Nhìn lại thị trường vàng 2008

Năm biến động mạnh

Tính trung bình cả năm, vàng tăng thêm 175,33 USD lên mức 871 USD/oz. Trong năm qua, vàng là hàng hóa duy nhất tăng giá trong lúc thị trường chứng khoán thế giới và nhiều loại hàng hóa khác giảm một nửa giá trị.

Tuy nhiên, giá vàng luôn tăng vượt mức 900 USD/oz sau khi hàng loạt định chế tài chính lớn như Fannie Mae & Freddie Mac, AIG, Lehman Brothers, Washington, Merrill Lynch lần lượt rơi vào khó khăn, phải nhờ đến sự giải cứu của chính phủ hoặc sụp đổ. Giá vàng cũng vượt ngưỡng 900 USD/oz sau những sự kiện lớn như Hạ viện Mỹ thông qua gói giải cứu 700 tỷ USD, 6 ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đồng loạt hạ lãi suất.

Tác động kinh tế và diễn biến

Vào quý 1 năm ngoái, giá vàng đứng ở mức trung bình 923,46 USD/oz do nhà đầu tư chạy sang kênh đầu tư an toàn sau vụ khủng hoảng của Bear Stearns vào tháng 3. Đến quý 2, giá vàng giảm xuống mức trung bình 896,77 USD/oz do USD ổn định trở lại (sau khi giảm 5% trong quý 1). Đến quý 3, giá vàng tiếp tục giảm xuống 870,77 USD/oz bất chấp khủng hoảng tài chính diễn biễn ngày càng xấu hơn do nhà đầu tư bán vàng để tăng vốn bằng tiền mặt.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 11, vàng lại có xu hướng tăng trở lại do những nguyên nhân như thị trường tiền tệ vẫn tiếp tục được thắt chặt, nhiều nhà đầu tư lo sợ viễn cảnh lạm phát, và đồng USD có dấu hiệu mất giá khiến nhu cầu vàng tăng.

Bên cạnh đó là một loạt những thông tin kinh tế ảm đạm như lòng tin của người tiêu dùng Mỹ trong tháng 12 thấp kỷ lục, chỉ số sản xuất giảm, kinh tế Mỹ chính thức suy thoái đã thúc đẩy nhà đầu tư tìm đến vàng. Vào những ngày cuối năm 2008, xung đột ở dải Gaza càng khiến giới đầu tư tăng cường tìm đến kênh đầu tư an toàn.

Đầu tư vàng theo hình thức ETFs tiếp tục phát triển

Gold Exchange Traded Fund (ETFs), một hình thức đầu tư vàng - chứng khoán được đảm bảo 100% bằng vàng vật chất tiếp tục tăng. Trong quý 4 năm ngoái, nhà đầu tư đã mua 96 tấn vàng theo hình thức này. Đặc biệt trong tháng 12, nhà đầu tư đã mua 44 tấn vàng sau khi mua 16 tấn vàng vào tháng 11 và 36 tấn vàng trong tháng 10. Cả năm 2008, có 1190 tấn vàng được mua theo hình thức ETFs.

Nhu cầu vàng trang sức tăng

Nhu cầu vàng trang sức đặc biệt tăng ở một số nước như Ấn Độ (tăng 29%), Trung Đông (tăng 15%) và Trung Quốc (tăng 10%) đã phần nào bù lại mức giảm mạnh ở một số nước khác, đặc biệt là tại Mỹ (giảm 29%).

Nguyên nhân chính khiến nhu cầu vàng trang sức tăng là do giá vàng trong quý 3 giảm. Mặt khác, nhu cầu vàng trang sức tại phương Tây có khả năng tiếp tục yên lặng trong quý 4 năm 2008 do người tiêu dùng tiếp tục điều chỉnh mức tiêu dùng trong thời kỳ suy thoái.

Nhu cầu vàng công nghiệp giảm

Khai thác vàng tiếp tục ổn định

Sản lượng vàng khai thác trong quý 3 năm ngoái tạm thời đứng ở mức ổn định khi chỉ tăng 2% so với một năm trước đó. Một số nước khai thác vàng lâu năm cắt giảm sản lượng, lớn nhất là Nam Phi, tiếp đó là Indonesia, Australia và Mỹ. Trong khi đó, những nước như Trung Quốc, các nước Mỹ Latin, đặc biệt là Peru lại tăng cường khai thác vàng. Khủng hoảng tín dụng có khả năng sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến việc hoạt động thăm dò và khai thác vàng.

Dự trữ vàng cách biệt

Mức độ dự trữ vàng của chính phủ tiếp tục khác biệt giữa các khu vực. Các ngân hàng trung ương tại châu Á hầu như vẫn dự trữ rất ít vàng. Trong đó, các ngân hàng trung ương ở châu Âu, vốn dự trữ lượng vàng khổng lồ lại tiếp tục giảm bớt tỷ lệ vàng nắm giữ bằng cách bán ra.

Khánh Hoa
Theo WGC