Xe điện bành trướng nhưng quên rằng còn một đối thủ: Được coi là 'con đường phổ cập ô tô xanh', 'khí thải' duy nhất là nước

Tập đoàn hóa dầu khổng lồ Ineos vừa tiết lộ loại pin nhiên liệu hydro cho xe điện. Mảng kinh doanh thuộc tập đoàn tư nhân của Jim Ratcliffe đã giới thiệu phiên bản mới của dòng xe địa hình Grenadier tại Goodwood Festival of Speed - một sự kiện được tổ chức tại Anh.

Ineos còn nhiều năm nữa mới cam kết sản xuất hàng loạt xe điện chạy bằng pin nhiên liệu, song nhiều người đang đặt ra câu hỏi rằng tại sao, một công ty khởi nghiệp được thành lập vào năm 2017 lại bận tâm đến hydro trong khi doanh số xe điện chạy pin cao hơn rất nhiều?

Ineos đặt mục tiêu tung ra một loại pin EV vào năm 2026. Song song với đó, hãng này dự định triển khai dòng pin nhiên liệu hydro để cải thiện khả năng vượt địa hình cho xe. “Tôi không nghĩ công nghệ nào thực sự ưu trội hơn công nghệ nào. Ứng dụng của chúng khác nhau, vì vậy, chúng ta có thể kết hợp công nghệ trong tương lai”, Lynn Calder, giám đốc điều hành của Ineos Automotive, cho biết.

Thực tế, pin nhiên liệu hydro rất cần thiết cho vận tải đường dài, xe buýt…, trong khi pin xe điện thông thường chỉ được dùng cho xe gia đình hạng nhẹ.

“Chúng ta phải làm quen với thực tế là nền kinh tế xanh đắt hơn nền kinh tế dựa trên nhiên liệu hóa thạch. Đó là cái giá mà chúng ta phải trả cho việc bảo vệ khí hậu. Nhưng tất cả chúng ta đều quan tâm đến việc cứu thế giới. Công nghệ này đã xuất hiện từ rất lâu nhưng vẫn còn ở giai đoạn đầu. Nếu được sử dụng trên quy mô lớn, giá thành sẽ rẻ hơn”, ông Andre Steinau, người đứng đầu dự án năng lượng Hydro, nói.

Trong bối cảnh nguồn cung nguyên liệu thô chuyên sản xuất pin EV dần cạn kiệt, xe điện chạy bằng hydro, với chuỗi cung ứng hoàn toàn khác, có thể giảm bớt áp lực. Đơn cử, BMW ra mắt đội xe thể thao đa dụng iX5 thích ứng với hydro. Động lực chủ yếu đến từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho cả EV chạy pin và hydro sẽ ít tốn kém hơn so với việc chỉ xây dựng độc cơ sở hạ tầng cho EV.

Pin hydro trong nhiều năm đã bị mắc kẹt trong nghi vấn về ‘con gà’ và ‘quả trứng’ mà ở đó, đầu tư vào phương tiện chỉ thực sự ý nghĩa nếu đủ cơ sở hạ tầng tiếp nhiên liệu và ngược lại. Giờ đây, Liên minh Châu Âu và Trung Quốc đã để tâm hơn đến công nghệ này, trong đó, gã khổng lồ phụ tùng ô tô Bosch cho biết sẽ chi thêm 1,1 tỷ USD cho các dự án hydro.

Theo CNA, ô tô chạy bằng pin nhiên liệu hydro từng nổi lên như một giải pháp thay thế xe điện và động cơ đốt trong truyền thống từ đầu những năm 2000. Đây được coi là “con đường hướng tới phổ cập ô tô xanh”, cung cấp năng lượng thông qua phản ứng hóa học giữa hydro và oxy, với “khí thải” duy nhất là nước.

