Bạn bán tháo cổ phiếu vì Brexit, đáng không?

Nhà đầu tư trên thị trường thực sự vẫn đang hoang mang, không biết nên hành động tiếp ra sao. Chúng tôi xin đăng tải bài phân tích thị trường chứng khoán hiện tại qua góc nhìn của nhà đầu tư bám trụ thị trường hơn 15 năm. Hy vọng những kinh nghiệm của nhà đầu tư này sẽ giúp nhà đầu tư, độc giả CafeF có quyết định sáng suốt cho phiên đầu tuần này.

------------

Cuộc trưng cầu dân ý của người dân Anh về việc nước này ra đi hay ở lại Liên minh Châu Âu (EU) cuối cùng đã khép lại với kết quả Anh sẽ rời EU. Điều đáng nói là trước ngày bỏ phiếu các thăm dò cho thấy tỷ lệ ủng hộ ở lại cao hơn ra đi nhưng kết quả cuối cùng lại cho ra điều ngược lại.

Thị trường tài chính toàn cầu phản ứng rất mạnh, thậm chí quay ngoắt so với trước đó như TTCK Nhật giảm 7,92% và phải tạm dừng giao dịch, Đồng Yên tăng giá lên 102,22: (3,72%) đổi 1 USD; TTCK Anh, Châu Âu, Mỹ cũng giảm sâu... Vàng tăng mạnh và giá dầu giảm đến 5%.

Tại Việt Nam, có lúc chỉ số VNIndex giảm 5% tức mất 34,6 điểm, chốt phiên TTCKVN thiệt hại 25.500 tỷ đồng vốn hoá trong ngày 24/6/2016. Có lúc trong phiên TTCKVN mất hơn 3 tỷ USD. Câu hỏi nhiều người đặt ra là: tác động thật sự của Brexit lên nền kinh tế Việt Nam có lớn đến mức sự bán đuổi xảy ra như phiên 24/6?

Ngay sau Brexit, các chuyên gia kinh tế cũng đã đưa ra khẳng định: Những tác động thật sự của Brexit lên nền kinh tế Việt Nam có thể kể đến là:

- Dòng vốn chảy vào Việt Nam qua FDI và FII gián đoạn và giảm phần nào đó trong ngắn hạn.

- Việt Nam & Anh, Việt Nam & EU phải đàm phán lại về kỹ thuật trong thương mại giữa hai nước trong vòng 24 đến 36 tháng tới, còn mọi chính sách sẽ áp dụng như hiện nay trong vòng 24 tháng tới.

- Về cán cân thương mại có giảm đôi chút trên 2,5% giá trị xuất khẩu sang Anh và trong 4% nhập khẩu từ Anh. Các mặt hàng có thể ảnh hưởng với FDI là sản phẩn công nghệ, điện tử, Doanh nghiệp về dệt may, đồ gỗ, thuỷ sản…Tuy nhiên tất cả các chính sách đều duy trì như hiện nay sau 24 tháng nữa.

Như vậy những ảnh hưởng của Brexit lên kinh tế VN là rất nhỏ, còn với TTCKVN thì không ảnh hưởng gì về mặt thực chất, biến động của ngày 24/6 chủ yếu là do vấn đề tâm lý của nhà đầu tư khi nhìn vào thị trường thế giới. Yếu tố chi phối hiện nay không phải nằm ở tác động ảnh hưởng tiêu cực không đo lường được như trên mà hoàn toàn chuyển sang rủi ro khác, đó là Tâm Lý, Tiền tệ và Nguy cơ tan rã EU.

Những cú sốc trong quá khứ cần nhìn nhận lại:

1. Biển Đông 5/2014

Sự kiện Biển Đông 2014 có ảnh hưởng tâm lý sâu rộng đến cộng đồng Việt Nam. Sau đó thật chất không ảnh hưởng gì về kinh tế. Cuối cùng thị trường hồi phục cao hơn cả trước khi sự kiện xảy ra. Mọi lo ngại tan theo. Đây là sự kiện trực tiếp ảnh hưởng đến TTCKVN.

