Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giậm chân tại chỗ

Kết quả trên được Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu trong báo cáo thực hiện sắp xếp, cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp giai đoạn 2022-2023 gửi lãnh đạo Chính phủ.

Theo kế hoạch Thủ tướng phê duyệt, giai đoạn 2022-2025, cả nước phải thực hiện cổ phần hóa 19 doanh nghiệp, sắp xếp lại 5 doanh nghiệp. Trong 2 năm đầu của giai đoạn này (2022-2023), Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, chưa có doanh nghiệp nào hoàn thành cổ phần hóa.

Trong số 19 doanh nghiệp được phê duyệt kế hoạch cổ phần hoá , đến nay có 5 doanh nghiệp đã thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc; 14 doanh nghiệp vẫn đang triển khai các bước chuẩn bị thực hiện.

Các doanh nghiệp gặp vướng mắc với nhiều lý do khác nhau. Như công ty TNHH MTV Ứng dụng và phát triển công nghệ NEAD (Bộ Khoa học và Công nghệ) vướng mắc về xác định phương án sử dụng đất. Một số doanh nghiệp khác phải thực hiện xử lý các tồn tại về tài chính, tài sản, đang triển khai sắp xếp nhà đất…

Với 5 doanh nghiệp được phê duyệt sắp xếp lại, 3 doanh nghiệp đã hoàn thành việc sáp nhập. Hai doanh nghiệp đang triển khai phương án sắp xếp lại (1 doanh nghiệp giải thể và 1 doanh nghiệp sáp nhập).

Việc sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn gặp một số vướng mắc, hạn chế, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nguyên nhân đến từ việc các địa phương chậm phê duyệt phương án sử dụng đất, nhất là đối doanh nghiệp có đất tại nhiều địa phương. Các quy định pháp luật về cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước chưa bao hàm hết các tình huống phát sinh trong thực tế, đặc biệt là nội dung về xác định giá trị doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, âm vốn chủ sở hữu, nợ bảo hiểm xã hội, ảnh hưởng đến công tác cổ phần hóa (Công ty TNHH 1TV Thiết bị giáo dục nghề nghiệp thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Công ty TNHH 1TV XNK Nông sản thực phẩm Agrexport thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

Một số bộ, địa phương cũng chưa tích cực trong triển khai thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp trực thuộc quản lý. Quá trình xây dựng và phê duyệt các quyết định liên quan đến việc cổ phần hóa còn kéo dài.

Tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hầu hết các đơn vị đều đề nghị được tiếp tục thực hiện kế hoạch, hoặc phương án cổ phần hóa đối với doanh nghiệp thuộc kế hoạch giai đoạn 2022-2025.

Tuy nhiên, một số địa phương đề nghị xây dựng cơ chế nâng cao tỷ lệ vốn Nhà nước đang nắm giữ tại các doanh nghiệp cấp nước có tỷ lệ vốn Nhà nước hiện tại dưới 50%, hoặc đưa lĩnh vực khai thác, sản xuất và cung cấp nước sạch và thoát nước đô thị, nông thôn lên nhóm doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ từ 65% vốn điều lệ trở lên. Điều này nhằm đảm bảo khả năng chi phối để thực hiện tốt việc cấp nước cho nhân dân (Hà Nội, Cần Thơ, Hà Tĩnh).