Loạt cửa hàng xa xỉ nhường chỗ cho... máy gắp thú: Kỷ nguyên của những trung tâm mua sắm nức tiếng Hồng Kông có thể sắp đến hồi kết?

Vào tháng 6, Tara Wan (20 tuổi) cùng bạn trai thuê một cửa hàng tại Causeway Bay. Đây là một trong những khu mua sắm hàng đầu tại đặc khu hành chính Hồng Kông (Trung Quốc). Giá thuê cửa hàng này chỉ tốn 6.000 đô la Hồng Kông (tương đương 768 USD) một tháng. Nhưng thay vì bán hàng, họ lắp đặt máy gắp thú bông.

Những chiếc tủ kính sẽ chứa đầy thú bông hoặc các phần thưởng. Người chơi sẽ lấy quà bằng cách điều khiển một thiết bị gắp. Wan cho biết máy gắp thú bông không phải là một kế hoạch kinh doanh lâu dài, mà là cách kiếm tiền nhanh chóng tận dụng lúc giá thuê nhà tại Hồng Kông giảm.

Nếu bán một con búp bê, người kinh doanh sẽ kiếm được số tiền đúng với mức giá ghi trên nhãn. “Nhưng nếu bạn cho búp bê vào một chiếc máy, lợi nhuận là vô hạn”, một chuyên gia cho biết.

Wan và bạn trai thuộc nhóm người trẻ Hồng Kông sử dụng máy gắp thú bông để nắm bắt cơ hội lúc giá thuê cửa hàng giảm mạnh. Thậm chí một số trường hợp giảm giá tới 90% so với mức đỉnh năm 2015. Sự thay đổi này này đã mở cánh cửa cho một thế hệ doanh nhân mới, những người vốn không muốn khởi nghiệp vì mặt bằng chật hẹp mà chi phí cao.

Tuy nhiên, sự trỗi dậy của hoạt động kinh doanh máy gắp thú bông lại phản ánh hồi kết của một kỷ nguyên. Các cửa hàng Hồng Kông một thời từng chật ních du khách từ Trung Quốc đại lục. Họ chi hàng tỷ USD mỗi năm cho hàng hoá và dịch vụ. Giờ đây, một số cửa hàng máy gắp thú bông thậm chí thuê lại mặt bằng của những thương hiệu trang sức và hiệu thuốc lớn.

Triển vọng kinh tế ảm đạm và đồng nhân dân tệ suy yếu đã thay đổi hành vi của người tiêu dùng Trung Quốc. Những người giàu có vẫn mang tiền mặt đến Hồng Kông, nhưng họ không mua quần áo hay trang sức xa xỉ. Họ đổi đồng nhân dân tệ lấy đô la Hồng Kông được neo bằng USD, sau đó gửi vào các khoản tiền gửi có lãi suất cao hoặc các sản phẩm bảo hiểm. Ngược lại, người dân Hồng Kông đổ xô đến đại lục như Thâm Quyến để nghỉ dưỡng và mua sắm với mức giá rẻ hơn.

Trên khắp Hồng Kông, giá bán đồ trang sức, đồng hồ và quà tặng xa xỉ trong tháng 4 đã giảm 28,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng thứ ba giá bán liên tiếp sụt giảm. Nhà kim hoàn nổi tiếng Chow Tai Fook cũng phải thu hẹp mạng lưới các cửa hàng phân phối trực tiếp tại Hồng Kông. Con số giảm từ 87 cửa hàng vào năm 2020 xuống còn 68 cửa hàng vào cuối tháng 3/2024.

Tại hội nghị của ngành vào tháng 6, CEO Annie Yau của tập đoàn trang sức Hồng Kông Tse Sui Luen cho biết ngành bán lẻ khu vực "đang gặp khó khăn". Và hệ luỵ là khiến thị trường bất động sản trở nên trầm lắng.

Nhu cầu mặt bằng giảm ảnh hưởng đến lợi nhuận từ việc cho thuê, khiến ít người chọn mua bất động sản thương mại. Trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng giao dịch bất động sản thương mại giảm 24% so với quý trước. Tổng lợi nhuận cho thuê trong quý cũng giảm 13% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 89 triệu đô la Hồng Kông. Công ty Centaline dự đoán con số trong quý 2/2024 sẽ giảm thêm 5% so với quý 1.

Trong bối cảnh này, các công ty môi giới bất động sản Hồng Kông cho biết họ đang nhận nhiều yêu cầu hơn từ những người muốn mở cửa hàng máy gắp thú bông tại các khu mua sắm lớn. Chủ cửa hàng cũng sẵn sàng cho thuê với giá rẻ hơn trước đây. Các hợp đồng chủ yếu là ngắn hạn vì họ hy vọng các thương hiệu lớn sẽ sớm quay trở lại.