2. Giá dầu lao dốc cuối 2014

Sự kiện này tác động trực tiếp đến ngành dầu khí, hàng hoá cơ bản, tuy nhiên cả thị trường suy giảm nghiêm trọng. Cho đến ngay sau đó những ngành bị giảm theo giá dầu đã quay lại tăng điểm do không tìm thấy ảnh hưởng trực tiếp nào. Hiện nay giá dầu vẫn ở mức thấp, Ngành dầu khí phục hồi đôi chút. Tuy nhiên thị trường vẫn tăng lên mức cao. Thậm chí nền kinh tế được hưởng lợi rất lớn từ giá dầu, thiệt hại chỉ là ngành dầu khí, và sản xuất ra hàng hoá cơ bản.

3. Sự kiện giá dầu giảm lần 2 tháng 8-9/2015

Cũng như lần trước, Nhóm dầu khí đã giảm về mức thấp, các nhóm ngành khác lại quay đầu tăng lại, do không ảnh hưởng trực tiếp gì.

4. Sự kiện giá dầu lần 3 lập đáy tháng 2/2016

Sự kiện này xảy ra, giá dầu lập đáy về 26 USD thùng, sau đó giá dầu tăng dần lên 50, những nhóm ngành khác cùng dầu khí, hàng hoá cơ bản tăng theo. VNIndex thiết lập gần mức cao nhất trong nhiều năm.

5. Sự kiện Bầu Kiên bị bắt 2013

Cùng với một số thông tin khác, sự kiện này khiến VNIndex giảm 120 điểm từ 492 xuống còn 372 điểm, Một mức giảm rất mạnh. Đây là sự ảnh hưởng lan rộng về mặt tâm lý, khiến thị trường giảm mạnh, kết hợp với thông tư 03 ra đời sau đó. Nhưng về bản chất thị trường chỉ ảnh hưởng bởi thông tư 03 chứ sự kiện Bầu Kiên chỉ tác động đến một số doanh nghiệp. Cuối cùng thị trường cũng hồi phục trở lại mức 478 điểm chỉ còn cách trước sự kiện 14 điểm.

Như vậy tất cả các sự kiện rúng động thị trường từ 2013 đến nay đều có một điểm chung, thị trường hồi phục sau đó bất chấp là trực tiếp hay gián tiếp, hay không ảnh hưởng gì. Về mặt tâm lý, tất cả các sự kiện đều ảnh hưởng mạnh. Vậy chúng ta nên xem xét sự kiện Brexit bản chất là gì và thị trường sẽ vận động đến đâu. Hồi phục như thế nào?

6. Sự kiện Brexit

Chỉ ảnh hưởng tâm lý ngoài ra không đo lường ảnh hưởng trực tiếp nào lên bất cứ doanh nghiệp niêm yết nào cụ thể. Ngay cả tỷ giá cũng chỉ ảnh hưởng nhất thời. Mọi thứ sẽ cân bằng rất nhanh trong vòng một đến hai tuần tới. Thậm chí vài ngày tới.

Nhà đầu tư nhìn vào diễn biến toàn cầu và sự ảnh hướng lên NĐT trong nước là rất lớn. Ví dụ một công ty cung cấp nước sạch cho một vùng Việt Nam cũng giảm sàn trong khi tỷ lệ cổ tức là rất cao. Biến động này vô tình nhà đầu tư đã trao cơ hội cho kẻ khác nếu đang kẹt lại trên thị trường. Brexit thực chất chẳng ảnh hưởng gì đến công ty này.

NĐT đã trưởng thành qua nhiều sự kiện từ 2001 đến nay

- Thời gian của sự kiện tác động ngày càng ngắn dần, 2001 thời gian giảm rất dài, 2008 bởi chỉ thị của NHNN thị trường giảm ngắn hơn sau đó 2013 thời gian giảm ngắn hơn 2014 và sự kiện đầu năm 2016 còn ngắn hơn nữa.

