Xuất khẩu loại quả tỷ USD sang Trung Quốc, láng giềng Việt Nam khởi động dự án đặc biệt chưa từng có

Loại quả này là sầu riêng.

Theo tờ Bangkok Post , Thái Lan mới đây khởi động dự án One Tambon, One Digital (Otod). Đây là dự án do Cơ quan Xúc tiến kinh tế số Thái Lan (Depa) khởi động để giúp 8,8 triệu nông dân trồng sầu riêng của nước này cải thiện năng suất cũng như thiết lập các tiêu chuẩn về sầu riêng.

Cụ thể, dự án sử dụng những ứng dụng để ghi lại quá trình trồng trọt, đồng thời tạo sự thuận tiện trong việc theo dõi từng dữ liệu riêng của từng cây trồng.

Theo ông Pantanu Wannagangsai, cố vấn của Bộ Kinh tế và Xã hội số hóa Thái Lan (DES), dự án này được triển khai với kỳ vọng sẽ xây dựng lòng tin của người tiêu dùng ở trong nước và quốc tế, từ đó giúp quảng bá những sản phẩm có giá trị cao của Thái Lan trên toàn cầu, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, nhất là từ Trung Quốc và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Ông Pantanu cho biết, dự án Otod phù hợp với các chính sách hiện hành của Chính phủ Thái Lan nhằm giải quyết các vấn đề về nợ, mức thu nhập và chi phí sinh hoạt của nông dân.

Ngoài ra, theo Chủ tịch Depa Nuttapon Nimmanphatcharin, dự án Otod dự kiến sẽ thu hút hơn 6.100 hộ nông dân trồng sầu riêng áp dụng nền tảng kỹ thuật số để tiến hành ghi lại dữ liệu canh tác trong khung thời gian 2 năm. Việc thu thập dữ liệu cây trồng sẽ đóng góp một lượng lớn dữ liệu cho ngành Nông nghiệp Thái Lan nói chung và ngành trồng sầu riêng nói riêng.

Bên cạnh đó, có khoảng 12.200 nông dân ở 23 tỉnh của Thái Lan dự kiến được đào tạo về cách sử dụng những ứng dụng thương mại điện tử.

Theo ông Pantanu Wannagangsai nhận định, DES cam kết sẽ đẩy nhanh về quá trình hiện đại hóa nền nông nghiệp truyền thống của Thái Lan nhằm tiến tới mục tiêu tăng thu nhập cho bà con nông dân.

Sầu riêng Thái Lan đang phải đối mặt với nhiều thách thức

Sầu riêng là một trong những loại quả mang về nhiều tỷ USD cho Thái Lan. Hiện nay, diện tích trồng sầu riêng ở quốc gia này đạt hơn 136.000 ha, với sản lượng 1,53 triệu tấn mỗi năm.

Sầu riêng hiện chiếm 69% trong tổng số lượng trái cây xuất khẩu của Thái Lan, tương đương với hơn 991.557 tấn vào năm 2023. Đáng chú ý, Trung Quốc đang là thị trường nhập khẩu sầu riêng lớn nhất của Thái Lan.

Trong những năm gần đây, khi thị trường sầu riêng bùng nổ, Thái Lan đã liên tục tiến hành tìm cách để đổi mới công nghệ trồng trọt cũng như cải thiện cây trồng nhằm tăng chất lượng sản phẩm, từ đó cạnh tranh với sầu riêng của Việt Nam và Malaysia.

Thông thường, cứ vào tháng 10 hàng năm, có hàng ngàn thương lái Trung Quốc đổ xô nhau tranh giành việc gia hạn hợp đồng thuê xưởng đóng gói sầu riêng tươi tại các chợ trái cây ở tỉnh Chanthaburi được coi như "thủ phủ phủ sầu riêng" của Thái Lan.

Thế nhưng, theo ghi nhận của tờ Prachachat , dù đã sang tháng 11, nhưng các xưởng đóng gói sầu riêng tươi nổi tiếng tại chợ trái cây Noen, huyện Tha Mai tỉnh Chanthaburi, vẫn vắng vẻ. Thậm chí, hàng loạt chủ xưởng đóng gói sầu riêng ở đây đã giảm giá thuê mặt bằng xưởng từ 800 – 1.200 baht/m2 (tương đương với hơn 23 – 35 USD) xuống còn 700 – 1.000 baht/2 (khoảng 20,5 – 29 USD), những vẫn không có khách đến thuê.

Nguyên nhân khiến hàng loạt thương lái Trung Quốc không gia hạn hợp đồng thuê xưởng đóng gói sầu riêng tươi là vì họ đã phải chịu khoản lỗ lên tới 70 – 80% so với năm ngoái.

Hơn nữa, chủ người Thái của những xưởng đóng gói sầu riêng tươi dự kiến cũng sẽ chịu lỗ từ 10 – 20 triệu baht mỗi nhà xưởng, tương ứng với lỗ hơn 50% so với cùng kỳ năm 2023. Nguyên nhân là vì sản lượng sầu riêng thấp và tỷ lệ cạnh tranh để thu mua sầu riêng từ nhà vườn cũng tăng cao.

Thực tế, mùa sầu riêng năm nay ở Thái Lan giảm nhiều hơn, vì sầu riêng tại khu vực miền nam của quốc gia này gặp nạn sâu đục trái. Mặt khác, hệ thống giao thông tại khu vực này hiện cũng đang trì tệ vì thiên tai, trong khi môi trường ô nhiễm cadmium, một loại kim loại nặng.

Trước đó, sầu riêng của Thái Lan cũng vướng phải tin đồn nhiễm kim loại cadmium vì ô nhiễm không khí. Thế nhưng, sau quá trình kiểm tra nghiêm ngặt, ngày 4/11, Bộ Nông nghiệp Thái Lan khẳng định rằng, các lô sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc trong đợt 2 năm 2024 không bị nhiễm kim loại này.

Theo các chuyên gia, sầu riêng Thái Lan cũng chịu sự cạnh tranh tăng cao, vì giá sầu riêng tại các nhà vườn ở Việt Nam thấp hơn so với giá sầu riêng ở nước này.

Bài tham khảo nguồn: Bangkok Post, Prachachat, Nation Thailand