[Thi viết TÔI MẤT TIỀN]: Chỉ tham thôi đừng tham quá

Thị trường chứng khoán là một nơi nhiều cạm bẫy nhưng cũng là nơi cho bạn cảm giác 1 phút trở nên giàu có. Nhà đầu tư Lê Thị Thu Hiền từng trở nên giàu có nhờ thị trường để rồi, thấm thía bài học: Chỉ tham thôi, đừng tham quá.

Kính mời quý độc giả đọc bài viết Chỉ tham thôi đừng tham quá và đừng quên gửi bài dự thi của mình đến Ban biên tập chúng tôi qua email huongnguyenthithanh@vccorp.vn và hainguyenduc@vccorp.vn

***

Tôi là viên chức nhà nước, làm công ăn lương. Thu nhập ổn định nhưng khá eo hẹp, để tạo nên nguồn thu nhập thứ hai ngoài lương là điều mà người làm công ăn lương như tôi luôn nghĩ mỗi khi đến cuối tháng: Lương hết mà các khoản chi phí ăn ở, đi lại, tiền cưới hỏi, sinh nhật, cafe cùng bạn bè dịp cuối tuần hay các khoản làm đẹp tối thiểu của các chị em như mua 1 cái đầm mới hay ngắm nghía một thỏi son là điều phải đắn đo suy nghĩ trước khi “xuống tiền” chưa nói đến những chuyến du lịch xa gần lại là một điều quá xa xỉ.

Vì công việc chủ yếu là trong giờ hành chính, nếu làm thêm thì chỉ có thể là việc ngoài giờ hay các công việc nhận về làm thêm, gia công. Thấy mọi người trong cơ quan đua nhau bán hàng online, cung cấp thực phẩm giới thiệu là homemade, bản thân tôi thấy rất hứng thú, nhiều lần cũng thử rao trên zalo các sản phẩm như yến sào thô chưa qua tẩy lông của người cậu ở Bình Phước hay café bột rang xay của người bà con ở Đăk lăk nhưng cũng không có khách hàng nào hỏi han.

Nhận thấy mình không có duyên trong nghề buôn bán tôi đổi hướng: có thời điểm, ngày nào tôi cũng đều lên mạng đọc những bài chia sẽ cách kiếm tiền mà không phải bỏ nhiều thời gian và công sức rằng "tiền sẽ tự đẻ ra tiền", cách quản lý tiền bạc của các tỷ phú thế giới cảm thấy rất ngưỡng mộ họ, khi đó tôi còn có sở thích tìm đọc những cuốn sách, những bài báo về làm giàu như: "Cha giàu cha nghèo" của tác giả Robert Kiyosaki, hay cuốn "Nhà đầu tư thông minh" của Benjamin Graham được biết tới là thầy của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett hay các bài chia sẻ về cách quản lý tiền bạc để bạn có thể nghỉ hưu trước 30 tuổi trên CafeF và đọc một cách say mê. Rồi cuối cùng, sau nhiều đắn đo tôi đã quyết tâm tham gia vào thị trường chứng khoán nhiều rủi ro nhưng cũng nhiều cơ hội.

Tôi không có thời gian để sáng nào cũng mở bảng điện tử ra xem và theo dõi cả ngày nên tôi quyết định đầu tư theo cách mà nhà đầu tư đại tài Warren Buffett đã làm là "đầu tư dài hạn" hay còn gọi là "đầu tư giá trị". Khoản đầu tư ban đầu của tôi chỉ khoảng 20 triệu và cổ phiếu tôi chọn cuối năm 2011 là REE. Tôi vẫn còn nhớ rất rõ cái mốc đầu tiên đó rơi vào tháng 11 năm 2011, thời điểm đó cổ phiếu REE có giá 16.4, có mức thanh khoản rất cao và cũng do được người chị tôi quen giới thiệu cho. Sau 1 tháng tôi chỉ lời được 2 triệu mà kỳ vọng của tôi trước khi đầu tư là nhiều hơn thế và thế là tôi quyết định bán sau hơn 1 tháng nắm giữ. Số tiền đầu tiên tôi kiếm được là 2 triệu trừ đi các khoản phí chỉ còn lại 1 triệu mấy thôi.

