Thị xã 30 năm tuổi, nhỏ nhất Việt Nam muốn "hóa rồng" bằng siêu cảng 7.325 tỷ đồng, rộng 240 ha

Thông qua chủ trương đầu tư dự án cảng nước sâu Cửa Lò

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An vừa thông qua chủ trương điều chỉnh dự án xây dựng và kinh doanh cảng nước sâu Cửa Lò tại phiên họp thường kỳ tháng 7/2024 vào chiều 29/7.

Theo đó, Tỉnh Nghệ An đã đồng ý cho Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển vận tải biển quốc tế (ITID) tiến hành đầu tư xây dựng ba bến cảng, bao gồm hai bến cho tàu có trọng tải tới 50.000 DWT và một bến cho tàu 100.000 DWT, tổng dài các bến là 800m, cùng với hệ thống công trình phụ trợ gồm đê chắn sóng dài 1.550m, cầu nối từ cảng ra các bến, lối đi cho tàu, khu vực quay đầu và neo đậu tàu.

Diện tích hậu cảng được mở rộng từ 20ha lên 32ha để phục vụ cho việc xây dựng các công trình như bãi container, khu CFS (trạm tập kết hàng hóa từ chủ hàng trước khi đóng vào container), nhà kho, khu vực bốc dỡ hàng tổng hợp, bãi hàng rời, đường nội bộ cảng, chỗ đỗ xe, trạm cung cấp nhiên liệu, và các tiện ích khác.

Cùng với đó, diện tích mặt biển dùng cho khu cảng nước sâu cũng tăng từ 200ha lên 208,15ha, mục đích xây dựng các công trình như bến tàu, đê chắn sóng, và cầu nối từ cầu vào bến, cũng như khu vực quay đầu và lối hàng hải. Như vậy, tổng diện tích dành riêng cho cảng nước sâu này là khoảng 240ha.

Tổng vốn đầu tư ban đầu cho dự án này là 3.896 tỷ đồng. Tuy nhiên, do mở rộng quy mô cảng, tổng vốn đầu tư đã được điều chỉnh tăng lên thành gần 7.325 tỷ đồng, phân chia thành hai giai đoạn.

Giai đoạn một, từ năm 2024 đến năm 2028, với kinh phí khoảng 5.251 tỷ đồng, dự án sẽ tập trung vào việc đầu tư xây dựng bến số 6 và bến số 7 (cho tàu 50.000 DWT), cùng với việc xây dựng 1.200m đê chắn sóng, cầu nối số một, lối đi cho tàu, hỗ trợ hàng hải, đường giao thông, công trình kiến trúc và cơ sở hạ tầng kèm theo.

Đối với giai đoạn hai, từ năm 2029 đến 2030, với ngân sách hơn 2.074 tỷ đồng, sẽ tiến hành xây dựng thêm bến số 5 (cho tàu 100.000 DWT), 350m đê chắn sóng, cầu nối số hai, cũng như đường giao thông và các công trình hạ tầng kỹ thuật khác phục vụ hoạt động của cảng.

Để đảm bảo kết nối hạ tầng giao thông một cách hiệu quả đến các bến cảng, vào tháng 3 vừa rồi, Tỉnh ủy Nghệ An đã nhất trí với chủ trương đầu tư xây dựng cầu nối Quốc lộ 7C với cảng nước sâu Cửa Lò, với tổng vốn đầu tư lên tới gần 1.800 tỷ đồng.

Vai trò của cảng nước sâu Cửa Lò với sự phát triển kinh tế vùng

Dự án trọng điểm này được thực hiện tại khu vực bến Bắc Cửa Lò, trong khu vực cảng biển Nghệ An, nằm ở xã Nghi Thiết, huyện Nghi Lộc, liên kết với Khu Kinh tế Đông Nam của tỉnh. 

Cảng nước sâu Cửa Lò sẽ  đóng vai trò là một trung tâm logistics chiến lược, nằm trên tuyến đường giao thông quan trọng quốc gia đi qua Nghệ An, kết nối với các tuyến đường như sân bay quốc tế Vinh, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM, quốc lộ 1A, đường ven biển, QL7C,... Đây cũng là cửa ngõ thuận lợi nhất ra biển cho tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây, phục vụ vận chuyển và tiếp nhận hàng hóa cho Lào và khu vực Đông Bắc của Thái Lan. 

Tuy nhiên, do hệ thống hạ tầng của cảng nước sâu Cửa Lò hiện tại chưa thể đón các tàu biển có trọng tải lớn hơn 50.000 DWT, hầu hết hàng hóa của Nghệ An phải vận chuyển qua các cảng như Nghi Sơn, Vũng Áng, Hải Phòng.

Việc nâng cấp, mở rộng và nâng cao năng lực khai thác các cảng biển bằng hình thức đầu tư phù hợp, khuyến khích hình thức hợp tác đối tác công - tư, nhất là cảng Bắc Cửa Lò là một trong những giải pháp và nhiệm vụ chủ yếu được Bộ Chính trị xác định tại Nghị quyết 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 về xây dựng và phát triển Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Việc có một cảng nước sâu hiện đại như Cửa Lò tạo ra sức hấp dẫn lớn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Các khu công nghiệp, khu chế xuất và các doanh nghiệp sản xuất có xu hướng đặt nhà máy gần cảng để giảm chi phí vận chuyển và tăng tính cạnh tranh. Điều này dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp tại Nghệ An và khu vực miền Trung.

Cảng này trong tương lai không chỉ phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa trong nước mà còn là cửa ngõ quan trọng để Nghệ An cũng như Việt Nam xuất nhập khẩu hàng hóa sang các nước khác. Điều này góp phần tăng cường thương mại quốc tế, mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm của vùng và nâng cao giá trị xuất khẩu.

Hoạt động của cảng nước sâu Cửa Lò tạo ra nhiều cơ hội việc làm trực tiếp và gián tiếp cho người dân địa phương. Các công việc liên quan đến vận hành cảng, logistics, sản xuất công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và nâng cao thu nhập cho người lao động.

Sự phát triển của cảng kéo theo việc cải thiện cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cảng, kho bãi, và các dịch vụ phụ trợ. Đồng thời, các khu vực xung quanh cảng cũng trở nên sầm uất hơn với sự xuất hiện của các khu dân cư, trung tâm thương mại, dịch vụ, từ đó thúc đẩy quá trình đô thị hóa giúp địa phương phát triển "hóa rồng".

Như vậy, cảng nước sâu Cửa Lò không chỉ là một yếu tố quan trọng trong hệ thống logistics của vùng mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế toàn diện và bền vững.