Giám đốc điều hành dịch vụ bán lẻ Kelvin Lam tại Cushman & Wakefield cho biết: “Chủ cửa hàng đã chấp nhận thực tế là giá sẽ không tăng trở lại trong ngắn hạn”. Nhưng vì hầu hết bất động sản thương mại đều đã được thanh toán đầy đủ, nhiều chủ cửa hàng không phải chịu áp lực trả nợ. Một số chủ cửa hàng vốn muốn để trống giờ đã chấp nhận cho các doanh nghiệp cấp thấp hơn thuê trong thời gian ngắn.

Tại góc phố đắc địa ở Causeway Bay, một cửa hàng từng cho Chow Tai Fook thuê với giá 1 triệu đô la Hồng Kông vào năm 2011. Hiện một doanh nghiệp kinh doanh máy gắp thú bông thuê nơi này với giá 140.000 đô la Hồng Kông.

Một tiệm gắp thú bông mới khác có tên "Money Claw" thuê cửa hàng ở khu mua sắm Tsim Sha Tsui với giá 80.000 đô la Hồng Kông/tháng. Mức giá này thấp hơn 67% so với giá thuê của một cửa hàng điện gia dụng vào năm 2016.

Theo công ty môi giới bất động sản Midland, trên khắp các khu mua sắm đắt đỏ nhất của Hồng Kông như Central, Tsim Sha Tsui, Causeway Bay và Mong Kok, số tiệm gắp thú bông tăng từ 9 tiệm vào năm 2021 lên 15 tiệm vào năm 2022 và 29 tiệm tính đến tháng 3/2024.

Nhưng con số này chưa phản ánh toàn cảnh. Dữ liệu chỉ bao gồm các cơ sở tầng trệt. Nhiều chủ tiệm gắp thú khác còn thuê tầng trên của các toà nhà thương mại. Cửa hàng của họ thường chỉ được phân loại là “bán lẻ”.

Vì các cửa hàng tầng trệt vẫn có giá thuê cao hơn nên chênh lệch khá đáng kể. Một cửa hàng mới mở vào tháng 6 trên con phố đông đúc nhất ở Mong Kok có giá thuê khoảng 200.000 đô la Hồng Kông/tháng, gấp 33 lần so với giá 6.000 đô là Hồng Kông/tháng mà Wan thuê.

Đối với những người kinh doanh trò chơi máy gắp thú bông, việc kiếm tiền tương đối dễ dàng. Chi phí thuê mặt bằng thấp và chi phí vận hành không lớn vì hầu hết các cửa hàng hoạt động mà không có nhân viên.

Justin Choi, 25 tuổi, điều hành bốn cửa hàng máy gắp thú bông ở Hồng Kông. Anh chia sẻ: “Tôi dành một tiếng mỗi tuần để lắp đặt máy và có thể để đó để làm việc khác”.

Anh Choi trước đây từng mở cửa hàng thú cưng. Mọi thứ rất khó kiểm soát. Thú cưng có thể mắc bệnh và chết, khiến chi phi tăng cao. Trong khi đó, nếu bạn biết xử lý máy gắp thú bông đúng cách, chúng sẽ không bị hỏng.

Với 5 đô la Hồng Kông cho mỗi lần chơi, khách hàng có thể lấy búp bê Disney và các giải thưởng khác bên trong tủ. Một số cửa hàng còn bổ sung những phần thưởng hấp dẫn hơn như máy chơi điện tử Nintendo Switch.

Anh Choi và hai đối tác đã chi nửa triệu đô la Hồng Kông để mở cửa hàng tại Causeway Bay. Họ dự kiến sẽ thu hồi vốn sau 12-18 tháng. Anh cho rằng một người kinh doanh thu lợi nhuận ròng 30% tổng chi phí thì đó được coi là một khoản lời kha khá.

Nhưng rõ ràng, người chiến thắng ở đây là những người bán máy gắp thú bông.

Andy Chan là chủ nhà cung cấp máy gắp thú bông Cool Bear Amusement có trụ sở tại Quảng Châu. Ông cho biết đang vận chuyển 500 máy đến Hồng Kông mỗi tháng, tăng so với 200 máy/tháng vào năm 2022.

Ông cho biết trong bối cảnh kinh tế ảm đạm, đây là thời điểm tốt cho những doanh nghiệp như của ông. Ông Chan tin rằng vẫn còn dư địa để tăng trưởng.

Nhưng một số người cho rằng cơn sốt máy gắp thú bông ở Hồng Kông sẽ không kéo dài lâu. Không hẳn là vì họ dự đoán thị trường bất động sản sẽ phục hồi, mà vì dòng người ồ ạt tham gia kinh doanh máy gắp thú dẫn sẽ đến bão hoà.

Choi cho biết anh đã tìm cách sử dụng số tiền kiếm được từ máy gắp thú để kinh doanh ở Trung Quốc đại lục hoặc ở nước ngoài.

"Hồng Kông đang phải đối mặt với quá nhiều thách thức cả trong lẫn ngoài”, anh Choi cho biết. Anh dự đoán các cửa hàng ăn uống và bán lẻ đóng cửa trong tương lai sẽ khiến giá thuê thậm chí còn giảm sâu hơn trong 5 năm tới.