- Một minh chứng khác cho thấy tốc độ tận dụng của nhà đầu tư trong cơ hội bởi sự kiện xảy ra mạnh mẽ hơn nhiều thông qua khối lượng mua vào hấp thụ lượng bán tháo rất lớn.

- Ngay trong phiên Brexit xảy ra: tổng giá trị giao dịch trên HOSE và HNX đạt tới hơn 6.100 tỷ đồng, tương ứng với khối lượng giao dịch đạt hơn 380,7 triệu cổ phiếu, đây là mức khối lượng giao dịch cao nhất trong vòng 2 năm trở lại đây kể từ phiên ngày 9/9/2014 (407 triệu cổ phiếu).

- Như vậy qua dần năm tháng nhà đầu tư đã trưởng thành, khi có sự kiện không ảnh hưởng gì nhiều lên công ty Việt Nam nhà đầu tư đã tận dụng nó ngay khi phiên đầu tiên xảy ra. Hoàn toàn khác biệt với các sự kiện trước đây.

- Điểm quan trọng thứ 2 là ngay 1h chiều (phiên 2) nhà đầu tư đã chủ động hạ tỷ lệ nợ và công ty chứng khoán chủ động bán giải chấp, cổ phiếu nằm sàn la liệt chỉ diễn ra trong 10 phút. Đặc điểm này cho thấy nhà đầu tư trưởng thành hơn rất nhiều và tận dụng các cơ hội hiếm có.

Rủi ro tan rã EU là trong dài hạn và rất mơ hồ, nó sẽ diễn ra nếu có trong vòng hơn 5 năm tới

- Sự kiện lớn này sẽ xảy ra khi các nước tiếp theo vào bỏ phiếu trưng cầu dân ý, nhất là các nước lớn như Pháp, Đức. Nếu người dân lại chọn ra đi thì đó sẽ là vấn đề cần lưu tâm.

- Liên quan đến rủi ro này cần có rất nhiều thời gian và thông tin nắm bắt của NĐT sẽ trưởng thành hơn sau này.

Brexit sẽ khiến Mỹ chưa thể tăng LS tháng 7 tới, thậm chỉ cả 2016 này

- Đây là điểm quan trọng để giảm rủi ro cho nhà đầu tư đón đầu sóng kết quả kinh doanh quý 2 tới và không còn lo ngại FED tăng lãi suất trong ngắn hạn vài tháng tới.

Các nước lớn, EU, Anh... đã có các biện pháp chống đỡ tức thì. Tài chính toàn cầu sẽ ổn định trong tuần tới.

- Anh đã công bố gói ứng phó hơn 320 tỷ USD ngay khi Brexit xảy ra.

- EU cũng đã có một loạt biện pháp ngay sau đó.

- Trong vài ngày tới ngay cả Nhật khả năng cũng có các biện pháp chống đỡ do đồng Yên tăng giá quá mạnh. EU, Anh và các nước khác cũng sẽ đồng loạt có nhiều biện pháp.

Việc đo lường tác động thật chất lên cộng đồng doanh nghiệp hoặc nền kinh tế là rất mơ hồ. Các biện pháp đưa ra nhằm đảm bảo tính thanh khoản, biến động tiền tệ được kiềm chế và các tác động tiêu cực khác chủ yếu về mặt tâm lý. Không như một cuộc khủng hoảng bắt đầu. Do việc Anh rời EU chỉ là kỹ thuật nhiều hơn. Do vậy thị trường sẽ sớm ổn định.

Rủi ro trong ngắn hạn với TTCKVN

- Tâm lý chi phối chứ không tìm thấy ảnh hưởng trực tiếp nào lên đa số doanh nghiệp (một số công ty được lợi từ tỷ giá của nợ vay).

- Hoạt động giải chấp có thể diễn ra trong một vài phiên nào đó. Khi hồi phục hoạt động này sẽ không còn.

