Nỗi lo “bong bóng AI” nổ tung

Nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư

Một câu hỏi lớn hình thành trong tâm trí của các nhà đầu tư Phố Wall sau kết quả báo cáo thu nhập vừa qua: "Khi nào các nhà đầu tư sẽ bắt đầu kiếm được tiền thực sự từ trí tuệ nhân tạo?".

Trong 18 tháng kể từ khi ChatGPT khởi động cuộc chạy đua vũ trang về AI, các "gã khổng lồ" công nghệ đã làm dấy lên sự kỳ vọng về việc công nghệ này sẽ cách mạng hóa mọi ngóc ngách của đời sống và sử dụng nó làm đòn bẩy nhằm chi hàng chục tỷ USD cho các trung tâm dữ liệu và chất bán dẫn cần thiết để chạy các mô hình AI lớn.

So với tầm nhìn đầy cảm hứng đó, các sản phẩm mà các hãng công nghệ tung ra cho đến nay dường như hơi "tầm thường", khi con đường kiếm tiền từ chatbot mờ mịt, các biện pháp tiết kiệm chi phí như mã hóa AI và dịch vụ khách hàng, và tìm kiếm hỗ trợ AI đôi khi làm mọi thứ trở nên phức tạp.

Nhưng hiệu quả đầu tư mà các "Big Tech" thể hiện vẫn chưa đủ thuyết phục khi đối chiếu với chi phí đầu tư và doanh thu từ AI. Thực tế này khiến các nhà đầu tư bắt đầu trở nên bồn chồn. Thu nhập và triển vọng kém ấn tượng của Amazon (AMZN) làm dấy lên mối lo ngại rằng họ đang chi quá nhiều cho AI mà không thu được nhiều thành quả, vào thời điểm mà hoạt động kinh doanh cốt lõi đang gặp phải những rào cản. Điều đó đã kéo cổ phiếu hãng này giảm gần 9% trong tuần đầu tháng 8.

Trong khi đó, cổ phiếu của Intel (INTC) cũng giảm 25% sau khi công ty công bố khoản chi tiêu lớn nhằm thích ứng với làn sóng AI, dẫn đến việc hãng này phải kiềm chế bằng cách cắt giảm 10 tỷ USD chi phí cho các hãng mục khác và sa thải hàng chục nghìn công nhân.

Nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư có thể gói trọn trong một câu hỏi: "Tham vọng và công sức bỏ ra có tương xứng?". Hay đó chỉ là thực tế hào nhoáng mà ngành công nghiệp đang theo đuổi trong giấc mơ tăng trưởng vô tận, trước khi từ bỏ nó và chuyển sang một mục tiêu lớn lao tiếp theo?

Như nhà phân tích Keith Weiss của Morgan Stanley nhận định: "Hiện tại, một cuộc tranh luận nổi lên xung quanh các yêu cầu chi phí vốn đầu tư vào AI và khả năng tạo ra lợi nhuận từ nó". Cùng quan điểm, nhà phân tích Steven Ju của UBS đã chia sẻ nỗi băn khoăn với CEO Google Sundar Pichai: "Sẽ mất bao lâu để AI giúp tạo ra doanh thu và tạo ra giá trị lớn hơn theo thời gian".

"Đường dài mới biết ngựa hay"

Một báo cáo của Goldman Sachs hồi đầu tháng 8 đã đặt câu hỏi liệu ngành công nghệ đang "chi tiêu quá nhiều nhưng lại đạt lợi ích quá ít" vào AI tạo sinh hay không?

Cổ phiếu của cả Google và Microsoft đều giảm sau báo cáo thu nhập của họ, một dấu hiệu cho thấy sự bất mãn của các nhà đầu tư về thực tế khoản đầu tư AI khổng lồ đã không mang lại kết quả tốt hơn so với mong đợi. Meta đã trải qua sự thất vọng tương tự trong quý trước.

Một số nhà đầu tư thậm chí còn dự đoán rằng đây sẽ là quý kinh doanh mà các công ty công nghệ lớn bắt đầu tín hiệu rút lui khỏi các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI của mình vì "AI không mang lại lợi nhuận như họ mong đợi", nhà phân tích Gil Luria của D.A. Davidson nói với kênh CNN.