Cổ phiếu tiếp theo tôi chọn đầu tư là VNM, trước đó cũng có người nói với tôi cổ phiếu VNM rất tốt, vì công ty kinh doanh rất hiệu quả nhưng thời điểm đó theo tôi nhớ là không có 1 cổ phiếu nào được bán tự do trên sàn nên có muốn tôi cũng không mua được, chỉ sau khi VNM có chính sách phát hành thêm cổ phiếu thì tôi mới có cơ hội mua thôi. Vậy là tôi đã đầu tư và nắm giữ cổ phiếu này cũng khá lâu 7 năm đến tháng 05 năm 2018 tôi mới bán hết cổ phiếu VNM khi nó đạt đỉnh 207.000 đồng/ 1 cổ phiếu. Đồng thời tôi mua thêm cổ phiếu VJC.

Điều tuyệt vời mà tôi rất muốn chia sẻ với mọi người là từ khi đầu tư cổ phiếu VNM bằng số tiền tiết kiệm của bản thân hay là số tiền của người thân hùn với tôi để đầu tư cổ phiếu thì cũng đều đạt lợi nhuận lớn, lớn hơn rất nhiều khoản lời gửi ngân hàng lúc đó. Nếu ai đã từng nắm giữ cổ phiếu VNM trong khoảng từ năm 2012 đến năm 2017 sẽ hiểu được thuật ngữ thường được nhắc tới trong các bài phân tích về chứng khoán là "ăn bằng lần". Suốt 5 năm nắm giữ cổ phiếu VNM tôi liên tục nhận được những khoản tiền chia cổ tức và cổ phiếu thưởng hằng năm.

Bạn thử nghĩ lương 1 tháng chưa được 10 triệu, phải chi các khoản sinh hoạt vậy mà sau 10 năm tham gia mua bán cổ phiếu tôi đã trữ được 1 tỷ đồng. một số tiền không lớn với nhiều người nhưng với tôi là rất ấn tượng. nhưng đó không phải là tất cả trong quá trình tôi đầu tư chứng khoán, câu chuyện "tôi mất tiền" bắt đầu từ đây:

Tháng 05 năm 2017 cổ phiếu VJC lần đầu tiên bán ra công chúng; giá thời điểm đó là 89.000đ/1 cp nhưng tôi không kịp mua với mức giá đó. Đến tháng 06 năm 2017 khi giá đã tăng lên 128.000đ/1 cổ phiếu tôi đã nhanh tay đặt lệnh mua 1000 cổ phiếu, nhận thấy khả năng cổ phiếu VJC là cổ phiếu đầu tư đầy hứa hẹn tháng 10 năm 2017 tôi đã mua thêm 800 cổ phiếu giá 104.200 đ/1 cổ phiếu. Và sau đó là chuỗi ngày dài "ăn bằng lần" mà cổ phiếu VJC đem đến cho tôi. Thấy được tương lai sáng sủa của công ty này, tôi quyết định đầu tư thêm 800 cổ phiếu VJC, và liên tiếp nhận về cổ phiếu thưởng cho năm 2017. Nhưng điều gì đến cũng sẽ đến, thời điểm cuối năm 2017, VJC công bố ngày họp đại hội cổ đông thường niên. Một phần cũng vì muốn tham gia để có cơ hội thấy trực tiếp bà Nguyễn Thị Phương Thảo chủ tịch Vietjet như những lần tôi đi họp ở Vinamilk và từng ngồi nghe bà Mai Kiều Liên trả lời những thắc mắc cổ đông rất thú vị, phần khác vẫn kỳ vọng sẽ kiếm được nhiều hơn nên khi cổ phiếu VJC lên 229.000 đồng/ cổ phiếu, mẹ đã khuyên tôi bán đi rồi khi nào cổ phiếu xuống thì mua vào lại nhưng tôi lại quyết định không bán mà giữ lại để đến khi danh sách cổ đông được tham dự chốt cũng là chuỗi ngày cổ phiếu VJC liên tiếp tụt áp. Giá cổ phiếu cứ lên xuống như nhịp tim trên máy điện tim nhưng nó vẫn không thể lên nổi mức giá đỉnh 229.000 đồng như lần đó. Và giờ đây tháng 12 năm 2018, khi đã sở hữu thêm cổ phiếu do được chia thưởng thì tổng tiền của tôi cũng bị mất 1 nửa. Từ 450 triệu bây giờ chỉ còn 250 triệu.