- Có thể NĐTNN bán ròng (bán không nhiều như phiên 24/6 chỉ hơn 40 tỷ bán ròng).

- Tâm lý lây lan từ thị trường tài chính toàn cầu.

NĐT nên thích ứng ra sao với cú sốc này?

1. Nếu bị giải chấp

- Đây là hoạt động bắt buộc và tất nhiên nó phải xảy ra do NĐT dùng đòn bẩy quá cao.

- Tuy nhiên nhà đầu tư cũng không nên bán toàn bộ tỷ lệ mà chỉ nên giảm mạnh nợ hoặc không nợ lúc này.

2. Nếu NĐT không dùng đòn bẩy nợ

- Cho đến thời điểm này không nên bán ra vì đây là hoạt động tâm lý đơn thuần trong ngắn hạn.

- Đây là cơ hội cho những NĐT thèm muốn những CP có mức tăng trưởng và cổ tức cao muốn mua ở giá thấp. Nên khả năng bán tháo là trao cơ hội đi mà khó giành lại được.

- Nhà đầu tư có thể tận dụng dùng thêm đòn bẩy nâng tỷ lệ ở mức an toàn (dưới 50% nợ) để mua thêm các cổ phiếu có mức sinh lãi được chia từ doanh nghiệp cao.

3. Nếu NĐT có tỷ lệ cổ phiếu thấp tiền mặt cao

- Đây là cơ hội không thể tốt hơn để tăng lượng nắm giữ.

- Chiến thuật tốt nhất là tăng dần mỗi khi biến động mạnh.

- Có thể tăng thêm đòn bẩy nợ an toàn (dưới 50% nợ) nếu xảy ra thêm các đợt giảm mạnh.

4. Với NĐT nắm cổ phiếu đầu cơ

- Đây là hoạt động rủi ro cao. Mỗi khi xảy ra biến cố thì đây là nhóm cổ phiếu có đòn bẩy cao, hoạt động dòng tiền mạnh nên mức độ thiệt hại sẽ lớn dần và nguy hiểm.

- Những nhịp hồi phục nên nên cơ cấu danh mục tính đến rủi ro có thể cao lên với sức ép giải chấp.

5. Cơ hội tốt nhất để chọn danh mục CP tăng trưởng đột biến quý 2.

- Các cổ phiếu dạng này luôn đứng mức cao, khó giảm và đây là cơ hội tốt nhất. Vì cổ phiếu giảm đồng loạt bất kể tốt xấu.

- Mức hồi phục của nhóm này sẽ cao hơn thị trường do kỳ báo cáo đã đến gần.

- Nếu đánh giá tài chính, lợi thế ngành… NĐT khá dễ dàng tìm ra nhóm này.

Trong tất cả các cú sốc đa số CP Blue (không liên quan gì đến sự kiện) giảm ít và hồi phục nhanh là một chú ý quan trọng.

- Loại cổ phiếu này luôn thu hút dòng tiền mỗi khi có cú sốc. Do nhà đầu tư luôn ưa chuộng và cơ hội mở ra nên mức an toàn cao hơn, rủi ro thấp hơn.

- Cổ phiếu loại này tổ chức rất mong muốn mua giá thấp và cả cổ đông lớn.

Bài viết này mong muốn đánh giá những cú sốc trong quá khứ, đặc tính của nó, tác động giảm và hồi phục, lựa chọn và chiến thuật hợp lý. Trường hợp Brexit chắc chắn ít ai đánh giá tác động cụ thể lên doanh nghiệp niêm yết nào, nó hiện như bằng không (ngoại trừ doanh nghiệp hưởng lợi từ tỷ giá do nợ trong ngắn hạn). Chủ yếu chạy theo tâm lý lây lan và hy vọng bán đi và mua giá thấp hơn, giải chấp ở những tài khoản Full. Đây là những cái bẫy hiếm có trên thị trường. NĐT nên nhìn nhận cụ thể hơn. Tránh thua thiệt không đáng có.