Thế nhưng, Google, Microsoft và Meta vẫn đang dũng cảm bước tiếp khi có kế hoạch chi tiêu nhiều hơn nữa đối với việc đặt nền móng cho những kỳ vọng trong tương lai của AI. Meta cho biết hiện tại họ đang đánh một canh bạc với chi tiêu vốn cả năm sẽ nằm trong khoảng từ 37 đến 40 tỷ USD cho AI. Microsoft cũng dự kiến sẽ chi nhiều hơn trong năm tài chính 2025 so với 56 tỷ USD chi tiêu cho AI từ năm 2024. Google dự kiến dành khoản vốn ở mức cao hơn 12 tỷ USD cho mỗi quý trong năm nay.

Sau tất cả những màn dốc hầu hao đó, các gã không lồ công nghệ nói rằng: "Họ cần nhiều thời gian hơn và hơn nữa" để nhìn thấy hiệu quả lợi nhuận do AI tạo ra.

Giám đốc tài chính của Microsoft Amy Hood cho biết các khoản đầu tư vào trung tâm dữ liệu của họ dự kiến sẽ hỗ trợ việc kiếm tiền từ công nghệ AI "trong 15 năm tới và hơn thế nữa".

Tương tự như vậy, Meta dự đoán "lợi nhuận từ AI tạo ra sẽ đến trong một khoảng thời gian dài hơn" - Giám đốc tài chính Susan Li nói với các nhà phân tích. "AI thế hệ mới đang ở giai đoạn sớm. Chúng tôi không mong đợi các sản phẩm AI thế hệ mới của mình sẽ là động lực có ý nghĩa cho doanh thu vào năm 2024. Nhưng chúng tôi kỳ vọng rằng chúng sẽ mở ra những cơ hội doanh thu mới theo thời gian, cho phép tạo ra lợi nhuận vững chắc từ khoản đầu tư của mình", nhà lãnh đạo Meta tuyên bố.

"Nếu bạn đầu tư ngay bây giờ và thu được lợi nhuận trong 10 đến 15 năm, thì đó là khoản đầu tư mạo hiểm, không phải là khoản đầu tư của công ty đại chúng", nhà phân tích Gil Luria Luria nói. "Đối với các công ty đại chúng, chúng tôi kỳ vọng sẽ thu được lợi nhuận đầu tư trong khung thời gian ngắn hơn nhiều".

Và một số nhà đầu tư đặt câu hỏi liệu các khoản đầu tư vào AI có bao giờ mang lại hiệu quả hay không. Điền hình, nhà phân tích Jim Covello của Goldman Sachs đã lập luận rằng: "công nghệ này không được thiết kế để giải quyết các vấn đề phức tạp có thể biện minh cho chi phí" trong báo cáo tuần trước.

Để lấy ví dụ về thời gian cần thiết để các sản phẩm AI phát huy lợi nhuận, có thể lấy công nghệ "tự lái hoàn toàn" dựa trên AI của Tesla làm ví dụ. Tesla đã bán công nghệ hỗ trợ người lái như chìa khóa cho kế hoạch kinh doanh của công ty kể từ năm 2015 và liên tục hứa hẹn rằng công nghệ này sẽ có đầy đủ khả năng trong một khoảng thời gian ngắn. Nhưng gần 4 năm sau, FSD vẫn yêu cầu một tài xế bằng người thật có khả năng điều khiển xe trong trường hợp có sự cố xảy ra và thường xuyên gặp phải những lo ngại về an toàn.

Thực tế cho thấy các trung tâm dữ liệu cần thời gian để xây dựng và nếu ai đó giành chiến thắng trong cuộc đua AI, không công ty nào muốn bỏ lỡ cơ hội vươn lên dẫn đầu chỉ vì họ không có đủ năng lực tính toán. Và họ đang kiếm đủ tiền từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình để có đủ khả năng đầu tư cho AI.

Nhưng tại một thời điểm nào đó trong tương lai gần, nhà phân tích Luria dự đoán sẽ là vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau, áp lực từ các nhà đầu tư nhằm rút lui khỏi các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng và để doanh thu tăng trưởng bắt kịp sẽ đủ mạnh để khiến các nhà lãnh đạo công nghệ phải rút lui.