Người dân bắt đầu kém mặn mà với tiền gửi?

Ngân hàng Nhà nước mới đây cập nhật số liệu tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ chức tín dụng đến cuối tháng 4/2023. Cụ thể, tổng tiền gửi của khách hàng đạt hơn 11,98 triệu tỷ đồng, tăng thêm hơn 43 nghìn tỷ đồng so với cuối tháng 3.

Tiền gửi của các tổ chức kinh tế vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi, ghi nhận sụt giảm hơn 8.800 tỷ đồng trong tháng 4. Số dư còn hơn 5,65 triệu tỷ đồng.

Tiền gửi của dân cư tiếp tục tăng trưởng, tuy nhiên mức tăng đã chậm lại rõ rệt so với các tháng trước đó. Cụ thể, tiền gửi của người dân tại ngân hàng tăng 52 nghìn tỷ đồng trong tháng 4 lên hơn 6,33 tỷ đồng. Đây là mức tăng thấp nhất trong 6 tháng gần nhất. Tháng ghi nhận tiền gửi tăng mạnh nhất là tháng 1/2023, cũng là giai đoạn ghi nhận lãi suất huy động ở vùng đỉnh lên tới 9-10%/năm.

Lãi suất tiền gửi bắt đầu giảm mạnh từ tháng 4 sau khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện các đợt giảm lãi suất điều hành. Đợt giảm đầu tiên là từ ngày 15/3/2023, tiếp đến NHNN có thêm 3 lần giảm nữa vào ngày 03/4, 25/5 và 19/6.

Khảo sát cho thấy hiện không còn ngân hàng nào niêm yết lãi suất huy động từ 8% trở lên cho kỳ hạn 12 tháng. Các ngân hàng tư nhân vừa và nhỏ hầu hết đang niêm yết lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở mức 7,5 – 7,8% như ABBank, BacABank, VietBank, OceanBank, Nam A Bank, BVBank, SHB, VietABank, NCB, OCB và Eximbank.

Tại nhóm ngân hàng tư nhân lớn, mức lãi suất áp dụng cho kỳ hạn 1 năm dao động trong khoảng 7 - 7,2%/năm. Nhóm ngân hàng thương mại nhà nước gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank có lãi suất tiền gửi 12 tháng thấp nhất thị trường là 6,3%/năm.

Trong khi đó, hồi đầu năm 2023, ngoại trừ nhóm Big4, tất cả ngân hàng tư nhân đều niêm yết mức lãi suất trên 9% cho kỳ hạn 12 tháng; thậm chí một số nhà băng còn áp dụng mức trên dưới 10% cho kỳ hạn này.

Theo Chứng khoán VCBS, việc giảm lãi suất là tiền đề nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân có thể tiếp cận nguồn vốn vay chi phí thấp để phục vụ sản xuất, kinh doanh. Đối với thị trường tài chính, mặt bằng lãi suất trong xu hướng giảm được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy một phần dòng tiền từ các kênh đầu tư tiền gửi sang kênh có mức sinh lời tiềm năng cao hơn như chứng khoán.

VNDirect cũng cho rằng, tiền gửi tiết kiệm sẽ kém hấp dẫn hơn trong nửa sau của năm 2023. Lãi suất huy động (bình quân) kỳ hạn 12 tháng có thể về mức 6,5-6,8%/năm vào cuối năm 2023 và xuống thấp hơn nữa trong năm 2024. Dòng tiền của nhà đầu tư có thể dịch chuyển một phần sang các kênh đầu tư khác để hưởng mức lợi suất cao hơn. Xu hướng này sẽ rõ nét hơn trong giai đoạn cuối năm 2023. Theo VNDirect, nhà đầu tư có thể gia tăng tỷ trọng cổ phiếu khi mặt bằng lãi suất trong nước đã hạ nhiệt rõ nét kể từ đầu năm 2023. Lãi suất giảm sẽ dần có tác động tích cực tới thu nhập (earnings) thị trường trong thời gian tới cũng như giảm chi phí cơ hội khi đầu tư chứng khoán.