Ủy ban Kinh tế Quốc hội: Samsung là nhân tố kéo giảm nhập siêu

Báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2015 và 5 năm 2011-2015; triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 do ông Nguyễn Văn Giàu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết trong 5 năm qua quy mô và tiềm lực đất nước ngày càng tăng lên, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát giảm từ 11,75% năm 2010 xuống còn 0,6% năm 2015.

Nhập siêu giảm mạnh nhờ FDI

Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, kinh tế trong nước vô cùng khó khăn, những chính sách được ban hành đã kịp thời làm xoay chuyển tình hình đem lại những kết quả quan trọng. Theo đó, chất lượng tăng trưởng có bước chuyển biến tích cực: đóng góp của khoa học, công nghệ tăng, năng suất lao động tăng bình quân 4,2%/năm cao hơn giai đoạn trước.

Các cân đối lớn dần được cải thiện, trong đó nhập siêu giai đoạn 2011-2015 chỉ còn khoảng 2% so với mức nhập siêu 17,4% giai đoạn 5 năm trước. Theo đánh giá của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhập siêu giảm là do có sự đóng góp đáng kể của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, điển hình là Công ty Samsung Việt Nam đã đóng góp xuất siêu 21,5 tỷ USD.

Mức tăng trưởng ngày càng được cải thiện của nền kinh tế đã thúc đẩy an sinh, nâng cao thu nhập bình quân đầu người từ 1.168 USD năm 2010 lên 2.109 USD năm 2015.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng thẳng thắn chỉ ra, nhiều chỉ tiêu, tiêu chí phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại chưa đạt được khi có tới 10/26 chỉ tiêu không đạt kế hoạch.

10/26 chỉ tiêu trở thành nước công nghiệp không đạt kế hoạch

"Tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011-2015 chỉ đạt 5,9% thấp hơn mức 7% của giai đoạn trước; năng suất các nhân tố tổng hợp đóng góp vào tăng trưởng ở mức 29%, hệ số sử dụng vốn (ICOR) còn cao, năng suất lao động so với một số nước Đông Nam Á còn thấp” – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đánh giá.

Bên cạnh đó, năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp chưa cải thiện nhiều; công nghiệp và dịch vụ tăng thấp hơn giai đoạn trước. Cơ cấu thu, chi ngân sách chưa phù hợp, chi thường xuyên tăng nhanh; bội chi ngân sách còn cao chưa đạt mục tiêu giảm xuống còn 4,5% GDP, nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn.

Hoạt động tái cơ cấu đầu tư, trọng tâm là đầu tư công dù có chuyển biến tích cực, khắc phục một bước tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí, kém hiệu quả. Song kỷ luật đầu tư công vẫn là vấn đề đáng lo ngại, nhiều công trình đã hoàn thành nhưng sử dụng không hiệu quả, nhu cầu đầu tư cho cơ sở hạ tầng thủy lợi vùng khô hạn, ngăn xâm nhập mặn, cơ sở y tế... chưa đáp ứng kịp thời.

Đối với tái cơ cấu doanh nghiệp, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng việc triển khai và kết quả mang lại còn chậm, một số doanh nghiệp triển khai chưa quyết liệt, hiệu quả sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với tiềm năng và nguồn lực Nhà nước giao; một số doanh nghiệp đã cổ phần hóa nhưng tỷ lệ cổ phần nắm giữ của Nhà nước còn lớn chưa tạo chuyển biến về chất đối với quản trị doanh nghiệp.

Liên quan đến tái cơ cấu thị trường tài chính, báo cáo của Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng nợ xấu chưa được xử lý triệt để do công tác xử lý và thu hồi nợ của VAMC chưa mang lại hiệu quả. Nhiều ý kiến nhận định dù nền kinh tế phục hồi, nhưng doanh nghiệp trong nước còn nhiều khó khăn thì việc giảm nợ xấu khó bền vững, lãi suất cho vay còn cao so với diễn biến lạm phát.