Chuyên gia cảnh báo, tăng cân ở tuổi trung niên có thể cắt giảm 5 năm tuổi thọ: Càng lớn càng nguy hiểm nhưng chúng ta thường xem nhẹ, tới khi trầm trọng thì không cứu vãn được nữa

Ngày càng nhiều người bị thừa cân và béo phì do ảnh hưởng của lối sống và chế độ ăn uống kém. Nhưng tăng cân và thừa cân còn nghiêm trọng hơn là một con số khó chịu, nó liên quan đến rất nhiều rủi ro sức khỏe và thậm chí tử vong sớm.

Những rủi ro đáng sợ đối với sức khỏe khi cơ thể thừa cân

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự báo đến năm 2030, khoảng 41% dân số thế giới sẽ mắc chứng thừa cân.

Nghiên cứu gần đây cho thấy rằng, trung bình người lớn tăng khoảng 0,5 – 1kg mỗi năm trong thời kỳ trưởng thành. Điều này có vẻ không nhiều, nhưng cân nặng sẽ tăng dần theo thời gian.

Phụ nữ gặp khó khăn trong việc giảm cân ở tuổi trung niên thường đổ lỗi cho việc thay đổi nội tiết tố hoặc quá trình trao đổi chất chậm lại. Tăng cân trong thời kỳ mãn kinh là rất phổ biến. Thống kê cho thấy nhiều phụ nữ có xu hướng tăng trung bình khoảng 2 – 7kg trong thời gian ngắn sau khi mãn kinh. Tuy nhiên, mức tăng cân có dao động lớn, tăng ít hay nhiều tùy thuộc vào lối sống của mỗi người.

Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường, Tiêu hóa và Bệnh thận Hoa Kỳ, thừa cân làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe, xã hội và tình cảm. Thống kê cho thấy, khoảng 8 trong số 10 người mắc bệnh tiểu đường type 2 cũng bị thừa cân. Điều này có nguy cơ dẫn đến các vấn đề khác, bao gồm bệnh thận, đột quỵ, bệnh tim, tổn thương thần kinh và khó khăn về mắt.

Thừa cân cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao. Tình trạng này tạo gánh nặng cho tim, làm tổn thương mạch máu và gây ra các vấn đề về sức khỏe tinh thần, chẳng hạn như trầm cảm.

Danh sách các vấn đề sức khỏe bắt nguồn từ béo phì hoặc thừa cân tiếp tục kéo dài với các bệnh gan nhiễm mỡ, rối loạn chuyển hóa, ngưng thở khi ngủ và bệnh túi mật. Nhưng kết quả đáng sợ nhất trong tất cả điều này, một nghiên cứu mới tiết lộ rằng bạn có thể tử vong sớm khi thừa cân ở độ tuổi trung niên.

Chỉ số BMI càng cao, tuổi thọ càng thấp

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa JAMA Network Open của Đại học Northwestern (Mỹ), tuổi thọ và chỉ số khối cơ thể (BMI) có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Họ phát hiện ra rằng những người thừa cân ở tuổi trung niên giảm 5 năm tuổi thọ và có nhiều vấn đề về sức khỏe.

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu của hơn 24.200 người và kiểm tra sức khỏe của họ 2 năm/ lần. Kết quả cho thấy những người béo phì giảm cân thành công ở tuổi trung niên có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn những người bị béo phì kéo dài và không thể giảm cân.

Cụ thể, những người béo phì giảm cân và đưa chỉ số BMI xuống dưới mức 25 có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 54% so với người béo phì. Lợi ích sức khỏe sẽ còn tăng thêm nếu giảm cân về ngưỡng khỏe mạnh và không còn thừa cân.

Bảng phân loại mức độ gầy-béo của một người dựa vào chỉ số BMI. Thang phân loại của Tổ chức y tế thế giới (WHO) dành cho người châu Âu và thang phân loại của Hiệp hội đái đường các nước châu Á (IDI & WPRO) được áp dụng cho người châu Á.

Nghiên cứu này đã khẳng định thêm tầm quan trọng của việc giảm cân ở những người trung niên béo phì bởi chỉ số BMI càng cao thì tuổi thọ càng ngắn. Do đó, khi chúng ta bước vào tuổi trung niên, cắt giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể sẽ mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe, tránh gánh nặng bệnh tật khi về khi, đặc biệt là khi lão hóa có thể khiến cơ thể mất trung bình 5% khối lượng cứ sau 10 năm.

