Chỉ 5.000 đồng/cái, món bánh "đế giày" giòn rụm, ngỡ ngàng khi biết nguyên liệu lại quen thuộc đến thế này!

Ẩm thực đường phố luôn là những "kho báu" ẩn giấu mà bất kỳ ai xê dịch cũng khao khát tìm thấy. Không phải sơn hào hải vị trong nhà hàng sang trọng, chính những xe đẩy nhỏ, những món bánh nóng hổi bốc khói bên lề đường mới là thứ lưu giữ hương vị chân thật nhất của vùng đất đó. Ở vùng Tịnh Tây, bánh "phiên kỉ đô" khiến người ta ăn một lần rồi nhớ thương nhiều lần.

Tưởng lạ mà quen, tưởng cầu kỳ mà mộc mạc đến bất ngờ, món bánh này đã đánh gục vị giác của nhiều du khách ngay từ miếng cắn đầu tiên. Hãy cùng khám phá xem chiếc bánh có cái tên như "đánh đố" này có gì mà khiến du khách mê mẩn đến thế nhé!

Từ cái tên gây tò mò đến trải nghiệm vị giác bùng nổ

Câu chuyện bắt đầu vào một buổi chiều rảnh rỗi, thả bộ dọc theo con phố Tân Sinh nhộn nhịp ở Tịnh Tây (Quảng Tây, Trung Quốc). Giữa hàng tá những món ăn vặt bắt mắt, khứu giác như bị đánh thức bởi mùi thơm ngậy của dầu nóng quyện với hương khoai lang ngọt ngào. Lần theo mùi hương ấy, dừng chân trước một sạp hàng nhỏ, nơi đang bán món bánh có cái tên nghe rất vui tai: "Phiên Kỉ Đô" (Fan Ji Du).

Người dân địa phương còn gọi lái đi là "Phiên Trư Đỗ" hay "Phiên Kỉ Đâu", một cái tên phiên âm từ tiếng Tráng mà nghe qua cứ ngỡ là món... bao tử heo hay ruột già gì đó. Thậm chí, có giai thoại kể rằng vì hình dáng bánh dẹt dẹt, thuôn dài trông giống cái lót giày (đế giày) mà trong tiếng Tráng, phát âm từ "lót giày" lại na ná như "Phiên Kỉ Đô". Nhưng bạn đừng để cái tên hay hình dáng ấy đánh lừa, bởi thực chất đây là một tuyệt phẩm được làm từ những nguyên liệu "lành" nhất quả đất: Khoai lang và gạo nếp.

Cầm chiếc bánh nóng hổi trên tay với giá chỉ 1,5 tệ (tương đương khoảng hơn 5.000 đồng tiền Việt), cảm giác đầu tiên là sự ấm áp lan tỏa giữa tiết trời se lạnh. Chiếc bánh vừa mới được vớt ra khỏi chảo dầu sôi, lớp vỏ bên ngoài vàng ruộm, lấm tấm những hạt đường trắng tinh khôi trông vô cùng kích thích. Không kìm lòng được, cắn ngay một miếng lớn.

"Rộp!" - âm thanh giòn tan vang lên đầy phấn khích. Lớp vỏ mỏng manh vỡ ra, để lộ phần nhân bên trong mềm mại, dẻo quánh và nóng hổi. Vị ngọt thanh tao tự nhiên của khoai lang mật hòa quyện với sự dẻo thơm đặc trưng của bột nếp tạo nên một kết cấu hoàn hảo: Ngoài giòn, trong dẻo, ngọt mà không gắt. Khoảnh khắc ấy, bạn sẽ hiểu tại sao người ta nói ăn một lại muốn ăn hai, quay lại mua thêm hai chiếc nữa ngay lập tức vì... sướng quá!