Công nghệ này hứa hẹn về một trải nghiệm lái xe “truyền thống” do các tài xế có thể tiếp nhiên liệu ngay tại các trạm đổ xăng, đồng thời mang đến cơ hội cho các công ty dầu mỏ sản xuất, vận chuyển và tiếp nhiên liệu hydro tại các trạm hiện có.

Tuy nhiên, bằng một cách nào đó, ô tô chạy bằng hydro đang dần biến mất. Toyota và Hyundai, những thương hiệu duy nhất sản xuất ô tô hydro cho thị trường Vương quốc Anh, chỉ bán được 12 chiếc vào năm 2021. Đầu năm nay, Shell cũng đã phải đóng cửa tất cả các trạm tiếp nhiên liệu hydro tại khu vực này.

Trong khi đó, xe điện, dù không cho phạm vi hoạt động hoặc khả năng tiếp nhiên liệu nhanh như xe hydro, đã trở nên vô cùng phổ biến. Năm 2010, số lượng xe điện đã bán ở Anh là 138 chiếc, sau đó tăng lên khoảng 190.000 vào năm 2021.

Theo các chuyên gia, xe điện có một lợi thế là có thể phụ thuộc vào hệ thống phân phối và phát điện hiện có. Chúng có thể được sạc bất cứ lúc nào, tại bất cứ nơi nào có ổ cắm.

Tesla đã tận dụng điều này. Hãng cho sản xuất hơn 900.000 phương tiện mới vào năm 2021, đồng thời lắp đặt mạng lưới tiếp nhiên liệu toàn cầu gồm 35.000 bộ sạc siêu tốc nhằm hỗ trợ các chủ phương tiện.

Trong khi đó, cơ sở hạ tầng cho xe chạy bằng hydro lại hạn chế và cần những gói đầu tư khủng. Chỉ riêng cơ sở hạ tầng đường ống cần thiết cho một hệ thống phân phối hydro tại châu Âu đã rơi vào khoảng từ 80-143 tỷ euro (tương đương 83-148 tỷ USD). Nguyên nhân là bởi hydro cần được điều áp và vận chuyển dưới dạng khí hoặc chất lỏng. Hiện sản xuất hydro chỉ chiếm 3% nhu cầu năng lượng toàn cầu.

Phía chính phủ và doanh nghiệp không sẵn sàng thực hiện các khoản đầu tư cần thiết. Họ cho rằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho một mạng lưới xe quá nhỏ không mang lại nhiều ý nghĩa về kinh tế, trong khi nhu cầu đối với xe hydro chỉ tăng lên nếu chúng có được cơ sở hạ tầng tương thích.

Theo CNA, việc giới thiệu các công nghệ và cơ sở hạ tầng phức tạp phụ thuộc vào việc đầu tư hệ thống công nghệ quy mô lớn. Chính phủ khi đó phải đối mặt với sự lựa chọn về công nghệ mà họ hỗ trợ.

Dẫu vậy, nhiều người vẫn kỳ vọng vào tương lai của xe hydro. Trên thế giới, Nhật Bản tuyên bố chuyển đổi sang nền kinh tế hydro từ năm 2014. Các quốc gia Trung Đông, đặc biệt là Saudi Arabia, cũng đang sử dụng tiền thu được từ dầu mỏ để tái đầu tư vào năng lượng hydro, nhằm giữ vững vị trí dẫn đầu trên thị trường năng lượng toàn cầu. Trong khi đó, EU đã công bố chiến lược hydro, với mục tiêu tăng tỷ trọng sử dụng nguyên liệu hydro từ 3% hiện nay lên 14% vào năm 2050.

Trong nỗ lực tăng cường sử dụng năng lượng mới, Trung Quốc cũng tuyên bố đầu tư mạnh vào công nghiệp sản xuất hydrogen. Trong đó, thành phố Thượng Hải cam kết trong 3 năm tới sẽ xây dựng 70 trạm tiếp nhiên liệu hydro với chuỗi công nghiệp hơn 100 tỷ Nhân dân tệ (14,6 tỷ USD).

Theo: WSJ, CNA