Gia tộc kiếm nhiều tiền nhất châu Á: 'Bỏ túi' gần 8 tỷ USD, sở hữu thương hiệu mà người Việt Nam nào cũng biết đến

Những hình ảnh trên toàn thế giới cho thấy Red Bull đang “thắng lớn” như thế nào: Từ nhóm người tham dự lễ hội âm nhạc của Singapore “nốc cạn” những chai Red Bull lần đầu tiên sau 4 năm, cho đến những người đi làm trên các chuyến tàu ở London lựa chọn loại nước này thay vì cafe.

Năm ngoái, Red Bull đã ghi nhận mức doanh thu cao kỷ lục, bán được hơn 11 tỷ lon nước tăng lực và trở thành cái tên lớn nhất trong lĩnh vực này.

Cả gia tộc giàu nhờ một thức uống 

Nhà Yoovidhya - gia tộc Thái Lan sáng tạo ra loại nước tăng lực này, đã kiếm thêm 7,8 tỷ USD kể từ tháng 1/2022. Đây là mức tăng lớn nhất so với bất kỳ gia tộc nào ở châu Á, theo Bloomberg Billionaires Index.

Tài sản của gia tộc này trị giá hơn 27 tỷ USD tính đến ngày 14/3 và phần lớn đến từ cổ phần trong Red Bull. Trong khi đó, hầu hết các gia đình giàu nhất thế giới đều thua lỗ do thị trường biến động vào năm vừa qua.

Simon Chadwic, giáo sư ngành kinh tế địa chính trị và thể thao tại Trường Kinh doanh Skema ở Paris, nhận định: “Đồ uống tăng lực đã trở thành một sản phẩm không thể thiếu với lối sống năng động. Những người tập thể dụng, nhân viên quay trở lại với văn phòng và làm việc nhiều giờ hơn sẽ cần nước tăng lực.”

Chaleo Yoovidhya - một thành viên của gia tộc, đã chế tạo ra loại đồ uống có làm lượng caffein cao này vào giữa những năm 1970, khi ông đang bán thuốc ở Thái Lan. Sau đó, ông quyết định mở rộng sang lĩnh vực tiêu dùng. Ông đặt tên sản phẩm là Krating Daeng, tiếng Thái nghĩa là “con bò màu đỏ” (red bull).

Trong một chuyến đi đến châu Á, một nhà tiếp thị người Áo - Dietrich Mateschitz, đã phát hiện ra loại đồ uống này giúp ông bớt say máy bay. Bởi vậy, cả 2 đã hợp tác để thành lập Red Bull vào năm 1984 và đưa nó thành thương hiệu toàn cầu. Giờ đây, cái tên Red Bull đã có mặt ở khắp nơi, tài trợ cho các giải đấu bóng đá, đua ô tô, đạp xe leo núi hay nhảy cầu mạo hiểm.

Howard Telford - giám đốc cấp cao ngành nước giải khát tại công ty tư vấn Euromonitor International, cho hay: “Red Bull là một trong những cái tên được tiếp thị thành công nhất trong lĩnh vực hàng tiêu dùng. Nhờ đó, thương hiệu này được duy trì một bản sắc riêng trong nhiều loại đồ uống khác.”

Gia tộc Yoovidhya hiện kiểm soát 51% cổ phần của công ty, trong khi phần còn lại thuộc về con trai của Mateschitz - thành người giàu nhất châu Âu vào năm ngoái sau khi cha qua đời. Công ty này có trụ sở tại Áo, hầu hết được điều hành bởi các cổ đông thiểu số. Ngoài Red Bull, nhà Yoovidhya cũng sở hữu TCT Group, nhà sản xuất nước tăng lực lớn khác ở Thái Lan và các thị trường châu Á.

Bê bối lớn

Dù giàu có, nhưng gia tộc Yoovidhya cũng vướng vào những tai tiếng lớn. Năm 2012, người được báo chí mệnh danh là “thái tử Red Bull” - Vorayuth, cháu trai của Chaleo, đã bỏ chạy sau khi lái chiếc Ferrari khiến một sĩ quan cảnh sát thiệt mạng.

Người thừa kế tập đoàn sau đó đã né tránh việc bị truy tố bằng cách trốn khỏi Thái Lan trên một chiếc chuyên cơ vào năm 2017. Anh ta và gia đình cũng bác bỏ mọi cáo buộc liên quan và được giới chức Thái Lan huỷ bỏ các cáo buộc này vào 3 năm trước.

Sự việc này đã làm dấy lên làn sóng tẩy chay các sản phẩm của Red Bull ở trong nước và buộc Thủ tướng phải ra lệnh xem xét lại vụ việc. Sau đó, Vorayuth đã bị truy tố với 2 tội danh. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ tung tích của “cậu ấm” này.

Ai là người thừa kế?

Do đó, nhiều câu hỏi vẫn đang bỏ ngỏ về việc ai sẽ là người tiếp quản doanh nghiệp lớn này. TCT Group hiện do Saravoot (53 tuổi), con trai của Chaleo với người vợ thứ 2, đang nắm quyền lãnh đạo và toàn bộ các giám đốc của tập đoàn đều là thành viên của gia đình.

Dù sở hữu toàn bộ cổ phần, nhưng không ai trong thế hệ thứ 3 của gia tộc tham gia vào việc điều hành doanh nghiệp. Yupana Wiwattanakantang, phó giáo sư tại Trường Kinh doanh của Đại học Quốc gia Singapore, dự đoán công việc này có thể sẽ được giao cho nhóm bên ngoài.

Còn ở Áo, con trai ông Dietrich Mateschitz - Mark, đã từ chức điều hành tại Red Bull sau khi cha mất, không tham gia vào các hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp. Anh đã lựa chọn một ban điều hành mới để lãnh đạo công ty.

Thế hệ tiếp theo của đế chế nước tăng lực sẽ phải đối mặt với những thác thức cạnh tranh ngày càng lớn. Ngoài ra, họ cũng đứng trước mối lo ngại về vị thế thống trị đã kéo dài nhiều năm của mình ở thị trường châu Âu và những tranh chấp thương hiệu ở Trung Quốc.

Song, Chadwick vẫn chỉ ra một yếu tố để tiếp tục lạc quan về hoạt động kinh doanh của công ty. Theo ông, Red Bull đã định nghĩa lại thế nào là nước tăng lực.

Ông giải thích, đây không phải là thứ bạn uống khi bị ốm, mà là để lấy năng lượng ngay khi uống vào. Chadwick nói: “Tôi nghĩ chúng ta sẽ chứng kiến sự bùng nổ sau đại dịch với việc tập thể dục và tăng thể lực.”

Tham khảo Bloomberg