Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo, một quốc gia châu Á đang chứng kiến bão giá chưa từng có trong 5 năm qua, là khách hàng lớn nhất của gạo Việt

Theo Bloomberg, giá gạo tăng ở Philippines có thể là một dấu hiệu cảnh báo đối với các nhà nhập khẩu lương thực lớn khác khi hậu quả từ các hạn chế xuất khẩu của Ấn Độ tiếp tục lan rộng khắp châu Á và Tây Phi.

Cụ thể, giá gạo ở quốc gia Đông Nam Á này tăng với tốc độ nhanh nhất trong gần 5 năm vào tháng 8 đã khiến người dân gợi nhớ về cú sốc năm 2018 dẫn đến việc chấm dứt giới hạn nhập khẩu kéo dài 2 thập kỷ. Ngân hàng trung ương Philippines cảnh báo trong tuần này rằng họ sẵn sàng tiếp tục thắt chặt tiền tệ nếu cần, trong khi các biện pháp ngoại giao và thỏa thuận đang được tiến hành trong bối cảnh các quốc gia đều đang tăng mạnh nhập khẩu gạo.

Shirley Mustafa, nhà kinh tế tại Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, cho biết: “Chúng tôi đang chứng kiến rất nhiều điều không chắc chắn trên thị trường gạo. Áp lực giá đang trở nên trầm trọng hơn bởi những hạn chế.”

Các hạn chế của Ấn Độ đã làm đảo lộn thị trường và khiến các quốc gia khác lo lắng về việc đảm bảo nguồn cung đi kèm với nỗ lực kiềm chế giá gạo ngày càng tăng. Gạo vốn là một loại lương thực quan trọng trong chế độ ăn uống của hàng tỷ người trên khắp châu Á và châu Phi.

An ninh nguồn cung hiện nay là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Jakarta và đang lên kế hoạch cho một thỏa thuận có thời hạn 5 năm. Senegal đang thực hiện các đề nghị ngoại giao với Ấn Độ, thực hiện các bước tương tự với các quốc gia khác bao gồm Guinea và Singapore để đảm bảo nguồn cung.

Indonesia đã đồng ý ký thỏa thuận cung cấp với Campuchia lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ. Bản ghi nhớ có khối lượng lên tới 250.000 tấn mỗi năm, gấp đôi khối lượng của một thỏa thuận tương tự vào năm 2012. Jakarta đã cam kết cung cấp 10 kg ngũ cốc mỗi tháng cho hàng triệu gia đình nghèo trong quý 4 năm nay.

Các quốc gia khác đang thực hiện các bước để ngăn chặn chi phí gia tăng. Malaysia đã thực hiện giới hạn mua hàng và bắt đầu kiểm tra các nhà bán buôn và nhà xay xát thương mại sau những cáo buộc rằng ngũ cốc địa phương đang được bán dưới dạng gạo nhập khẩu với giá cao hơn. Myanmar cũng đã áp đặt một hệ thống bắt buộc ghi lại khối lượng gạo dự trữ để kiểm soát giá trong nước và ngăn chặn tình trạng đầu cơ.

Trong tuần này, giá gạo châu Á đã giảm nhẹ, tuy nhiên giá vẫn gần mức cao nhất kể từ năm 2008.

Về tình hình xuất nhập khẩu, Philippines là quốc gia đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm, chiếm 39,6% trong tổng lượng và chiếm 37,6% trong tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước. Trong 7 tháng đầu năm, sản lượng xuất khẩu đạt gần 1,94 triệu tấn, tương đương 984,9 triệu USD, giảm 2,1% về lượng nhưng tăng 6,5% về kim ngạch.Giá xuất khẩu bình quân trong 7 tháng đầu năm đạt 508,3 USD/tấn, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2022.