Dòng tiền chuyển vào tài khoản có thể đều bị tính thuế nếu hộ kinh doanh không làm điều này trước 1/1/2026

Tại tọa đàm "Tháo gỡ vướng mắc chuyển đổi thuế khoán sang kê khai với hộ kinh doanh" do TheLEADER tổ chức ngày 10/12, các chuyên gia tham gia thảo luận cho biết, ngay sau khi Quốc hội biểu quyết Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), cơ quan thuế sẽ bắt đầu rà soát và gửi thông báo về doanh thu dự kiến của từng hộ trong năm 2026. Thông báo này sẽ cho biết hộ thuộc nhóm một, hai, ba hay bốn để từ đó áp dụng phương pháp tính thuế và thủ tục phù hợp.

Theo bà Lê Thị Duyên Hải, Phó tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Vụ Kê khai và kế toán thuế (Tổng cục Thuế), để thực hiện tốt nghĩa vụ thuế theo quy định mới của Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), các hộ kinh doanh cần chú ý thực hiện 7 bước sau:

Bước 1: Tất cả hộ kinh doanh cần rà soát doanh thu thực tế 2025, dự kiến doanh thu 2026, xác định thuộc nhóm Hộ kinh doanh nào. Đồng thời, trên cơ sở mô hình hoạt động kinh doanh để lựa chọn phương pháp tính thuế, chế độ kế toán áp dụng, phần mềm giải pháp cho hoạt động bán hàng, kế toán, hóa đơn, khai thuế tương ứng với quy mô thuộc nhóm.

Bước 2: Tiến hành kiểm kê hàng tồn kho vào thời điểm chuyển đổi (nếu có) - (nếu doanh thu trên ngưỡng).

Bước 3: Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử (nếu hộ kinh doanh dự kiến doanh thu 2026 từ 1 tỷ đồng trở lên). Nên áp dụng sớm tránh sai sót.

Bước 4: Chuẩn bị sổ sách kế toán (nếu hộ kinh doanh dự kiến doanh thu 2026 trên ngưỡng).

Bước 5: Thay đổi thông tin đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế: theo cơ chế 1 cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế để đăng ký phương pháp tính thuế (nếu có thay đổi so với hiện tại).

Bước 6: Đăng ký tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh (nếu chưa có tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh độc lập với các thanh toán cá nhân).

Bước 7: Khai thuế đối với hoạt động kinh doanh theo mẫu tờ khai phù hợp phương pháp tính thuế và ngành nghề lĩnh vực hoạt động kinh doanh (sử dụng EtaxMobile).

Trong các bước kể trên, hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý bước số 6. Chuyên gia tại tọa đàm cho biết, hiện nay, hầu hết hộ kinh doanh đều đã có tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, phần lớn vẫn sử dụng chung một tài khoản cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả chi tiêu cá nhân. Theo định hướng trong dự thảo của Bộ Tài chính, trong thời gian tới, hộ kinh doanh sẽ phải tách bạch và dành riêng một hoặc một số tài khoản ngân hàng chỉ để phục vụ hoạt động kinh doanh.

Những tài khoản này không bắt buộc phải mang tên hộ kinh doanh mà có thể đứng tên chủ hộ hoặc các thành viên tham gia hộ (có tên trên giấy phép). Điều kiện quan trọng nhất là hộ kinh doanh phải khai báo đầy đủ các tài khoản dùng cho hoạt động kinh doanh với cơ quan thuế.

Nếu không khai báo, hai rủi ro lớn có thể phát sinh. Thứ nhất, cơ quan thuế có thể ấn định doanh thu. Thứ hai, người đứng tên trên tài khoản sẽ bị tính thuế dựa trên toàn bộ dòng tiền vào tài khoản đó như thu nhập từ tiền lương, tiền công hoặc thậm chí bị xem là khoản thu nhập chưa kê khai, có dấu hiệu trốn thuế.

Đây là rủi ro đối với cả hộ kinh doanh và cá nhân quản lý tài khoản. Vì vậy, việc tách tài khoản và thực hiện khai báo với cơ quan thuế cần được tiến hành ngay trong tháng 12/2025 để các hộ chủ động chuẩn bị cho các quy định áp dụng từ năm 2026.