Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Thẳng thắn thừa nhận điểm nghẽn tăng trưởng để khơi thông dòng chảy, đẩy mạnh đổi mới

Trong bối cảnh tình hình thế giới đang có nhiều biến động cả về kinh tế, chính trị cũng như an ninh và khó có thể dự đoán, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh khả năng bị ảnh hưởng của nền kinh tế Việt Nam, với độ mở lớn. Chính vì vậy, ông muốn nghe những ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong và ngoài nước, đặc biệt là trong lĩnh vực thể chế và chính sách.

“Thay mặt chính phủ, tôi rất cảm ơn và vui mừng được chào đón các nhà khoa học trong và ngoài nước đã có mặt tại đây để cùng với các chuyên gia trong nước đưa ra những đóng góp cho Việt Nam”, Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị chiều 13/12, diễn ra ở thủ đô Hà Nội.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Duy Minh

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Nhóm Sáng kiến Việt Nam với mạng lưới các chuyên gia, học giả toàn cầu đã quan tâm đến sự phát triển của Việt Nam và mong muốn tham mưu cho Chính phủ trong quá trình thực hiện chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Thủ tướng nhấn mạnh tri thức là nguồn lực vô cùng quan trọng của đất nước. Đảng và Nhà nước hoan nghênh và khuyến khích các chuyên giả, học giả, trong đó có trí thức nước ngoài với kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm dày dặn, đóng góp xây dựng quê hương, đất nước.

"Tinh thần của Chính phủ là đạt được mục tiêu tăng trưởng đã đề ra bởi nếu tăng trưởng thấp sẽ kéo theo nợ công và tình trạng thiếu việc làm gia tăng", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Tham dự Hội nghị bàn tròn Mạng lưới chuyên gia toàn cầu về phát triển Việt Nam còn có Phó thủ tướng Vương Đình Huệ và lãnh đạo các bộ, ban, ngành cùng đội ngũ đông đảo các chuyên gia hàng đầu về phát triển Việt Nam cả trong và ngoài nước, trong đó có nhóm Sáng kiến Việt Nam với những tên tuổi như Phó giáo sư tiến sỹ Trần Ngọc Anh, giảng viên trường Đại học Indiana và Harvard (Mỹ), giáo sư Ngô Bảo Châu…. Phó thủ tướng Vương Đình Huệ điều hành phiên thảo luận.

Hội nghị đã thảo luận về ba chủ đề: (i) Định vị Việt Nam trong mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu; (ii) Chính sách công nghiệp cho Việt Nam trong giai đoạn tới; (iii) Phá bỏ điểm nghẽn tăng trưởng và kiến tạo phát triển. Đây là những vấn đề Việt Nam đang rất quan tâm thúc đẩy nhưng quá trình thực hiện vẫn còn gặp nhiều trở ngại, khó khăn.

Giáo sư Ricardo Hausmann tại Đại học Harvard có bài trình bày ấn tượng về mô hình phân tích cấu trúc của nền kinh tế thông qua đánh giá về sự đa dạng năng lực sản xuất, độ phức tạp của các sản phẩm xuất khẩu và mối liên hệ mật thiết với tăng trưởng của một quốc gia. Mô hình này không chỉ đánh giá theo ngành hàng mà còn giúp đánh giá lợi thế theo vùng miền, địa phương, từ đó đóng góp kiến thức đầu vào cho quá trình hoạch định chính sách, chiến lược phát triển ngành, hàng, quy hoạch vùng, miền hợp lý nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trên cả ba cấp độ quốc gia, doanh nghiệp và sản phẩm.

Giáo sư Trần Văn Thọ của Đại học Waseda (Nhật), trong tham luận của mình về chính sách công nghiệp hoá của Việt Nam cho giai đoạn mới, đặc biệt nhấn mạnh Việt Nam phải đẩy mạnh công nghiệp hoá vừa theo diện rộng vừa đi vào chiều sâu. Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực, chủ động hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, việc tránh được bẫy gia công khi tham gia chuỗi giá trị là một thách thức không nhỏ, đang là mối quan tâm, trăn trở của các nhà hoạch định chính sách.

Phó Giáo sư Trần Ngọc Anh, Đại học Indiana, trong công trình nghiên cứu của mình đã chỉ ra những điểm nghẽn đang tồn tại trong hệ thống kinh tế Việt Nam hiện đại. Những điểm nghẽn này rõ ràng đang cản trở Việt Nam phát triển kinh tế một cách bền vững cần phải được phá bỏ. Phó Giáo sư khuyến nghị Chính phủ cần phải xây dựng một hệ thống đánh giá hiệu quả hoạt động của Chính phủ với các chỉ số đo lường chất lượng cụ thể nhằm hướng tới một chính phủ kiến tạo, phục vụ và hành động.

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những đóng góp tích cực của các chuyên gia, học giả quốc tế và tri thức Việt Nam ở nước ngoài về các vấn đề Việt Nam đang theo đuổi và còn nhiều trăn trở. Thủ tướng nhấn mạnh xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp là tôn chỉ hành động của Đảng và Nhà nước trong nhiều năm qua. Thực tiễn 30 năm đổi mới Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu về kinh tế và phát triển, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nhấn mạnh Chính phủ phải thẳng thắn nhìn nhận quá trình phát triển đang bộc lộ nhiều hạn chế, yếu điểm, với việc xuất hiện các điểm nghẽn tăng trưởng. Thủ tướng nhấn mạnh Chính phủ hiện tại là Chính phủ “lắng nghe”, lắng nghe người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là từ các nhà khoa học quốc tế, trong nước, lắng nghe để hành động hiệu quả, thực chất hơn.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị các Bộ, ngành tham khảo và nghiên cứu các đề xuất của các chuyên gia, học giả; đề nghị duy trì kênh đối thoại thường niên giữa tri thức quốc tế và tri thức Việt Nam ở nước ngoài với Chính phủ để cùng chung tay xây dựng đất nước, hỗ trợ Chính phủ tháo gỡ khó khăn, phá bỏ điểm nghẽn, khơi thông dòng chảy, đẩy mạnh đổi mới, hướng tới tương lai.