Ít ai biết ngủ trưa sai cách ảnh hưởng đến cả tuổi thọ

Người dân nhiều quốc gia trên thế giới như Việt Nam, Trung Quốc, Tây Ban Nha,... thường có thói quen ngủ trưa từ nửa tiếng đến 2 tiếng sau một buổi sáng làm việc mệt mỏi. Giấc ngủ ngắn giữa trưa có thể giúp nạp lại năng lượng cho cơ thể để con người tiếp tục lao động hiệu quả hơn vào buổi chiều.

Tuy nhiên nhiều nghiên cứu trong những năm gần đây đã phát hiện ra rằng độ dài của giấc ngủ ngắn tỷ lệ nghịch với tuổi thọ, ngủ trưa càng nhiều càng tác động lớn đến sức khỏe.

Ngủ trưa quá dài dẫn đến nhiều bệnh tật

Tiến sĩ Zhe Pan của Đại học Y khoa Quảng Châu (Trung Quốc) là tác giả một nghiên cứu chứng minh người ngủ trưa hơn 1 tiếng có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 30% và khả năng mắc bệnh tim mạch cao hơn 34% so với những người không ngủ trưa. Thời gian lý tưởng để ngủ trưa theo Tiến sĩ Pan là 30-45 phút, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch ở những người ngủ không đủ giấc vào ban đêm.

Trước đó, một nghiên cứu khác của GS Yamada và cộng sự được công bố trên tạp chí Sleep năm 2015 cũng cho thấy những giấc ngủ trưa dài hơn 1 giờ làm tăng 82% nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tăng 27% tử vong do mọi nguyên nhân. Ngoài ra, giấc ngủ trưa kéo dài hơn 1 tiếng đồng hồ còn được chứng minh liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao và làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.

Một nghiên cứu của GS Tomohide Yamada, Đại học Tokyo (Nhật Bản) phân tích dữ liệu hơn 300.000 người châu Á và phương Tây cũng chỉ ra ngủ trưa từ 40 phút trở lên có liên quan đến việc tăng mạnh nguy cơ phát triển hội chứng chuyển hóa, dẫn đến các vấn đề như huyết áp cao, cholesterol cao, mỡ thừa quanh eo và lượng đường trong máu cao.

Ngủ trưa thế nào mới đúng cách?

Ngủ trưa đúng cách sẽ đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Psychiatry and Clinical Neuroscience" cho thấy khi thức dậy sau một giấc ngủ ngắn, mức độ thư thái và hạnh phúc trong cơ thể sẽ tăng lên đáng kể. Nhà tâm lý học Lauren Mednick của ĐH Havard (Mỹ) còn chỉ ra những giấc ngủ ngắn trong ngày cũng có thể thúc đẩy trí nhớ. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng là một trong những lợi ích được chứng minh khi ngủ trưa 1-2 lần/tuần.

Tiến sĩ Philip Gehrman, PGS tâm thần học tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) cho biết giấc ngủ trưa không chỉ giúp bạn thoát khỏi cơn buồn ngủ vào giữa ngày mà còn cải thiện hiệu suất, sự sáng tạo và tâm trạng tổng thể.

Trung tâm giấc ngủ Mỹ khuyến khích những giấc ngủ ngắn từ 20 đến 30 phút để cải thiện sự tỉnh táo mà không khiến người ngủ mệt mỏi sau đó. Điều cần lưu ý là không nên ngủ trưa ngay sau khi ăn. Việc này sẽ làm chậm tốc độ nhu động ruột, khiến thức ăn ứ đọng trong dạ dày và khó tiêu hóa.

Bác sĩ Li Zhong, Giám đốc Khoa Thần kinh Đại học Tôn Trung Sơn (Trung Quốc) cũng nhắc không nên nằm sấp khi ngủ vì nằm sấp ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu lên não, gây thiếu máu não, thiếu oxy và dẫn đến đau đầu. Tư thế nằm gục xuống bàn ngủ còn khiến cơ vai dễ bị căng cứng, duy trì trong một thời gian dài dẫn đến tê mỏi tay chân, vai gáy, thậm chí là thoái hóa đốt sống cổ.

Ngoài ra bạn cũng không nên đứng dậy ngay sau khi tỉnh, dễ gây ra hiện tượng chóng mặt, té ngã do khi đó lượng máu và oxy cung cấp cho não đang tạm thời không đủ. Vậy nên sau khi ngủ dậy, bạn nên chờ một lúc rồi mới đứng dậy vận động nhẹ, uống nước rồi tiếp tục công việc buổi chiều.

Bác sĩ Li nhận định có 2 tiêu chuẩn cho giấc ngủ trưa lành mạnh, thứ nhất là thời gian không nên quá dài, tốt nhất không quá nửa tiếng. Thứ hai là nên chọn tư thế nằm ngửa, để cơ thể duỗi ra thư giãn và đạt trạng thái nghỉ ngơi tốt nhất.