[TÔI MẤT TIỀN] Mất tiền vì quá tin vào bluechips

Đầu tư cổ phiếu cơ bản tốt nhưng cuối cùng, cả thị trường tăng điểm còn riêng cổ phiếu mình mua lại giảm sâu, nhà đầu tư Đinh Thành Trung đã nghiệm ra rằng thị trường Việt Nam không giống như các thị trường phát triển. Và, những lý thuyết ta biết đều có thể sai.

Kính mời quý độc giả đọc bài viết Mất tiền vì quá tin vào bluechips và đừng quên gửi bài dự thi của mình cho chúng tôi qua email huongnguyenthithanh@vccorp.vn và hainguyenduc@vccorp.vn

***

Khi đã mua cổ phiếu của một công ty nào đó, chúng ta đều hiểu rằng cái ta nhắm đến là tương lai của công ty đó. Tuy nhiên đó chỉ là lý thuyết còn thực tế, ta lại nhắm giá của cổ phiếu đó trong tương lai gần để thu lợi.

Khoan hãy nói về sự nhầm lẫn giữa đầu tư giá trị với đầu cơ, giữa đầu tư dài hạn và ngắn hạn. Dù có đầu tư kiểu gì đi nữa thì đã mua tức là kỳ vọng vào tương lai tốt đẹp, còn bán vì bi quan về tương lai u ám. Vậy sẽ ra sao nếu khi mua với đầy hy vọng rồi bán lỗ với sự thất vọng nhân lên, dù là trong khi thị trường chung tăng điểm mạnh? Đó là hệ quả của việc đánh giá sai giá trị thực.

Sai lầm của tôi đến từ những lần như thế. Quá tự tin cho rằng thị trường sẽ tốt lên mà không để ý đến giá trị thực của những cổ phiếu. Tôi đã mắc một sai lầm kinh điển, đó là mất tiền trong khi thị trường chung đang đi lên, khi đổ tiền vào những cổ phiếu có thị giá lớn hơn giá trị thực quá nhiều.

Tôi nhớ lại câu nói nổi tiếng của nhà đầu cơ lừng lẫy George Soros: "Tôi giàu có vì tôi biết khi nào mình sai và tôi tồn tại được nhờ nhận ra các sai lầm của mình". Tôi là một ví dụ hoàn hảo cho điều ngược lại của câu nói đó. Tôi hăng máu lao vào mua những cổ phiếu mà tôi tưởng là tốt nhưng thị giá của nó đang quá cao so với giá trị thật. Đó chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc tôi mất đi hơn 50% vốn, khó có thể gượng dậy được dù sau đó lãi một chút do thị trường đi lên.

Xét cho cùng, việc tôi làm cũng chẳng khác gì mọi người, khi đã mua những bluechips tốt, với mục đích phòng thủ an toàn và có lãi ổn định. Vậy mà tôi đã mất tiền trong cay đắng. Cũng như các nhà đầu tư khác, tôi đã bỏ hàng đêm để phân tích, nghiên cứu và ra quyết định sẽ không theo penny mà đầu tư vào các bluechips làm ăn tốt. Lúc đó tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng, trong bối cảnh thị trường chung đi lên này thì cứ mua bluechips là an toàn nhất, lãi có thể không cao như penny nhưng dù có giảm cũng sẽ không giảm sâu. Điều không ngờ đến là tôi đã thất bại, dù có chơi chiến thuật an toàn nhất.

Sau cùng, tôi rút ra kết luận: thị trường Việt Nam không giống như các thị trường phát triển. Có một số cổ phiếu bluechips đã tăng vượt giá trị trong khi thị trường chung đi ngang hay đi xuống. Đến khi thị trường đi lên thì những cổ phiếu đó lại giảm giá vì thị giá đã phản ánh hết giá trị rồi. Nó giống như một chiếc xe chết máy đã được con người cố gắng đẩy lên dốc, đến đỉnh dốc thì sẽ lao xuống rất nhanh theo quán tính. Bluechips cũng như vậy, do rất khó điều khiển nên một khi đã đi vào chu kỳ giảm giá thì sẽ khó có thể lội ngược dòng.

Một ví dụ điển hình cho sự mất tiền chính là CTD. Tôi biết công ty này khá rõ và hoàn toàn tự tin rằng đó là một công ty tốt. Từ hoạt động sản xuất kinh doanh đến phát triển sản phẩm, thương hiệu, xây dựng hình ảnh, văn hóa công ty…, họ đều làm tốt và có thành tích nổi bật. Đó là cơ sở để đặt niềm tin vào cổ phiếu này khi thị trường đi lên. Không chỉ vậy, việc một công ty xây dựng Việt Nam đánh bại các đối thủ sừng sỏ của Hàn Quốc để trúng thầu dự án xây dựng lớn là một cái gì đó mang tầm vóc vĩ đại. Vậy mà tôi chỉ biết thốt lên "thật không thể tin nổi" khi CTD cứ liên tục giảm giá. Do đã mua đúng vùng đỉnh, dù CTD có tăng trở lại một chút cũng không thể cứu vãn tình hình. Còn mấy tay xài margin thì đã bị loại từ lâu chứ không còn tồn tại đến bây giờ. Không chỉ cổ phiếu trên, tôi còn đặt niềm tin vào một số bluechips khác và chúng cũng chịu chung số phận: giảm giá khi thị trường chung đi lên. Đó là điều tồi tệ nhất đối với bất cứ nhà đầu tư nào chứ không riêng gì tôi.

Vụ mất tiền đó là minh chứng hùng hồn cho sự phi lý trên thị trường Việt Nam, tôi đã luôn nghĩ như vậy đến khi tham khảo được thông tin từ một số nhà đầu tư lớn. Tất nhiên, họ cũng đánh giá mấy bluechips đó tốt, nhưng đáng chú ý, một số phân tích chỉ ra rằng nó không tốt đến mức có thị giá như hiện tại. Tôi cũng nghe nói điều đó, nhưng đáng tiếc ham muốn kiếm lời đã khiến tôi bỏ qua mà đâm đầu vào các cổ phiếu mà tôi tưởng là "rất tốt".

Bài học đó khiến tôi nghiệm ra được: cổ phiếu tốt thực sự khi những biến động của thị trường khó có thể đánh bại chúng. Tôi đã từng mất tự tin khi hàng loại cổ phiếu tốt lại giảm giá sâu như vậy, nhưng khi nhìn kỹ thì mới thấy nó không quá tốt đến mức có giá như hiện tại, và khi cổ phiếu đã tăng đều đặn một thời gian dài thì cũng là lúc chúng ta nên cẩn thận. Khi kỳ vọng của thị trường đã phản ánh hết vào giá cổ phiếu thì cho dù là bluechips của công ty rất tốt cũng có thể sẽ đi vào chu kỳ giảm giá.