Xuất khẩu thủy sản tháng 7/2021 chững lại

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết,  trong điều kiện áp dụng Chỉ thị 16 tại Tp. Hồ Chí Minh và 19 tỉnh thành phía nam, sản xuất và xuất khẩu thủy sản sụt giảm đáng kể nhất là từ nửa cuối tháng 7. 

Theo đó, sau khi tăng 16% vào nửa đầu tháng, xuất khẩu thủy sản nửa cuối tháng tháng 7/2021 bị sụt giảm khoảng 15% -20% so với nửa đầu tháng, khiến cho kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả tháng 7 giảm khoảng 4% so với cùng kỳ năm 2020 chỉ đạt 763 triệu USD. Mặc dù vậy, nhờ tăng trưởng cao trong nửa đầu năm nên lũy kế xuất khẩu thủy sản 7 tháng đầu năm vẫn tăng 11% đạt 4,88 tỷ USD.

Cụ thể theo từng mặt hàng, xuất khẩu tôm trong tháng 7 giảm 4% so với cùng kỳ đạt 374 triệu USD, lũy kế 7 tháng vẫn giữ tăng trưởng 10% với 2,1 tỷ USD, chiếm 43% kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

Xuất khẩu cá tra và cá ngừ trong tháng 7 giảm khoảng 5%, đạt tương ứng 117 triệu USD và 60,5 triệu USD. Tính đến hết tháng 7/2021, xuất khẩu cá tra đạt 898 triệu USD, tăng 13% còn xuất khẩu cá ngừ đạt 416 triệu USD, tăng 17%.

Trong khi đó, xuất khẩu mực, bạch tuộc giảm 9%, đạt khoảng 47 triệu USD trong tháng 7. Luỹ kế 7 tháng, giá trị xuất khẩu 2 mặt hàng này đạt 314 triệu USD, tăng 8%. Xuất khẩu các mặt hàng khác đều giảm trong đó cua ghẹ giảm 3% và các loại cá khác giảm 2% trong tháng 7.

Theo VASEP, nửa đầu năm 2021, xuất khẩu thủy sản của cả nước vẫn đạt tăng trưởng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, mang lại giá trị 4,1 tỷ USD nhờ doanh nghiệp thủy sản nỗ lực và linh hoạt để ổn định sản xuất, duy trì nguồn cung, tận dụng cơ hội của các thị trường.

Tuy nhiên, từ giữa tháng 7, làn sóng COVID-19 lần thứ 4 bùng phát dữ dội ở khu vực trọng điểm sản xuất, chế biến và xuất khẩu thủy sản là Tp. Hồ Chí Minh và vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đúng vào giai đoạn cao điểm đã gây ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất và xuất khẩu. 

Áp dụng Chỉ thị 16 tại Tp. Hồ Chí Minh và 19 tỉnh thành phía nam theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hầu hết các Tỉnh thành đã yêu cầu các doanh nghiệp chỉ được duy trì hoạt động khi đảm bảo điều kiện "3 tại chỗ" hoặc "1 cung đường – 2 địa điểm" để phòng, chống dịch bệnh lây lan vào các nhà máy, các khu công nghiệp. Các doanh nghiệp thủy sản đã chung tay sát cánh cùng Chính phủ thực hiện nghiêm các quy định nhằm vừa chống dịch vừa duy trì được sản xuất.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ có khoảng 30% các doanh nghiệp thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đảm bảo được điều kiện "3 tại chỗ". Với những nhà máy thực hiện được, thì số lượng công nhân có thể huy động cũng chỉ 30-50% số lượng lao động, số còn lại phải nghỉ việc hoặc nghỉ không lương. Và công suất sản xuất trung bình đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây. VASEP dự tính công suất chung của cả vùng giảm chỉ còn 30-40%.

Trong khi đó, nguyên liệu thủy sản huy động cho chế biến-xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 40-50% so với nguồn nguyên liệu bên ngoài do việc thực hiện giãn cách chung. Dự tính nguy cơ nguồn nguyên liệu cho sản xuất xuất khẩu những tháng cuối năm sẽ thiếu hụt 20-30%. Ngoài ra, doanh nghiệp đang bị gánh nặng các loại chi phí phát sinh do Covid như trang bị cho công nhân làm việc 3 tại chỗ, trả thêm lương, chi phí xét nghiệm hàng tuần, trong khi các chi phí đầu vào và logistic tăng mạnh...

Với thực tế khó khăn hiện nay, VASEP cho rằng xuất khẩu thủy sản nửa cuối năm chắc chắn sẽ tuột dốc, nếu không có giải pháp hỗ trợ cần thiết cho việc phục hồi sản xuất, xuất khẩu và trực tiếp thúc đẩy sinh kế cho công nhân, nông-ngư dân trong bối cảnh sống chung với dịch bệnh Covid-19. Trong đó, có việc cần triển khai sớm là ưu tiên tiêm vắc-xin cho người lao động trong nhà máy chế biến thủy sản đảm bảo tiêu chí an toàn, tiếp đó là sự hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid.