Uỷ ban Kinh tế thẩm tra Báo cáo tổng kết, dự thảo Nghị quyết về việc kéo dài thời gian áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết 42

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh chủ trì phiên họp.

Tham dự phiên họp có các Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, một số Ủy ban của Quốc hội, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Kim Anh, Thứ trưởng Bộ Công an Thiếu tướng Nguyễn Văn Long; đại diện Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Tòa án nhân dân tối cao, Văn phòng Chính phủ, cùng một số chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng.

Báo cáo tại phiên họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh cho biết, với sự nỗ lực, quyết tâm cao của ngành Ngân hàng, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, sau gần 5 năm thực hiện, Nghị quyết số 42 đã được triển khai nghiêm túc, đúng mục tiêu, định hướng và đạt được kết quả quan trọng.

Theo đó, nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng đã được xử lý, kiểm soát và tỷ lệ nợ xấu nội bảng được duy trì ở mức dưới 2%. Bên cạnh đó, tổng nợ xấu chưa xử lý xác định theo Nghị quyết số 42 của toàn hệ thống các tổ chức tín dụng đến 31/12/2021 giảm 17,2% so với thời điểm Nghị định số 42 có hiệu lực (15/8/2017); Tổng số nợ xấu xác định theo Nghị quyết số 42 được xử lý từ 15/8/2017 đến 31/12/2021 cao hơn khoảng 2,15 nghìn tỷ đồng/tháng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình tại thời điểm trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực.

Mặc dù xử lý nợ xấu theo Nghị quyết số 42 đã đạt được kết quả tích cực nhưng thực tế vẫn còn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc khi xử lý nợ xấu cần tiếp tục có sự phối hợp của các bộ, ngành liên quan để xử lý. Trong đó:

(1) Khó khăn, vướng mắc từ công tác thực thi, phối hợp triển khai, hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương: Về việc mua, bán nợ xấu của tổ chức mua, bán nợ xấu; Về quyền thu giữ tài sản bảo đảm; Về cơ chế tiếp cận thông tin về tình trạng tài sản bảo đảm; Về việc xử lý các tài sản nằm trên hoặc nằm trong tài sản bị thu giữ; Về áp dụng thủ tục rút gọn; Về thứ tự ưu tiên thanh toán khi xử lý tài sản bảo đảm;…

(2) Khó khăn, vướng mắc từ chính quy định tại Nghị  quyết số 42: Về thỏa thuận về thu giữ trong hợp đồng bảo đảm; Về phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn.

Để hoàn thiện hệ thống pháp luật về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh kiến nghị, cần xây dựng Luật Xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng trên cơ sở kế thừa, bổ sung và hoàn thiện các quy định của Nghị quyết số 42 nhằm tạo hành lang pháp lý ổn định, bền vững cho việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, do việc xây dựng Luật về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng cần tuân thủ trình tự, thủ tục quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp. Do đó, để ban hành được Luật cần nhiều thời gian nghiên cứu, đánh giá, lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị có liên quan. Trong khi đó, Nghị quyết số 42 sẽ hết hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/8/2022. Khi hết hiệu lực thi hành, toàn bộ cơ chế về xử lý nợ xấu theo Nghị quyết số 42 đang được thực hiện sẽ chấm dứt, việc xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan, không tiếp tục được ưu tiên áp dụng một số chính sách quy định tại Nghị quyết số 42.

Do vậy, việc ban hành Nghị quyết kéo dài thời hạn áp dụng của Nghị quyết số 42 là vấn đề cấp bách về kinh tế để tiếp tục đẩy nhanh việc xử lý nợ xấu, khơi thông nguồn vốn, tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp mà người dân trong điều kiện tác động chưa thể lường hết được của đại dịch Covid 19.

