Cựu Cục phó chỉ đạo 'nắn' kết quả định giá khu đất 39 Bến Vân Đồn để 'cứu' lãnh đạo doanh nghiệp không bị khởi tố

Hối lộ để định giá đất thấp hơn thị trường

Theo kết luận điều tra, vụ việc liên quan đến phi vụ thâu tóm khu đất 39-39B Bến Vân Đồn (quận 4, TP HCM) đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 542 tỷ đồng. Để có căn cứ xác định hậu quả thiệt hại, trách nhiệm của các cá nhân liên quan sai phạm tại khu đất 39-39B Bến Vân Đồn, ngày 18/11/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an có Yêu cầu định giá tài sản, đề nghị Hội đồng định giá (HĐĐG) Bộ TN&MT xác định giá trị quyền sử dụng đất tại địa chỉ số 39-39B Bến Vân Đồn vào 2 thời điểm: Ngày 31/12/2013 (thời điểm UBND TP. Hồ Chí Minh phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để xác định nghĩa vụ tài chính) và ngày 08/9/2014 (thời điểm Cao su Đồng Nai và Cao su Bà Rịa thoái toàn bộ vốn góp tại Công ty Phú Việt Tín).

Theo đó, đầu năm 2023, Bộ TN&MT ban hành quyết định thành lập HĐĐG cấp Bộ (sau đó 2 lần điều chỉnh danh sách thành viên HĐĐG), gồm 11 thành viên, trong đó ông Đoàn Ngọc Phương, Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất Bộ TN&MT là Chủ tịch Hội đồng; Cao Đại Nghĩa, Phó trưởng phòng Giá đất Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất là thành viên Thường trực Hội đồng kiêm Tổ trưởng Tổ giúp việc.

Khi biết Cơ quan điều tra Bộ Công an yêu cầu định giá và Bộ TN&MT thành lập HĐĐG, các bị can Lê Y Linh và Đặng Phước Dừa, lãnh đạo Công ty Phú Việt Tín, đã tiếp cận, đưa hối lộ nhằm 'nắn' kết kết quả định giá khu đất 39-39B Bến Vân Đồn theo hướng thấp hơn giá thị trường.

Cụ thể, khoảng tháng 6/2023, bị can Lê Y Linh đã đến gặp ông Đoàn Ngọc Phương, Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất, Chủ tịch Hội đồng định giá, tại phòng làm việc ở trụ sở Bộ. Tại đây, Linh nhờ ông Phương “tạo điều kiện” trong quá trình định giá khu đất 39-39B Bến Vân Đồn và đưa một túi quà chứa 200 triệu đồng. Đến ngày 10/8/2023, bị can Đặng Phước Dừa tiếp tục đến gặp ông Phương, đề nghị định giá thấp để “không bị khởi tố”, đồng thời đưa 10.000 USD.

“Không làm khổ anh em”

Vẫn theo kết quả điều tra, sau khi nhận tiền, ông Phương đã chỉ đạo cấp dưới là Cao Đại Nghĩa chuyển toàn bộ tài liệu về các tài sản so sánh do HĐĐG thu thập được cho Khương Thanh Tùng, Giám đốc Công ty Thẩm định giá Thăng Long, đơn vị được thuê thẩm định khu đất.

Cơ quan điều tra xác định, ông Phương trực tiếp trao đổi với Tùng, nói: “Làm thế nào để không ảnh hưởng, không làm khổ anh em”, đồng thời định hướng mức giá phải thấp hơn đơn giá đất do UBND TP HCM phê duyệt, sao cho số tiền nhà đầu tư nộp ngân sách chỉ khoảng trên dưới 180 tỷ đồng.

Theo kết luận điều tra, nếu xác định đúng giá trị thị trường, những cá nhân liên quan đến việc mua bán, chuyển nhượng khu đất sẽ đối diện nguy cơ bị khởi tố.

Thực hiện chỉ đạo này, bị can Khương Thanh Tùng không khảo sát thực tế khu đất mà lựa chọn các giao dịch có giá trị thấp, không tương đồng, cách xa thời điểm định giá làm tài sản so sánh; đồng thời tự ý điều chỉnh các hệ số theo hướng chủ quan, không phản ánh giá thị trường.

Kết quả, Hội đồng định giá do ông Phương chủ trì ban hành kết luận xác định giá khu đất 39-39B Bến Vân Đồn tại thời điểm 31/12/2013 là 152 tỷ đồng và tại thời điểm 8/9/2014 là 243 tỷ đồng, đều thấp hơn giá thị trường theo đánh giá của cơ quan điều tra.

Đối chất làm rõ trách nhiệm

Sau khi Công ty Thẩm định giá Thăng Long được thanh toán 450 triệu đồng chi phí thẩm định, ông Phương tiếp tục bị cáo buộc chỉ đạo Cao Đại Nghĩa yêu cầu Tùng “cắt lại” 130 triệu đồng. Trong đó, ông Phương sử dụng cá nhân 100 triệu đồng, Nghĩa nhận 30 triệu đồng.

Quá trình điều tra, ông Phương thừa nhận nhận 200 triệu đồng và 10.000 USD từ Lê Y Linh, Đặng Phước Dừa, đồng thời nhận 100 triệu đồng từ Khương Thanh Tùng. Tổng số tiền 545 triệu đồng đã được ông Phương giao nộp để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, ông Phương không thừa nhận việc chỉ đạo định giá thấp khu đất nhằm tránh khởi tố, cho rằng kết quả định giá sai lệch là do đơn vị tư vấn và tổ giúp việc áp dụng sai thông số.

Do mâu thuẫn lời khai, cơ quan điều tra đã tổ chức đối chất. Tại đây, Cao Đại Nghĩa và Khương Thanh Tùng đều khẳng định ông Phương là người trực tiếp chỉ đạo, can thiệp và định hướng định giá khu đất thấp hơn giá trị thị trường.

Kết luận điều tra nêu rõ, ông Phương không đưa ra được căn cứ chứng minh lời khai của mình, trong khi các tài liệu, lời khai và đối chất đều thể hiện vai trò chỉ đạo xuyên suốt của bị can này trong việc “làm nhẹ” giá đất 39-39B Bến Vân Đồn.