Viết cho những ai đã, đang và sẽ bước vào nghề ngân hàng

LTS: Chúng tôi xin giới thiệu bài dự thi của tác giả Lê Thị Hóa, cựu nhân viên Techcombank, HDBank gửi tới cuộc thi viết về Nghề Tài chính Ngân hàng: Thử thách và Vinh quang do Cafef phối hợp với báo Trí thức trẻ tổ chức.

---------------------

Ngày ấy, tôi nghĩ, ngân hàng là giấc mơ tuyệt vời, là nấc thang để tôi thực hiện những điều mình muốn và cống hiến hết mình cho cuộc đời này. Vì ngân hàng là xương sống, là mạch máu của một quốc gia. Những đồng vốn từ ngân hàng sẽ lan tỏa đi khắp các ngóc ngách trong đời sống kinh tế xã hội, chảy vào từng cá nhân, từng gia đình, từng doanh nghiệp, từ nông thôn đến thành thị, từ người nông dân đến các doanh nhân lớn... khắp các tế bào, khắp các ngõ ngách trong nền kinh tế, để rồi từ đó đời sống của mỗi người dân, mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp chuyển mình tốt hơn lên, sung túc hơn lên, để chắp cánh những giấc mơ, để làm bệ phóng cho những doanh nghiệp lớn, để góp phần vào sự phát triển chung, sự cất cánh của đất nước mình.

Tôi đã bước vào ngân hàng với giấc mơ thuần khiết, tinh khôi non trẻ, ngập màu hồng như thế, với niềm tin giản đơn, với bao nhiêu hoài bão, ước mơ và tất cả những khát khao cống hiến cuồng nhiệt của tuổi trẻ.

Vào nghề

Thuở ấy, tôi phải “trẩy hội” các kỳ thi lớn mới được vào ngân hàng làm ở vị trí nhân viên tín dụng, lọt thỏm giữa cái phòng toàn nam giới, duy nhất một mình tôi là nữ. Nhưng cũng ngay thời ấy, số ít bạn bè tôi chọn được lối đi ngách khác nhẹ nhàng hơn. Ngân hàng cũng có rất nhiều vị trí khác nhau phù hợp với nhiều ngành học và nhiều trình độ khác nhau.

Sau này nghĩ lại tôi thấy rằng, nếu chọn đúng điểm rơi và lối đi phù hợp, các bạn luôn mở được cánh cửa để vào. Để gắn bó và thành công với nghề này đòi hỏi bạn phải có tính cách, năng lực và đam mê phù hợp. Tùy vị trí mà có những đòi hỏi khác nhau. Nhưng nói chung bạn cần:

- Tính tuân thủ, nguyên tắc phải cao, và cẩn trọng, không cả nể, không lẫn lộn xúc cảm và lý trí mà phá vỡ quy trình, làm sai quy định, trái pháp luật. Điều này cũng giúp tự bảo vệ bản thân khỏi rủi ro của nghề.

- Bền bỉ, kiên nhẫn, không ngừng học hỏi cả về nghiệp vụ lẫn kiến thức xã hội cần cho công việc, linh hoạt, nhanh nhẹn, hoạt bát, khả năng thay đổi thích ứng cho phù hợp, một số vị trí còn cần xử lý‎ tình huống nhanh và không ngừng mài sắc các kỹ năng mềm….

- Tinh thần làm việc tập thể, tận dụng được sự ủng hộ và sức mạnh của tập thể ngay cả khi bạn là cá nhân kiệt xuất.

Suốt những năm tháng đầu thu nhập từ nghề không cao, và bạn phải hi sinh nhiều cho công việc nên bạn sẽ cần đến sự thông cảm và ủng hộ của gia đình để theo nghề này.

Chọn ngân hàng, nghĩa là bạn xác định sẽ phải thường xuyên làm việc nhiều giờ, thậm chí cả ngày nghỉ. Áp lực từ mọi phía, stress và khối lượng công việc khổng lồ. Áp lực từ đồng nghiệp, từ sếp, từ khách hàng, từ các phòng ban liên quan, áp lực từ nâng cấp trình độ chuyên môn, từ va chạm công sở…. Tất cả mọi thứ tạo lên một môi trường đầy thử thách lúc nào cũng như trực chờ nghiền nát và hạ gục bạn.

Chọn ngân hàng là bạn xác định bạn phải có đủ bản lĩnh để vượt qua cám dỗ và sống chung với rủi ro. Mà nếu không may lạc lối hoặc sẩy chân thì phía sau đó luôn là vực thẳm, là tù tội như đầy rẫy các vụ án gần đây.

Thực tế có thể hụt hẫng

Suốt những năm đầu tôi hạnh phúc vì được làm việc, được cống hiến. Nhưng rất nhanh sau đó, đổ vỡ bắt đầu diễn ra trong tôi.

