Thanh khoản mất hút, nhà đầu tư chán chứng khoán?

Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa có phiên điều chỉnh thứ 4 liên tiếp với thanh khoản "teo tóp" dần. Phiên giao dịch đầu tuần (15/7), chỉ có chưa đến 475 triệu cổ phiếu được khớp lệnh trên HoSE, thấp nhất trong khoảng 3 tuần trở lại đây.

Thực tế, thanh khoản khớp lệnh có xu hướng đi xuống từ cuối quý 1. Sau khoảng hơn 3 tháng, khối lượng khớp lệnh bình quân 20 phiên trên HoSE đã rơi xuống vùng thấp nhất trong hơn một năm qua và chưa có dấu hiệu cải thiện.

Xét về giá trị, phiên giao dịch đầu tuần ghi nhận giá trị khớp lệnh trên HoSE chỉ đạt 11.300 tỷ đồng, thấp nhất kể từ đầu năm. Đây là phiên thứ 2 liên tiếp thanh khoản khớp lệnh trên HoSE xuống dưới 15.000 tỷ đồng. Thời gian gần đây, tình trạng này có dấu hiệu xuất hiện dày đặc hơn.

Nhìn chung, thanh khoản khớp lệnh trên HoSE thời điểm này đang có xu hướng giảm về vùng đáy giai đoạn tháng 10-11 năm ngoái, mặc dù mặt bằng giá cổ phiếu đã cao hơn đáng kể. Điều này cho thấy sự ảm đạm trên thị trường.

Thanh khoản giảm trong bối cảnh số lượng tài khoản chứng khoán vẫn tiếp tục tăng. Theo số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), số lượng tài khoản của nhà đầu tư trong nước đã tăng thêm 106.580 tài khoản trong tháng 6/2024, trong đó cá nhân chiếm đa số với 106.417 tài khoản.

Luỹ kế từ đầu năm, số lượng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước đã tăng hơn 750.000 tài khoản. Tổng số lượng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước tính đến cuối tháng 5 đạt xấp xỉ 8 triệu tài khoản, cao nhất từ trước đến nay. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân có hơn 7,98 triệu tài khoản, tương đương 8% dân số.

Thanh khoản cạn kiệt khi số lượng tài khoản tiếp tục tăng phần nào cho thấy tình trạng "chán" giao dịch. Nhà đầu tư có xu hướng chuyển từ lướt sóng sang "hold" sau giai đoạn khó khăn từ đầu quý 2, một phần vì gồng lỗ, một phần chưa tìm thấy cơ hội hấp dẫn hơn. Thống kê cho thấy trong nửa đầu năm, có đến 60% cổ phiếu trên HoSE đem lại hiệu suất thua VN-Index, trong đó hơn trăm mã thậm chí còn giảm điểm dù chỉ số tăng 13,55%.

Thời kỳ "đồng thau lẫn lộn" trôi qua, cơ hội đầu tư hấp dẫn cũng ngày càng ít. Dòng tiền vì thế cũng trở nên chọn lọc hơn dẫn đến sự phân hoá rõ rệt. Các nhóm ngành công nghệ, viễn thông, bán lẻ vươn lên hút tiền khá tốt trong khi các nhóm thường thu hút dòng tiền đầu cơ lớn như tài chính, bất động sản lại rơi vào tình trạng "đói" thanh khoản.

Việc thị trường phân hoá khiến VN-Index chưa thể bứt phá và nhiều lần thất bại trước ngưỡng 1.300 điểm cũng ảnh hưởng đáng kể đến dòng tiền. Xu hướng chưa rõ ràng là một trong những yếu tố khiến thị trường khó thu hút tiền mới bên cạnh việc thiếu vắng thông tin hỗ trợ trước mùa báo cáo tài chính.

Ngoài ra, lãi suất có xu hướng tăng trở lại trước áp lực tỷ giá cũng tác động đến dòng triền trên thị trường. Chứng khoán KB (KBSV) mới đây dự báo mặt bằng lãi suất huy động sẽ tiếp tục xu hướng tăng 0,7%- 1% trong nửa cuối năm 2024, gây áp lực lên thị trường chứng khoán. Dự báo áp lực tỷ giá sẽ còn căng thẳng trong quý 3, trước khi hạ nhiệt vào quý 4 nhờ việc Fed hạ lãi suất cũng như nguồn ngoại tệ gia tăng từ kiều hối, xuất khẩu bước vào mùa cao điểm.

Trong bối cảnh dòng tiền không đủ dồi dào, cục diện chia rẽ được dự báo sẽ khó thay đổi trong "một sớm, một chiều" dù kết quả kinh doanh quý 2 được kỳ vọng tích cực. Theo báo cáo mới đây, Dragon Capital dự phóng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trong quý 2 tăng trưởng từ 14-17% so với cùng kỳ, được dẫn dắt bởi một số nhóm ngành chủ chốt như bán lẻ, chứng khoán, thép và công nghệ.

Tuy nhiên, Dragon Capital giữ quan điểm thận trọng về thị trường nói chung trên cơ sở định giá một số ngành đang tương đối cao và đã phản ánh trước kỳ vọng tăng trưởng. Quỹ ngoại ưu tiên việc lựa chọn cổ phiếu có mức định giá an toàn. Trong bối cảnh dòng tiền của nhà đầu tư trong nước đang hấp thu và cân bằng lực bán của khối ngoại, Dragon Capital cho rằng thị trường có thể tiếp tục giằng co và nhiều biến động.

Mặc dù không còn tác động lớn đến diễn biến thị trường như trước nhưng không thể phủ nhận việc khối ngoại bán ròng triền miên cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư. Trong tháng 6, khối ngoại đã bán ròng kỷ lục gần 16.600 tỷ đồng trên HoSE. Xu hướng này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại khi nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục xả hơn 8.500 tỷ từ đầu tháng 7. Giá trị bán ròng luỹ kế từ đầu năm đã lên đến hơn 60.000 tỷ đồng (2,4 tỷ USD).

Đồng quan điểm với quỹ ngoại, KBSV cũng có cái nhìn thận trọng về thị trường thời gian tới, đồng thời hạ mức điểm kỳ vọng của chỉ số VN-Index thời điểm cuối năm xuống 1.320 điểm (từ mức 1.360 điểm trong báo cáo gần nhất). KBSV hạ dự báo tăng trưởng EPS bình quân các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HSX xuống 14% (từ mức 19% đưa ra trong báo cáo gần nhất) sau khi số liệu quý 1 công bố không lạc quan như kỳ vọng.

Việc giảm dự phóng này cũng phản ánh quan điểm thận trọng hơn về 2 ngành vốn hoá lớn như ngân hàng, bất động sản trước xu hướng tăng trở lại của mặt bằng lãi suất và sự phục hồi chậm chạp của thị trường bất động sản. Dù vậy, KBSV cũng nhấn mạnh mức tăng 14% này vẫn được đánh giá là mức tăng cao, hỗ trợ xu hướng của thị trường chứng khoán nói chung.