[Thi viết TÔI MẤT TIỀN] Nhiều lần đau, tôi đã trưởng thành hơn

Những bộ phim "rất phiêu" về thị trường chứng khoán HongKong đã hun đúc cho nhà đầu tư Phạm Đình Thắng giấc mơ chứng trường từ khi còn rất bé. Đến tuổi làm sinh viên, nhà đầu tư Thắng không ngần ngại dùng cả tiền học phí để đầu tư.

Tham gia thị trường từ rất sớm, nhiều lần thua lỗ và nhà đầu tư Thắng bắt đầu cảm thấy mình trưởng thành hơn một chút từ quý 2/2018.

Kính mời quý độc giả đọc bài viết Nhiều lần đau, tôi đã trưởng thành hơn của tác giả Phạm Đình Thắng và đừng quên gửi bài dự thi của mình đến ban biên tập CafeF qua email huongnguyenthithanh@vccorp.vn và hainguyenduc@vccorp.vn

***

Khoảng thời gian những năm đầu thế kỷ 21, khi đó tôi còn là một cậu học sinh cấp 2, cấp 3 bị lôi cuốn bởi những bộ phim về chứng khoán của HongKong đang nổi đình nổi đám trên các màn ảnh nhỏ ngày đó.

Những vụ thâu tóm công ty chỉ bởi 1% cổ phần được nắm giữ bởi vợ hoặc "bồ nhí" của chủ tịch công ty đối địch, hay những vụ thao túng giá cổ phiếu, những người giàu lên hay nghèo đi một cách nhanh chóng chỉ trong một ngày. Những bộ phim đó, câu chuyện đó, tình tiết đó làm một cậu học sinh chưa tròn 15 tuổi bị lôi cuốn đến lạ, từ cách họ kiếm tiền đến phong cách ăn mặc lịch sự như những quý ông của nhân vật trong phim. Để rồi không biết từ khi nào, cậu học sinh đó ước mơ sau khi lớn lên cũng được làm về chứng khoán, cũng được mặc những bộ quần áo lịch sự như những quý ông và quan trọng là kiếm tiền một cách nhanh chóng. Thế rồi 2008 thị trường chứng khoán Việt Nam khủng hoảng, những bộ phim về chứng khoán cũng không còn được ưa chuộng nữa…

Năm tháng trôi qua, cậu học sinh ngày nào đã vào được một trường về kinh tế tài chính cũng có tiếng của Hà Nội, không biết số phận đưa đẩy thế nào tôi lại đỗ đúng chuyên ngành về chứng khoán của trường đại học này. Sau khi được học về những kiến thức kinh tế thô sơ nhất rồi đến kinh tế vĩ mô, vi mô rồi dần dần học những môn đầu tiên thực sự liên quan đến chứng khoán và qua lời kể cũng như hướng nghiệp của các thầy cô giảng viên trong trường. Tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn một chút về chứng khoán, đọc những cuốn sách về đầu tư như cuốn " Nhà đầu tư thông minh" của Benjamin Graham, " Cổ phiếu thường, lợi nhuận phi thường" của Philip A. Fisher, "Làm giàu qua chứng khoán" của William J.O’neil…

Sau một thời gian tìm hiểu, tôi bắt đầu mày mò đến một công ty chứng khoán nhỏ ở Hà Nội để mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Lấy số tiền ít ỏi dành dụm được của cậu sinh viên năm 2 hồi đó, đúng 1 triệu đồng, tôi bắt đầu mua cổ phiếu, hồi đó ai ai cũng nói về cổ phiếu của ngành dầu khí, đến thầy giáo trên lớp của tôi cũng nói về cổ phiếu của ngành này. Thầy nhắc đến cổ phiếu Pxx, thế là ngay ngày hôm sau, tự tin về kiến thức đã được dạy trên lớp và từ những cuốn sách, tôi mua những cổ phiếu đầu tiên. Hồi đó tôi mua cổ phiếu PVD với giá loanh quanh khoảng 93.000đ. Sau khi mua, chẳng mấy chốc cổ phiếu đó lên đến hơn 100 nghìn, tôi hưng phấn, nghĩ mình giỏi tự nhủ " à, hóa ra kiếm tiến từ chứng khoán dễ mà".

