HIMA 2025: M&A y tế bước vào giai đoạn “lọc vàng” dưới sức ép pháp lý và dòng vốn quốc tế

Tăng trưởng nóng nhưng phân hóa sâu – Việt Nam trở thành "điểm rơi" mới của vốn ngoại

Theo dữ liệu PGS.TS Đặng Đức Nhu trình bày, tổng giá trị M&A tại Việt Nam năm 2025 dự kiến vượt mốc 25 tỷ USD – cao hơn giai đoạn 2022–2024 và gấp gần tám lần so với năm 2013. Riêng ngành y tế, dù số lượng thương vụ giảm khoảng 25%, tổng giá trị lại tăng tới 50%, phản ánh xu hướng dịch chuyển sang các thương vụ quy mô lớn.

Các quỹ quốc tế tham dự HIMA 2025 nhận định Việt Nam đang sở hữu một trong những thị trường chăm sóc sức khỏe có tốc độ tăng trưởng cao nhất khu vực. Tầng lớp trung lưu dự kiến tăng gấp đôi vào năm 2026, trong khi dân số già hóa khiến nhu cầu dịch vụ y tế dài hạn, điều trị chuyên sâu và chăm sóc tại nhà tăng vọt. Tuy nhiên, chính điều này khiến M&A y tế trở thành mục tiêu được "soi chiếu" kỹ hơn bao giờ hết.

Khung pháp lý cho M&A y tế đang thay đổi mạnh mẽ. Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 và Luật Đấu thầu 2024 mở rộng quyền cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu đến 100% cơ sở y tế tư nhân và rút ngắn thủ tục từ 6–9 tháng xuống còn 3–6 tháng.

Tuy nhiên, "cánh cửa rộng" đi kèm yêu cầu giám sát khắt khe hơn. Hậu kiểm trang thiết bị y tế từ 2025, gia tăng tần suất thanh tra, nâng chuẩn năng lực chuyên môn và kiểm soát nhiễm khuẩn khiến doanh nghiệp muốn tham gia M&A phải đảm bảo chuẩn mực cao hơn rất nhiều so với trước đây.

Vốn quốc tế thận trọng hơn trong bối cảnh chi phí vốn cao

Bên cạnh yếu tố pháp lý, biến động của kinh tế toàn cầu cũng tác động trực tiếp đến thị trường M&A y tế Việt Nam. Trong bối cảnh lãi suất và lợi suất trái phiếu quốc tế duy trì ở mức cao, các quỹ đầu tư có xu hướng thận trọng hơn, ưu tiên những doanh nghiệp có dòng tiền ổn định và nền tảng tài chính vững.

Tiến sĩ kinh tế Gabriel Stein – nhà sáng lập Stein Brothers nhận định về tác động của lợi suất trái phiếu toàn cầu với thị trường M&A y tế Việt Nam

Tiến sĩ kinh tế Gabriel Stein – nhà sáng lập Stein Brothers – cho rằng chi phí vốn gia tăng đang buộc nhà đầu tư phải đánh giá kỹ hơn rủi ro tài chính và hiệu quả thực chất của doanh nghiệp y tế. Theo ông, những mô hình tăng trưởng nhanh nhưng thiếu nền tảng quản trị bài bản hoặc phụ thuộc vào đòn bẩy nợ sẽ khó đáp ứng yêu cầu của các thương vụ M&A trong giai đoạn hiện nay.

Doanh nghiệp muốn gọi vốn phải nâng chuẩn quản trị

Ở góc độ nhà đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam, ông Peter Sorensen – nhà sáng lập Asia Business Builders (ABB) nhận định y tế vẫn là lĩnh vực thiết yếu, có dư địa tăng trưởng dài hạn. Tuy nhiên, doanh nghiệp muốn tiếp cận vốn quốc tế không thể chỉ dựa vào tiềm năng thị trường, mà cần chứng minh năng lực quản trị, minh bạch tài chính và khả năng mở rộng bền vững.

ABB nhấn mạnh rằng một doanh nghiệp y tế chỉ thật sự hấp dẫn khi có khả năng duy trì chất lượng chuyên môn đồng nhất trong quá trình mở rộng

Theo ông Peter Sorensen, trong môi trường pháp lý ngày càng chặt chẽ, quá trình thẩm định của các quỹ đầu tư sẽ tập trung mạnh vào hồ sơ pháp lý, hệ thống quản trị, kiểm soát rủi ro và chất lượng dữ liệu vận hành. Những cơ sở y tế phụ thuộc quá nhiều vào cá nhân, cơ sở vật chất xuống cấp hoặc thiếu minh bạch tài chính thường khó vượt qua vòng thẩm định ban đầu.

M&A y tế bước sang giai đoạn "lọc vàng"

Từ các phân tích tại HIMA 2025, nhiều chuyên gia thống nhất rằng thị trường M&A y tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn "lọc vàng". Giai đoạn tăng trưởng nóng dựa trên mở rộng nhanh đã qua, thay vào đó là thời kỳ sàng lọc về pháp lý, quản trị và tính bền vững.

HIMA 2025 do Medicallaw tổ chức, có sự đồng hành hỗ trợ tham gia của một số công ty như M&A Solutions Việt nam, ELENOVA, Medical Group và IMP. Khách đến hội nghị ngoài thông tin kết nối cũng đã nhận được quà tặng của ELENOVA là sản phẩm IB soft cho đại biểu tham dự. Thông điệp được rút ra là: để bước vào sân chơi vốn quốc tế, doanh nghiệp y tế Việt Nam phải chủ động nâng mình lên chuẩn mực quốc tế. Trong cuộc đua mới, chỉ những doanh nghiệp thực sự có nội lực và nền tảng bền vững mới có thể đi xa trong các thương vụ M&A.