Có thể tiến tới bầu trực tiếp Tổng Bí thư

Phóng viên: Ông có cho rằng thực hiện tranh cử trong Đảng sẽ giúp đánh giá, lựa chọn chính xác hơn những người giữ trọng trách?

- Ông Vũ Ngọc Hoàng: Tôi nghĩ về lâu dài, công tác bầu cử trong Đảng nên có tranh cử để nhiều người lên trình bày phương án của mình trước đông người, nói rõ dự định nếu trúng cử vào vị trí đó sẽ làm gì… Sau đó, các ứng cử viên tranh luận với nhau một cách công khai. Đó là một cơ chế tốt, tiến bộ, cần tích cực chuẩn bị nhằm sớm triển khai.

Đương nhiên, một cơ chế như vậy phải chuẩn bị kỹ. Để có môi trường tranh cử lành mạnh thì phải có khung pháp lý, cơ chế nhằm bảo đảm sự lành mạnh ấy. Điều đó còn cần có văn hóa để thực hiện môi trường tranh cử lành mạnh, minh bạch và không bị tác động bởi những yếu tố tiêu cực như tiền bạc, lợi ích nhóm hay ứng xử văn hóa giữa người trúng cử và người không trúng cử.

Ở phương Tây, họ tranh cử với nhau rất thẳng thắn nhưng hôm sau, khi ông này trúng cử thì ông kia vẫn chúc mừng vui vẻ. Còn ở phương Đông, không khéo là hầm hầm tức nhau. Cho nên, để tranh cử thì cần phải chuẩn bị về văn hóa nữa. Tất nhiên, cũng phải mạnh dạn thực hiện và tiếp tục hoàn thiện.

Ông Vũ Ngọc Hoàng - Ủy viên Trung ương khóa XI, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương

Phải chủ động chuẩn bị, phải có lãnh đạo để việc tranh cử được thực hiện tốt. Chưa chuẩn bị mà thực hiện vội thì có thể yếu tố tiêu cực xen vào, có thể rối mà khi rối thì dân chủ có thể bị thụt lùi.

Thưa ông, trong Ban Chấp hành (BCH) Trung ương khóa XI có đề cập vấn đề tiến hành tranh cử trong Đảng chưa?

- Tổng Bí thư trong báo cáo trình bày trước Đại hội XII có nói sẽ đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ. Tranh cử trong Đảng liên quan đến công tác cán bộ. Tôi nghĩ công tác cán bộ mà đổi mới mạnh mẽ thì phải đổi mới về cơ chế. Sắp tới, nên sớm đề ra cơ chế, trong đó có vấn đề tranh cử.

Ông có cho rằng điều kiện hiện nay đã chín muồi để có thể thực hiện tranh cử trong Đảng ngay trong khóa XII này?

- Tôi nghĩ về nhận thức là tương đối chín muồi. Bây giờ phải chuẩn bị điều kiện cho việc này thêm nữa về góc độ văn hóa và cơ chế để thực hiện. Nhiệm kỳ XII, tôi mong muốn và hy vọng các đồng chí trong BCH Trung ương và Bộ Chính trị sẽ quyết định các cơ chế cụ thể để thực hiện việc tranh cử, kể cả trong Đảng và ngoài xã hội.

Trong nhiệm kỳ XI đã thí điểm bầu trực tiếp bí thư và cấp ủy ở đảng bộ cơ sở? Theo ông, sắp tới có nên thực hiện việc này ở cấp cao hơn và cao nhất là tại Đại hội Đảng? Ông nghĩ sao trước việc Tổng Bí thư sẽ được bầu tại cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng là Đại hội Đảng toàn quốc?

- Hiện nay, Điều lệ Đảng chưa có việc đó. Nhưng theo suy nghĩ của tôi, sẽ có một ngày với xu hướng tiếp tục tiến bộ và dân chủ, Đại hội Đảng toàn quốc sẽ trực tiếp bầu Tổng Bí thư, còn tại đại hội lần thứ mấy thì tôi chưa biết được.

Đại hội XII có đặt vấn đề sửa Điều lệ Đảng trong vấn đề liên quan đến bầu cử chưa?

- Tại Đại hội XII, tôi thấy chưa có chuẩn bị của BCH Trung ương và Bộ Chính trị trình đại hội về việc sửa điều này trong Điều lệ Đảng. Tất nhiên, vấn đề này có thể được đề cập nhưng mới chỉ là góc độ chủ trương cho chuẩn bị. Muốn sửa Điều lệ Đảng thì phải đại hội mới có thẩm quyền.

Nếu 5 năm nữa mới sửa Điều lệ Đảng tại đại hội và 10 năm nữa mới bầu trực tiếp thì có quá trễ không?

- Không phải như vậy. Nếu như chuẩn bị tích cực thì tại ĐH XIII vẫn có thể thực hiện ngay. Vừa sửa Điều lệ Đảng tại đại hội vừa thực hiện ngay sau đó nếu Đại hội XIII thống nhất vậy. Đại hội biểu quyết trước việc sửa điều lệ, hôm sau đã có thể tiến hành tranh cử, ứng cử và bầu trực tiếp.