Bí mật nằm ở sự mộc mạc và biến tấu đầy bất ngờ

Điều làm nên sức hấp dẫn của "Phiên Kỉ Đô" không nằm ở kỹ thuật cao siêu mà chính là sự tỉ mỉ trong cách chế biến những nguyên liệu dân dã. Người làm bánh phải chọn loại khoai lang ngọt, bở tơi, đem hấp chín rồi tán nhuyễn mịn màng. Sau đó, khoai được trộn đều với bột nếp theo một tỷ lệ "vàng" để khối bột vừa có độ dẻo dai, vừa giữ được màu vàng cam đẹp mắt. Từng viên bột được ngắt ra, vo tròn rồi ấn dẹt thành hình bầu dục, thả vào chảo dầu đang sôi sùng sục. Khi bánh phồng lên, chuyển sang màu vàng nâu cánh gián đẹp mắt là lúc vớt ra, để ráo dầu.

Nhưng "linh hồn" của món ăn này chưa dừng lại ở đó. Nếu như phiên bản truyền thống chỉ lăn qua đường trắng lạo xạo vui miệng, thì ở nhiều hàng quán tại Tịnh Tây, người ta còn nâng tầm món ăn này bằng cách lăn bánh qua một lớp bột đậu nành rang thơm phức, vàng ươm như màu nắng. Mùi thơm của đậu nành rang (giống như mùi bột kinako của Nhật Bản) quyện với vị béo của bánh rán tạo nên một tầng hương vị phức tạp hơn, sang trọng hơn hẳn.

Chưa hết đâu nhé, điều thú vị nhất là cách ăn của người địa phương. Bác chủ quán hào hứng "mách nước" rằng ngoài ăn ngọt, món này còn có thể chấm với... tương ớt hoặc bột xí muội. Bạn thử tưởng tượng xem, vị ngọt bùi của khoai nếp gặp chút cay nồng của ớt hoặc chút chua mặn của xí muội, tạo nên một bản giao hưởng "chua - cay - mặn - ngọt" bùng nổ trong khoang miệng. Cảm giác đứng bên bờ sông nước xanh biếc, gió thổi hiu hiu, tay cầm chiếc bánh chấm chút tương ớt, vừa xuýt xoa vì nóng, vừa gật gù vì ngon, quả thực là một trải nghiệm "chữa lành" tâm hồn cực hiệu quả.

Thoáng vị quê hương nơi đất khách

Thưởng thức "Phiên Kỉ Đô", chợt thấy lòng mình chùng lại vì một nỗi nhớ nhà da diết. Hương vị này sao mà thân quen đến thế! Nó làm ta liên tưởng ngay đến những chiếc bánh cam, bánh rán đường, bánh rán mật hay bánh khoai phố cổ ở Hà Nội. Cũng là nếp, cũng là khoai, cũng là cái cách chiên vàng ruộm trong chảo dầu sôi ấy.

Nếu bánh rán Việt Nam thường có nhân đậu xanh nhuyễn mịn bên trong và lớp vỏ giòn tan tách biệt, thì "Phiên Kỉ Đô" lại là sự hòa quyện đồng nhất giữa vỏ và nhân, dẻo quánh như bánh nếp chiên. Hay có nét gì đó giống bánh khoai mỡ chiên giòn của miền Nam, nhưng đậm đà và "chắc bụng" hơn.

Sự tương đồng trong văn hóa ẩm thực giữa các vùng biên giới luôn mang lại những cảm xúc thú vị. Cùng một nguyên liệu, nhưng mỗi vùng đất, mỗi dân tộc lại có cách biến tấu riêng, gửi gắm vào đó cả tâm tình và nếp sống. "Phiên Kỉ Đô" không chỉ là một món ăn vặt lót dạ, nó là minh chứng cho sự sáng tạo từ những điều giản đơn nhất. Giữa một rừng các món ăn "hot trend" cầu kỳ, chính sự mộc mạc, rẻ tiền nhưng đầy đặn hương vị của chiếc bánh khoai nếp này lại là thứ níu chân du khách lâu nhất. Nếu có dịp ghé thăm Tịnh Tây, bạn hãy nhớ tìm bằng được món "bao tử heo" ngọt ngào này nhé, đảm bảo ăn là ghiền, quên lối về luôn đấy!