫn giúp tập đoàn này bù đắp khoản lỗ khổng lồ từ 2 Quỹ Tầm nhìn. Sau khi công bố khoản lỗ kỷ lục tương đương hơn 20 tỷ USD trong quý II năm ngoái, SoftBank lội ngược dòng vào quý III nhờ lợi nhuận từ các giao dịch của Alibaba. Nhìn chung, kết thúc quý I/2023, SoftBank lỗ 7,2 tỷ USD, nhỏ hơn khoản lỗ 12,6 tỷ USD một năm trước đó.

Trong khi SoftBank coi việc kiếm tiền từ cổ phiếu của Alibaba nhằm củng cố nguồn tài chính, một số nhà đầu tư coi động thái này như một cách “vùng vẫy” trong tuyệt vọng để làm đẹp báo cáo tài chính. Trước đó, các nhà phân tích dự đoán tập đoàn Nhật Bản này sẽ có năm thứ hai liên tiếp thua lỗ nặng nề.

Những khoản lỗ phần lớn là do quỹ Tầm nhìn của Son chịu tổn thất nghiêm trọng, trong bối cảnh hàng trăm công ty khởi nghiệp tư nhân SoftBank rót vốn không thể trụ vững trong cuộc đại suy thoái ngành công nghệ.

Quỹ Tầm nhìn 2 trị giá 50 tỷ USD đã đầu tư rất nhiều, trong đó có công ty cho vay trực tuyến Klarna và FTX hiện đã phá sản. Dự đoán trong tương lai, quỹ này sẽ tiếp tục đối mặt với một số tổn thất khi định giá các công ty trên sụt giảm.

Mới đây nhất, SoftBank tuyên bố đã cắt giảm khoản đầu tư mới vào các công ty khởi nghiệp xuống còn khoảng 3 tỷ USD, tức chỉ bằng 1/10 khoản đầu tư trong năm tài khóa trước.

Ông Goto khẳng định việc SoftBank bán lại cổ phần trong Alibaba nằm trong nỗ lực đa dạng hóa các khoản đầu tư trên toàn cầu. Công ty này chuyển sang ưu tiên đầu tư vào thị trường Mỹ và châu Âu nhằm giảm thiểu rủi ro địa chính trị. Kết quả, tính đến tháng 3, Trung Quốc chỉ chiếm 14% giá trị vốn cổ phần mà SoftBank nắm giữ, giảm so với mức 50% hai năm trước đó.

Ông Goto cho biết ông Son rất phấn khích khi ChatGPT đạt 100 triệu người dùng trung bình hàng tháng chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt.

Đầu tuần này, Junichi Miyakawa, Chủ tịch bộ phận di động của SoftBank, cho biết công ty đã thành lập một nhóm nghiên cứu nhằm tung ra phiên bản tiếng Nhật của ChatGPT. Son mới đây cũng thuyết trình trước nhóm kỹ sư về cách sử dụng AI chatbot.

Theo: WSJ, FT