Thị trường cà phê toàn cầu dự báo sẽ gặp khó khăn ít nhất đến giữa năm 2020

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, trong 10 ngày đầu tháng 4/2020, giá cà phê Robusta giao kỳ hạn biến động không đồng nhất, trong khi giá cà phê Arabica tăng.

Đại dịch Covid-19 khiến thị trường cà phê toàn cầu chịu tác động nghiêm trọng. Do lo ngại dịch bệnh và dư thừa nguồn cung, giá cà phê Robusta kỳ hạn dài giảm, trong khi giá kỳ hạn ngắn tăng nhẹ do khó khăn trong việc vận chuyển. Trong khi đó, giá cà phê Arabica tăng chủ yếu do khó khăn trong việc vận chuyển. Người dân được yêu cầu ở nhà khiến nguồn lao động thiếu hụt. Ở các khu vực sản xuất trọng điểm như Trung và Nam Mỹ, việc thu hoạch cà phê vẫn chưa được cơ giới hóa. Trong khi đó, vụ thu hoạch cà phê bắt đầu từ tháng 4, cao điểm vào tháng 5, nhưng người dân thế giới đang được khuyến cáo ở nhà, nhiều hàng quán phải đóng cửa nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Căn cứ vào diễn biến của dịch Covid-19, Cục Xuất nhập khẩu dự báo thị trường cà phê toàn cầu sẽ gặp khó khăn ít nhất đến giữa năm 2020.

Tại Colombia, việc phong tỏa 19 ngày trên toàn quốc áp dụng từ ngày 25/3/2020 ảnh hưởng đến thời gian thu hoạch cà phê của nước này bắt đầu từ tháng 4. Theo Liên đoàn những người trồng cà phê Colombia, sản xuất cà phê của nước này ước tính tăng 1,7% trong niên vụ 2019/20, đạt 14,1 triệu bao, trong đó 6,6 triệu bao đã được thu hoạch tính đến tháng 2/2020, cao hơn 8,8% so với tháng 2/2019 do sự tăng trưởng mạnh từ đầu mùa.

Theo Reuters, báo cáo thời tiết cho biết các vùng trồng cà phê phía Bắc Brasil sẽ có mưa lớn kéo dài có thể làm các hoạt động nông nghiệp bị đình trệ.

Tại Trung Quốc, dịch bệnh bùng phát trong 2 tháng đầu năm 2020 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường cà phê Robusta toàn cầu. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu cà phê lớn thứ 11 trên thế giới, ước tính nhập khẩu 2.650 nghìn bao, trị giá 9.124 triệu USD trong niên vụ 2019/20. Trong đó, nhập khẩu cà phê Robusta đứng thứ 3 thế giới, ước đạt 1.500 nghìn bao. Cà phê đang dần trở thành đồ uống quen thuộc với người tiêu dùng Trung Quốc. Đây được coi là thị trường tiềm năng lớn, thu hút nhiều hãng cà phê mở rộng chuỗi cửa hàng như Starbucks hay Luckin Coffee. Tuy nhiên, so với các nước tiêu thụ cà phê lớn khác thì thị trường Trung Quốc mới ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển, người tiêu dùng chủ yếu vẫn sử dụng cà phê hòa tan. Dịch Covid-19 buộc hãng Starbucks phải đóng cửa hơn 2.000 cửa hàng tại Trung Quốc vào cuối tháng 01/2020. Từ ngày 5/3/2020, hơn 90% cửa hàng Starbucks tại Trung Quốc đã hoạt động trở lại.

Trong khi đó, tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp trên toàn cầu, đặc biệt tại châu Âu và Mỹ, 2 thị trường nhập khẩu và tiêu thụ cà phê lớn trên thế giới. Điều này chắc chắn sẽ khiến nhập khẩu cà phê toàn cầu giảm do tiêu thụ giảm sâu. Trong khi đó, sản lượng cà phê niên vụ 2020/21 của Brasil sẽ kết thúc vào tháng 9/2021 được dự báo sẽ bội thu theo chu kỳ, do đó thị trường nhiều khả năng sẽ xảy ra tình trạng dư cung, gây áp lực lên giá cà phê.

Theo Statista - kênh thống kê, nghiên cứu và dự đoán tình hình thương mại toàn cầu cho biết, trên thế giới, trung bình có tới 75% cà phê tiêu thụ tại các nhà hàng, tiêu thụ ở nhà chỉ là 25%. Do lo ngại dịch Covid-19, nhiều người ở nhà và hàng loạt cửa hàng cà phê phải đóng cửa khiến tình hình tiêu thụ mặt hàng này giảm mạnh tại Trung Quốc do người Trung Quốc không có thói quen uống cà phê tại nhà mà ưa chuộng việc thưởng thức cà phê tại cửa hàng.

Đại dịch Covid-19 nhìn chung đã được kiểm soát tại Trung Quốc, nhu cầu nhập khẩu sẽ phục hồi. Bên cạnh đó, lo ngại thiếu nguồn cung nguyên liệu trong thời gian tới, các nhà nhập khẩu cà phê ở một số nước tiêu thụ lớn đang tích trữ nhằm đề phòng trường hợp thiếu nguồn cung do dịch Covid-19 gây gián đoạn chuỗi cung ứng. Theo số liệu thống kê, lượng cà phê lưu trữ ở hệ thống kho của sàn liên lục địa ICE giảm mạnh, tác động đến giá cà phê Arabica tăng.

Hiện nguồn cung cà phê Arabica ở các nước sản xuất như Guatemala, Honduras đều khan hiếm, phải tới tháng 5 hoặc tháng 6 sau khi thu hoạch, nguồn cung mới có thể dồi dào. Trong khi đó, Colombia bắt đầu vào mùa thu hoạch cà phê và nhận được rất nhiều đơn hàng yêu cầu giao ngay, nhưng năng lực vận chuyển hạn chế và gặp khó khăn do lệnh phong tỏa.

Về dài hạn, nguồn cung cà phê toàn cầu được dự báo rất dồi dào. Các nước sản xuất cà phê lớn được dự báo sản lượng sẽ đạt mức cao kỷ lục. Sản lượng cà phê của Brasil được dự báo sẽ đạt 67 - 69 triệu bao trong niên vụ 2020/21, vượt xa mức kỷ lục 64,8 triệu bao trong niên vụ 2018/19. Năng suất cà phê của Việt Nam trong niên vụ 2020/21 dự báo ở mức cao.