Thế rồi tôi quyết định đánh liều, lấy tiền đóng học của kỳ tiếp theo mà mẹ tôi vừa cho mấy hôm trước đem đi mua tiếp cổ phiếu PVD với giá hơn 100 nghìn. Rồi niềm vui và háo hứng chẳng kéo dài được bao lâu, cổ phiếu PVD tăng thêm được vài giá nữa rồi bắt đầu giảm, giảm về giá vốn mà tôi mua. Lúc đó tôi nghĩ " Giảm rồi nó lại lên thôi mà, cổ phiếu giá trị mà, kiểu gì chả lên lại". Tôi tiếp tục nắm giữ, nhưng chẳng mấy chốc, giá của cổ phiếu PVD cứ thế là rơi, rơi mãi không có nhịp hồi, đến lúc gần như tôi mất hơn 1 nửa số tiền ban đầu tôi bỏ vào và tiền đóng học khi đó. Tôi bắt đầu hoảng loạn, muốn bán cổ phiếu đi nhưng lại sợ bán xong nó tăng thì sao, nhưng may mắn thay lúc đó đến hạn chót đóng tiền học, tôi bắt buộc phải bán hết cổ phiếu PVD đó đi và vay mượn thêm bạn bè hơn một nửa số tiền nữa để bù vào tiền học. Bài học đầu tiền của tôi trên TTCK. => Chứng khoán không dễ như tôi từng tưởng tượng, khi chưa nghiên cứu kỹ lưỡng thì tốt nhất đừng tham gia.

Sau bài học đó, tôi đã bớt ảo tưởng về những kiến thức học trên lớp và bớt ảo tưởng vào kiến thức non kém của tôi khi đó. Tôi quyết định tham gia một câu lạc bộ trên trường về chứng khoán, vào đó tôi được chia sẻ thêm nhiều kiến thức và biết đến Phân tích kỹ thuật và sử dụng phần mềm để phân tích biểu đồ giá chứng khoán. Tôi lại tiếp tục đọc những tài liệu về phân tích kỹ thuật, những cuốn sách của những trader huyền thoại…

Tôi rút ra một bài học nữa đó là phải xác định rõ là mình đang đầu tư hay đang đầu cơ, đừng bao giờ biến những giao dịch mang tính đầu cơ trở thành đầu tư. Và khi phân tích sâu vào tính cách của tôi, thì tôi phát hiện ra là tôi không hợp với những khoản đầu tư dài hạn, tôi là người thích bay nhảy lướt lát, thích những giao dịch ngắn và kiếm lời nhanh. Vậy nên tôi đã chuyển hẳn sang thành một nhà đầu cơ. Tôi đi sâu hơn vào phân tích kỹ thuật, đọc nhiều sách hơn về những nhà đầu cơ huyền thoại như Jesse Livermore, George Soros…

Một lần nữa tôi quay lại giao dịch, dần dần các giao dịch của tôi có xác suất đúng nhiều hơn, gần như sau một thời gian luyện tập thì tôi gần như đã tìm ra được phương pháp của mình. Nhưng trước khi nhận ra được điều đó tôi lại tiếp tục gặp khủng hoảng, tôi bị hội chứng nghiện giao dịch, tôi giao dịch liên tục và gần như tài khoản lúc nào cũng trong tình trạng full margin, tỉ lệ thua trong những lần giao dịch của tôi áp đảo so với tỉ lệ thắng. Lại một lần nữa, tôi lại phải dừng lại để phân tích bản thân. Tôi nhận ra rằng không phải lúc nào tôi cũng cần phải có mặt trên thị trường, không phải lúc nào cũng giao dịch như một kẻ nghiện mà hãy bình tĩnh chờ cơ hội, phân tích kỹ càng trước khi giao dịch. Tinh toán tỷ lệ Risk/Reward của mỗi giao dịch tôi đưa ra. Và dần dần tôi bắt đầu hình thành lên phương pháp của mình phù hợp với tình cách và bản thân tôi.

Nhưng mãi phải đến đợt sụt giảm vào đầu quý 2/2018 vừa rồi tôi mới gần như định hình được phương pháp của tôi. Nhờ cú sụt giảm đó mà tôi đã trưởng thành hơn, mặc dù cũng mất kha khá thành quả sau nhịp rời vừa rồi của thị trường nhưng với tôi đó lại là một bài học nữa giúp tôi hoàn thiện thêm bản thân, hoàn thiện thêm phương pháp giao dịch của mình.

Đến đây thì tôi xin phép được tổng hợp và chia sẻ một số kinh nghiệm mà tôi đã học hỏi được từ khoảng thời gian tôi tham gia thị trường.

1. Không ngừng phân tích.

2. Thị trường không vân hành theo những thông tin hiện tại, nó đã biết đến hiện tại từ trước và đang vận hành cho tương lai. Thị trường đang pha trộn tương lai và hiện tại.

3. Luôn luôn giữ 1 ít tiền mặt trong tài khoản.

4. Các cổ phiếu không vận động đơn lẻ, chúng biến đổi theo nhóm ngành.

5. Mỗi khi thắng cuộc, cần biết cách tạm nghỉ.

6. Luôn ở trạng thái tìm kiếm thông tin để thay đổi hướng đầu tư, sẵn sàng tách khỏi xu hướng chung, tách khỏi đám đông và tư duy ngược lại.

7. Phải chế ngự cảm xúc: phải có một chiến lược rõ ràng, chính xác và kiên trì theo đuổi chiến lược đó đến cùng.