Dè dặt vay mua nhà

Đầu tháng 12-2023, Ngân hàng (NH) TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) áp dụng lãi suất cho vay mua nhà ưu đãi chỉ 5,9%/năm. NH Dầu khí Toàn Cầu (GPBank) cũng tung ra thị trường lãi suất cho vay mua nhà 6,25%/năm.

Nhiều băn khoăn

Trước đó, nhằm kích thích nhu cầu vay vốn mua nhà của người dân vào dịp cuối năm 2023, NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đưa lãi suất cho vay mua nhà về 7,5%/năm trong 18 tháng hoặc 24 tháng đầu tiên. Còn các NH như Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), Phát triển TP HCM (HDBank)... áp dụng lãi suất cho vay mua nhà 6,5% - 6,8%/năm trong thời gian đầu.

Không chỉ các NH nội mà nhiều NH ngoại từ đầu tháng 12 cũng đã có động thái giảm lãi suất cho vay mua nhà. Như Shinhan Bank áp dụng mức lãi suất cho vay mua nhà chỉ 6,6%/năm. Mức này giảm 4,3% so với con số 10,9% hồi tháng 12-2022. Hong Leong Bank cho vay mua nhà ở mức 7,3%/năm, giảm so với con số 7,5% của tháng 11 vừa qua.

Tuy các mức lãi suất cho vay khá mềm nhưng theo ông Võ Minh Trí, Giám đốc NH TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) Chi nhánh Đông Sài Gòn Bình Tây, vẫn rất ít người mở thủ tục vay mua nhà, chủ yếu dừng ở bước tìm hiểu, thăm dò. Nguyên nhân có thể người vay đang chờ giá nhà, lẫn lãi suất cho vay giảm thêm. Đồng thời, họ còn nghe ngóng thêm tình hình kinh tế. Bởi, nếu kinh tế tiếp tục thiếu khởi sắc, việc làm, thu nhập của họ có thể ít đi sẽ ảnh hưởng lớn đến việc trả nợ sau này.

Chị Trần Thị Diệp, nhân viên của một công ty nước ngoài ở TP HCM, tiết lộ với 2 tỉ đồng dành dụm được, chị muốn vay NH khoảng 1 tỉ đồng mua nhà để an cư, lập nghiệp. "Điều mà tôi quan tâm là sau thời gian ưu đãi, NH sẽ tính lãi suất cho vay, các chi phí liên quan như thế nào?" - chị Diệp băn khoăn.

Về vấn đề này, các cán bộ tín dụng cho biết hầu hết các NH chỉ áp dụng lãi suất "bèo" trong thời gian ngắn, sau đó sẽ thả nổi theo lãi suất thị trường. Tại một số NH, người vay có thể phải tham gia thêm gói dịch vụ gửi tiết kiệm, tài khoản số đẹp, thẻ tín dụng... khiến chi phí vay tăng thêm.

Anh Lê Văn Lý (quận Bình Tân, TP HCM) cho biết với công việc và mức thu nhập hiện tại, anh hoàn toàn có thể vay NH để mua nhà. "Song, cái khó là tôi không có tài sản thế chấp" - anh Lý nói. Tuy vậy, anh Trần Văn Tâm, một cán bộ tín dụng của Eximbank, nói việc này không khó. Quan trọng là người vay phải có năng lực tài chính đủ mạnh để thuyết phục NH cho vay thực hiện các khâu thanh toán và thủ tục mua bán. Theo đó, để mua được căn nhà giá 3 tỉ đồng, người vay cần phải có thu nhập bình quân hằng tháng từ 20 triệu đồng trở lên, có sẵn 2 tỉ đồng. Khi đó, NH sẽ cho vay 1 tỉ đồng còn lại trong vòng 20 năm (240 tháng), thế chấp bằng chính căn nhà tính mua. Lãi suất các năm đầu người vay phải trả khoảng 8% - 10%/năm, tức vốn lãi mỗi tháng 10-11 triệu đồng.

Lãi suất cũ chưa giảm

Thực tế cho thấy rất nhiều khách hàng vay mua nhà trước đây đến nay vẫn đang gánh lãi vay rất lớn, NH có giảm cũng rất nhỏ giọt, thậm chí có nơi còn chưa chịu giảm. Phản ánh đến Báo Người Lao Động, anh Nguyễn Phạm (ngụ quận 12, TP HCM) cho biết anh có khoản vay mua nhà, dư nợ còn 1,2 tỉ đồng và phải trả lãi suất tới 12,35%/năm. Theo hợp đồng tín dụng, lãi suất sẽ được điều chỉnh 3 tháng/lần nhưng mấy tháng nay anh chưa được giảm lần nào. "Mỗi tháng, tôi đang phải trả 12 triệu đồng tiền lãi, chưa tính gốc. Tôi có liên hệ cán bộ tín dụng phụ trách hợp đồng hỏi thì được trả lời chưa biết khi nào điều chỉnh giảm. Trong khi biểu lãi suất huy động kỳ hạn dài 12 tháng tại NH này đang áp dụng chỉ còn 5,4%/năm" - anh Phạm bức xúc.

Thống kê của VinaCapital, lãi suất cho vay thế chấp tại các NH Việt Nam (trong đó có lãi suất cho vay mua nhà - PV) đã giảm đáng kể trong quý III, so với quý II/2023. Nếu quý II vẫn còn NH cho vay thế chấp với lãi suất cao nhất 16%/năm thì đến quý III, lãi suất cao nhất theo thống kê là khoảng 13%/năm. Dù vậy, mức lãi suất này vẫn còn cao so với kỳ vọng của người vay, nhất là những người đang có khoản vay cũ.

Vì sao lãi suất cho vay chưa giảm như kỳ vọng? Chuyên gia kinh tế - TS Võ Trí Thành cho biết trước mắt việc hạ lãi suất điều hành là rất khó, cơ quan quản lý chủ yếu thúc giục các NH thương mại hạ lãi suất cho vay. Nhưng thực tế, NH thương mại cũng đang chờ thêm. Cụ thể, họ chờ lãi suất điều hành hạ ngấm sang lãi suất thương mại, rồi mới tác động sang lãi suất cho vay. Quan trọng là các NH thương mại trong giai đoạn cuối năm ngoái, đầu năm nay huy động lãi suất quá cao. Nếu hạ ngay thì NH lỗ nặng dù rất muốn cho vay.

Đại diện một số NH cho biết giai đoạn cuối năm ngoái, đầu năm nay, lãi suất huy động lên tới 9%-10%/năm và rất nhiều khoản tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng nay mới đáo hạn. Lãi suất cho vay mới giảm nhanh nhưng các khoản vay cũ của khách hàng do vốn huy động đầu vào cao, nên cần thời gian để hấp thụ và chưa thể giảm nhanh như kỳ vọng của người vay.