Giảm cân an toàn, duy trì vóc dáng, tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ

1. Cải thiện chế độ ăn uống

Đây là việc cần làm đầu tiên và quan trọng nhất nếu muốn duy trì vóc dáng. Bạn phải nhận thức rõ hơn về lựa chọn thực phẩm và lượng calo bạn tiêu thụ trung bình. Hãy ưu tiên chọn các loại thực phẩm có hàm lượng calo thấp, giàu chất dinh dưỡng hơn.

Loại bỏ càng nhiều thực phẩm chế biến sẵn khỏi chế độ ăn uống, đặc biệt là những thực phẩm giàu calo như món tráng miệng, đồ chiên, pizza, thịt chế biến sẵn và đồ uống có đường. Thay vào đó, hãy chọn thực phẩm nguyên chất, nấu ít dầu mỡ, không thêm đường, chất bảo quản và hương vị hóa học. Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt... Những thực phẩm này làm cho cơ thể cảm thấy no hơn, giàu chất dinh dưỡng và ít calo.

2. Tập thể dục mỗi ngày

Để duy trì khối lượng cơ, khả năng vận động và chức năng tổng thể, hãy kết hợp vận động và các bài tập thể lực khác nhau mỗi ngày để tạo thói quen.

Khi chúng ta già đi, có thể thấy khó tập luyện cường độ cao, nhưng những bài tập như đi bộ, chạy bộ, tập tạ, bơi lội và đạp xe là những lựa chọn tuyệt vời.

Ngoài việc tập thể dục, hãy cố gắng hạn chế thời gian ít vận động mỗi ngày, chẳng hạn như xem TV, ngồi khi sử dụng máy tính... Xây dựng nhiều vận động hơn trong ngày của bạn bằng cách đi bộ xung quanh, đi cầu thang, làm việc nhà.

3. Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng

Thiếu ngủ làm rối loạn nhiều hormone quan trọng và có liên quan đến việc tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường. Bên cạnh đó, căng thẳng mãn tính cũng gây tăng cân vì việc này làm tăng sản xuất cortisol – một loại hormone gây ra cảm giác thèm ăn và tích trữ nhiều chất béo hơn trong cơ thể.

Cả hai yếu tố trên đều khiến chúng ta bị giảm năng lượng, sức lực để hoạt động trong ngày. Dưới đây là một số cách hữu ích để đối phó với căng thẳng và giúp có giấc ngủ ngon hơn để giảm cân ở độ tuổi trung niên.

- Ngủ 7-9h mỗi đêm: Đây là điều mà hầu hết người trưởng thành cần để duy trì hoạt động trao đổi chất khỏe mạnh.

- Thiết lập thói quen ngủ lành mạnh: Tạo thói quen đi ngủ thư giãn, không vướng bận chuyện gì, tạm gác lại những bộn bề công việc; Cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm (có thể ngủ lúc 22 giờ và thức dậy vào 6 giờ sáng hôm sau); Ngắt kết nối với các thiết bị kỹ thuật số vào ban đêm, bao gồm điện thoại, TV và máy tính, để ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này không khiến chúng ta cảm thấy bồn chồn.

- Tập thở, yoga, thiền, đọc sách, viết nhật ký, trị liệu và dành thời gian cho thiên nhiên để giảm bớt căng thẳng.

- Hạn chế lượng caffeine và đồ uống có cồn, đặc biệt là gần giờ đi ngủ.

- Vào ban ngày, hãy tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Điều này có thể giúp bình thường hóa nhịp sinh học của cơ thể và sẽ làm tăng vitamin D. Các nghiên cứu cho thấy những người có mức vitamin D bình thường có xu hướng giảm cân dễ dàng hơn những người thiếu hụt.

4. Giảm nhiệt

Nhiệt độ mát hơn giúp chúng ta đốt cháy chất béo ngay cả khi chúng ta ngủ, bởi vì cơ thể chúng ta phải "làm việc chăm chỉ hơn" để giữ ấm.

Người trưởng thành có 2 loại chất béo: loại trắng xấu và loại màu nâu tốt. Chất béo nâu chịu trách nhiệm đốt cháy calo và tạo nhiệt. Khi nhà của chúng ta ấm hơn, mức độ hoạt động của chất béo nâu của chúng ta bị đình trệ. Các nhà khoa học khuyên giữ nhiệt độ nhà của bạn ở 19^oC.

Theo Eatthisnotthat, healthyline/ Ảnh: Shutterstock