Bài học tôi nhận được quá "đắt" theo đúng nghĩa đen của nó, mặc dù tôi không bị lỗ nếu tính theo cách của nhà đầu tư amater thì tôi vẫn lời, vì nếu so số tiền hiện tại và số tiền tôi đầu tư tôi vẫn lời 1 khoản nhưng với nhà đầu tư chuyên nghiệp thì tôi đã bị mất 50% số tiền lời trong đầu tư rồi cũng đồng nghĩa là tôi đã lỗ 50% giá trị.

Thị trường chứng khoán là vậy, bạn cứ nghĩ mình đã tiên lượng rất nhiều khả năng, phân tích rất nhiều thông tin và khía cạnh có thể tác động lên giá cổ phiếu như: thông tin tài chính công ty, nhu cầu hiện tại của thị trường về sản phẩm công ty đang cung cấp hay những các chỉ số P/E … thì bạn vẫn không thể ngờ quyết định tăng lãi suất đồng đôla của FED bên trời Mỹ lại tác động đến thị trường VNINDEX và giá cổ phiếu của bạn như vậy, nó làm tâm lý những nhà đầu tư nước ngoài thay đổi và lượng tiền đổ vào thị trường giảm kéo theo đó là tâm lý nhà đầu tư trong nước và kết quả là giá cổ phiếu của bạn cũng xuống theo luôn. Vẫn còn hàng trăm thông tin, hàng nghìn lý do có thể tác động lên giá cổ phiếu của bạn và chẳng có ai có thể đưa ra quyết định chính xác nhất trên sàn chứng khoán, những lúc đó người ta thường dành chỗ cho cái gọi là "hên xui", chỉ 2 từ nhưng có thể giải thích cho mọi vấn đề, mọi nguyên nhân và cho cả hiện tượng xuống giá của cổ phiếu.

Bởi vậy thị trường chứng khoán là một nơi nhiều cạm bẫy, người không hiểu sẽ nói đầu tư cổ phiếu như chơi đánh bạc, hên xui may rủi, người hiểu thì rất phấn khích bởi không đâu cho bạn cảm giác 1 phút trở nên giàu có, cảm giác hồi hộp như khi tham gia một trò cá cược hay cảm giác đắc thắng khi bạn nhận về một khoản lời lớn sau một quyết định đầu tư sáng suốt, lúc đó bạn sẽ có cảm giác như mình uyên thâm rất nhiều lĩnh vực, nhạy cảm trước mọi thông tin và có khả năng phán đoán, dự đoán tương lai như Gia Cát tiên sinh vậy. Một cảm giác tuyệt vời.

Một lần nữa tôi muốn nói rằng: người khác mất tiền vì đầu tư sai cổ phiếu, một số khác thì chọn sai thời điểm "xuống tiền", riêng tôi mất tiền vì lòng tham, phải chỉ là lòng tham thôi vì nếu tôi biết rút chân đúng lúc "mua ở đầu gối và bán ở vai" thì có lẽ 250 triệu đã ở lại với tôi mà không đi đâu hết, có lẽ, cổ phiếu VJC sắp tới, thời điểm cuối năm 2018 cũng sẽ lên lại thôi vì công ty đang hoạt động rất tốt mà và tiền lại về với tôi nhưng tôi đã rút cho mình một bài học quí giá đó là "chỉ tham thôi đừng tham quá" vì như vậy có thể tôi sẽ không có cơ hội tiếc nuối mà nhìn khoản tiền tương đương thu nhập cả năm dành dùm bốc hơi đi mất và tôi đã có thể mỉm cười nhìn kết quả một năm đầu tư thành công.