The Nation: Sớm muộn cũng phải mở cửa nền kinh tế trở lại với toàn cầu, liệu Việt Nam có thể tiếp tục kiểm soát tốt Covid-19?

Từ những ngày đầu của Covid-19 đại dịch, 3 nền kinh tế châu Á đã được ca ngợi về những biện pháp ứng phó có hiệu quả của họ: Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore.

The Nation - tạp chí lâu đời nhất ở Hoa Kỳ - nhận định: Thiếu sót rõ ràng của danh sách này là Việt Nam. Đã 3 tháng kể từ khi trường hợp đầu tiên được phát hiện vào ngày 23/1, số ca nhiễm trùng được ghi nhận chỉ khoảng 270 và cho đến nay vẫn chưa có ai tử vong. Dân số của Việt Nam là hơn 96 triệu người - cao hơn so với Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore cộng lại.

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, Việt Nam đã nhận được rất nhiều sự chú ý trên báo chí Mỹ. 

Giống như nhiều nước châu Á, Việt Nam đã từng có một trong những trường hợp mắc Sars đầu tiên vào năm 2003, và được khen ngợi vì đã xử lý nhanh chóng và thành công vụ dịch. Ảnh hưởng của Sars đã khiến việc đeo khẩu trang trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia. Trong trường hợp của Covid-19, Việt Nam cũng được dự báo sẽ cảnh giác cao hơn hầu hết các quốc gia khác vì biên giới đất liền với Trung Quốc, cũng như lưu lượng dòng chảy kinh doanh và du lịch lớn giữa hai nước.

Cách tiếp cận của Việt Nam không dựa trên thử nghiệm hàng loạt, đó là phản ứng của Hoa Kỳ và hầu hết các nước phương Tây khác. Điều này không phải vì tài nguyên của Việt Nam quá hạn chế đến mức đó; mà đây là một chiến lược phòng ngừa có chủ ý để giảm thiểu lây nhiễm. 

Việc xét nghiệm được chỉ định sau khi có sự theo dõi liên lạc nghiêm ngặt (bao gồm cả liên hệ gián tiếp) cho tất cả các ca dương tính, cách ly ngay lập tức, tạo cơ sở dữ liệu thời gian thực nhanh chóng, và phát minh 2 ứng dụng di động để mọi người có thể ghi lại tình trạng và triệu chứng sức khỏe của họ. 

Vào ngày 11/1, với ca tử vong đầu đầu tiên ở Vũ Hán, Việt Nam đã siết chặt kiểm soát biên giới và sân bay. 4 ngày sau, khi mới chỉ có 27 trường hợp ở tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc, các quan chức Việt Nam đã gặp Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật và WHO đã ca ngợi Việt Nam về việc đánh giá rủi ro nhanh chóng và ban hành các hướng dẫn bảo vệ.

Những trường hợp đầu tiên ở Việt Nam được phát hiện ở 3 hành khách máy bay trở về từ Vũ Hán vào tháng 1. 21 đối tượng có liên lạc với họ đã được cách ly. Đến ngày 31/1, chính phủ đã thành lập một Ban chỉ đạo quốc gia về Phòng chống và Kiểm soát Covid-19, đứng đầu là Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam.

Đến giữa tháng 3, Việt Nam mới chỉ có 61 trường hợp được xác nhận. Bệnh nhân 61 là một người trở về từ một lễ hội tôn giáo lớn ở Malaysia. Chính phủ ngay lập tức đóng cửa nhà thờ Hồi giáo mà ông đã đến thăm tại thành phố Hồ Chí Minh và ra lệnh cách ly tỉnh Ninh Thuận. 

Tại thời điểm này, bất cứ ai đã tiếp xúc với một trường hợp dương tính đều được đưa vào cách ly ngay lập tức và các liên hệ trực tiếp với họ cũng được yêu cầu tự cách ly. Hành khách đến sân bay quốc tế sẽ bị cách ly 14 ngày trong các khu cách ly tập trung. Vào ngày 21/3, tất cả các chuyến bay quốc tế và nội địa đã bị hủy. Bất cứ ai rời khỏi Hà Nội, nơi hầu hết các trường hợp mới được phát hiện, đều được yêu cầu cách ly khi vào tỉnh khác.

Phản ứng của Việt Nam là nhanh chóng và quyết đoán - The Nation đánh giá. Việc xử lý đại dịch đã được minh bạch rõ ràng. 

Sớm muộn gì Việt Nam cũng sẽ phải mở cửa nền kinh tế, vốn phụ thuộc nhiều vào vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Song The Nation cho rằng Việt Nam cũng có đầy đủ năng lực để có thể vượt qua.

Việt Nam đã tận dụng rất tốt 3 tháng đầu tiên - khoảng thời gian quý giá. Họ đã hỗ trợ vận chuyển 450.000 bộ quần áo bảo hộ sang Hoa Kỳ từ một nhà máy DuPont. Họ đã có đủ khả năng để gửi 550.000 khẩu trang y tế đến các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở châu Âu và thêm 730.000 cho các nước láng giềng là Lào và Campuchia. 

Với ngành công nghiệp may mặc, một trong những nền tảng chính của nền kinh tế, Việt Nam hiện đã tăng năng lực sản xuất trong nước lên 7 triệu khẩu trang vải mới và 5,72 triệu khẩu trag y tế mỗi ngày. Vingroup, đã chuyển đổi hoạt động sản xuất của các nhà máy ô tô và điện thoại thông minh để sản xuất 55.000 máy thở mỗi tháng. 

Để chuẩn bị cho nguy cơ lây lan thứ hai, người đứng đầu đơn vị nghiên cứu lâm sàng của Đại học Oxford tại Việt Nam lưu ý rằng một bệnh viện với 300 giường mới vừa được triển khai gần thành phố Hồ Chí Minh với 10 phòng áp lực được trang bị bộ lọc không khí đặc biệt để chuẩn bị cho các trường hợp nhiễm mới. Vào cuối tháng 3, Việt Nam đã nhập thêm 200.000 bộ dụng cụ thử nghiệm nhanh từ Hàn Quốc để cải thiện hơn nữa sự sẵn sàng của hệ thống y tế.

Vì vậy, nếu có nguy cơ làn sóng dịch thứ hai xảy đến, gần như chắc chắn, Việt Nam sẽ có cơ hội chiến đấu để kiểm soát nó tốt như lần đầu tiên. Có rất nhiều bài học được rút ra từ thành công phi thường của Việt Nam, mặc dù đáng buồn là, bây giờ đã quá muộn để Hoa Kỳ có thể học chúng.