"Để tránh tạo ra khoảng trống pháp lý khi Nghị quyết số 42 hết hiệu lực thi hành, Chính phủ kiến nghị, đề xuất Quốc hội kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42 trong giai đoạn 2022 -2024", Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết thêm, việc đề xuất dự kiến thời gian kéo dài hiệu lực của Nghị quyết là 02 năm để phù hợp với Chương trình xây dựng Luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trường hợp được phê duyệt việc kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42, để đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và thời hạn theo quy định, Chính phủ kiến nghị, đề xuất Quốc hội cho phép áp dụng trình tự thủ tục rút gọn và thông qua Nghị quyết kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42 tại 1 kỳ họp vào tháng 5 năm 2022.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt cho biết, Báo cáo của Chính phủ đã đánh giá tương đối toàn diện tình hình triển khai Nghị quyết 42 của ngành Ngân hàng cũng như của từng Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố. Những kết quả và tác động tích cực của Nghị quyết 42 được thể hiện rõ nét, tuy nhiên cũng còn nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc được nêu ra trong quá trình triển khai Nghị quyết. Đồng thời, Chính phủ đã đề xuất định hướng tiếp sau khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến về hồ sơ đã bảo đảm đúng, đủ theo quy định của pháp luật; Đánh giá việc ban hành các văn bản hướng dẫn Nghị quyết 42; Về nguyên nhân của việc chưa xử lý được các khó khăn, vướng mắc đã nêu trong báo cáo; đồng thời phân định rõ nguyên nhân nào xuất phát từ chính Nghị quyết, nguyên nhân nào từ quá trình thực thi;…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt

Cho ý kiến tại phiên họp, đa số ý kiến đại biểu tán thành với nhiều nội dung tại Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đồng thời, nhất trí với đề xuất kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42.

Theo các đại biểu, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát trên phạm vi toàn cầu, những bất ổn chính trị trên thế giới sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến mọi mặt kinh tế - xã hội. Điều này dẫn đến khả năng trả nợ của khách hàng vay suy giảm, nợ xấu của các tổ chức tín dụng có khả năng tiếp tục tăng trong thời gian tới. Do đó, việc tiếp tục tạo ra hành lang pháp lý cho việc xử lý nợ xấu là rất cần thiết nhằm khơi thông nguồn vốn, hỗ trợ phát triển kinh tế đất nước.

Nhiều ý kiến đại biểu đặt vấn đề, hiện nay theo báo cáo thì còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực tiễn, trong khi phạm vi áp dụng của Nghị quyết chỉ đối với khoản nợ xấu trước thời điểm 15/8/2017 hoặc dư nợ trước thời điểm 15/8/2017 và chuyển thành nợ xấu trong thời gian áp dụng Nghị quyết. Như vậy, nếu chỉ kéo dài thời hạn của Nghị quyết có đáp ứng được yêu cầu hay không? Còn có nội dung nào có thể sửa được thêm và có tính khả thi hay không.

Trường hợp kéo dài thời hạn áp dụng của Nghị quyết 42 thì cần phải có những giải pháp gì để thúc đẩy hơn nữa quá trình xử lý nợ xấu theo các cơ chế nêu tại Nghị quyết, nhất là các vướng mắc có nguyên nhân từ quá trình thực thi.

Tại phiên họp, các đại biểu cũng cho ý kiến về sự phù hợp của dự thảo Nghị quyết với Hiến pháp và các luật có liên quan;  Thời gian dự kiến kéo dài Nghị quyết,… Đồng thời đề xuất nhiều định hướng và một số nội dung chính cần quan tâm khi xây dựng khuôn khổ pháp lý về xử lý nợ xấu trong thời gian tới.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến phát biểu tại phiên họp. Qua thảo luận, đa số ý kiến phát biểu cho rằng, Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42 của Chính phủ đã phản ánh đầy đủ những mặt tích cực cũng như nêu rõ những điểm còn bất cập, vướng mắc hiện nay; Liên quan đến Hồ sơ dự thảo Nghị quyết, đã đầy đủ, đảm bảo chất lượng trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số ý kiến đề nghị quan tâm đến vấn đề phương pháp luận;… Tuy nhiên, các ý kiến cũng còn nhiều quan điểm khác nhau liên quan đến một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh Thời gian tới cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra sẽ phối hợp chặt chẽ để tiếp tục làm rõ và đề xuất các phương án liên quan đến những vấn đề được nêu tại phiên họp nhằm đảm bảo Hồ sơ dự thảo Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đảm bảo chất lượng tốt nhất.