Đổ vỡ đầu tiên là khi tôi nhận ra phần thưởng cho 1 cô gái trẻ đã đi qua kỳ thi cam go, đã vượt qua bao nhiêu thử thách, áp lực trong công việc, cũng từng được giải 3 ý ‎kiến đóng góp xuất sắc cho việc cải tiến quy trình tại 1 ngân hàng lớn, đã dành trọn tình yêu cho ngân hàng chỉ là mức lương đủ đáp ứng những nhu cầu cơ bản, không đủ để tích lũy cho những giấc mơ lớn hơn và không đủ để thể hiện tình yêu hay trách nhiệm với gia đình và những gì xung quanh. Lúc ấy, những lý tưởng, những khát khao cống hiến của ngày đầu bắt đầu mờ nhạt. Tôi bắt đầu chán ngân hàng và rơi vào bế tắc, mất phương hướng.

Đổ vỡ tiếp theo là khi phải đối mặt với sự nhàm chán, đơn điệu của công việc. Với đặc thù chuyên môn hóa cao và mọi thứ đều có quy trình, được hướng dẫn chi tiết nên sẽ rất dễ dàng để chinh phục công việc. Nếu bạn là người có tư duy tốt và nắm bắt nhanh, ưa thách thức thì cảm giác này thực sự rất tệ. Tôi đã từng chuyển qua rất nhiều ngân hàng và rất nhiều vị trí, vị trí nào cũng chỉ được một thời gian quen việc là chán. Đôi khi có cảm giác như mình là “công nhân” lắp ốc bậc cao trong “nhà máy” ngân hàng. Cảm giác này thực sự khủng khiếp và nó bào mòn bạn hơn bao giờ hết.

Những cái được

Bạn không thể xây dựng 1 đế chế hùng mạnh, không thể trở thành tỉ phú nếu chọn làm thuê cho ngân hàng. Nhưng một cuộc sống vừa đủ sung túc hơn mặt bằng chung, với một công việc nhận được sự tôn trọng nhất định từ xã hội, một công việc có độ ổn định nhất định thì nghề ngân hàng có thể cho bạn điều này.

Càng về sau thì thu nhập, giá trị của bạn càng tăng lên cùng với kinh nghiệm và tuổi nghề, không phụ thuộc vào thanh xuân, tuổi trẻ, và nhan sắc.

Môi trường ngân hàng so với mặt bằng chung thì khá tốt, có văn hóa, lịch sự, nhiều người biết yêu thương, chia sẻ, đồng cảm và nâng đỡ lẫn nhau chứ không quá khắc nghiệt.

Cái nghề đầy thách thức này sẽ là nơi hoàn hảo để rèn luyện và trưởng thành cho các bạn trẻ. Các bạn sẽ cảm nhận rõ mình lớn lên, trưởng thành và hoàn thiện từng ngày khi làm việc ở đây.

Các mối quan hệ và vốn sống mà bạn tích lũy được trong thời gian làm việc trong ngân hàng cũng là vốn qu‎ý cho những chặng đường tiếp theo.

Các bạn trẻ hãy xác định rõ điều mình muốn, nhìn rõ thực tế và những gì mà các bạn sẽ phải đối mặt khi lựa chọn ngân hàng để có kế hoạch phù hợp và để sống trọn vẹn, hết mình với lựa chọn của mình.

Viết cho người ở lại

Còn nhớ sau vài năm làm việc hăng say, trong tôi bắt đầu xuất hiện cảm giác rất mơ hồ. Tôi ngờ ngợ nghĩ về việc lợi nhuận tạo ra sẽ dành cho ông chủ nhà băng tiêu xài. Tôi tự hỏi: Lương trả thế đã xứng đáng chưa?

Rồi tôi chuyển việc liên miên giữa các ngân hàng. Đổi hết vị trí này đến vị trí khác… Nhưng lương, thưởng, đồng nghiệp, môi trường và áp lực công việc…vẫn vậy. Cái này hơn chút thì cái kia kém chút. Là đặc thù chung của ngành rồi…. Trừ một số trường hợp chuyển việc là tốt hơn, là lên một tầm cao mới, còn thì chuyển việc thường là lãng phí thời gian.

Đôi khi chúng ta ảo tưởng về mình sau một số những thành công mà chúng ta đạt được. Nhưng thường chúng ta quên mất rằng: những thành công chúng ta đạt được một phần là dựa vào vị thế, tiềm lực có sẵn của ngân hàng và cả một hệ thống hỗ trợ chuyên nghiệp phía sau trợ lực cho chúng ta. Vậy, bầu trời lớn hơn mà không có bệ đỡ là ngân hàng liệu bạn có đủ sức cân?

Khi rời ngân hàng đi tìm lối đi riêng, tôi đã nếm đủ mùi thất bại. Tôi đã cay đắng nhận ra sự ưu tú của dân ngân hàng cũng đồng nghĩa với rất nhiều nhược điểm và yếu điểm dẫn đến thất bại khi vứt vào cái đống hổ lốn mà ở đó rất nhiều người không có nguyên tắc, không tôn trọng pháp luật, không màng đến đạo đức và nhân cách. Bạn thực sự sẽ phải đối mặt và nếm trải rất nhiều điều khi rời bỏ ngân hàng.

Lựa chọn làm ngân hàng sẽ là lựa chọn đúng nếu ngân hàng giúp bạn có thu nhập ổn định hơn, cuộc sống an lành hơn, hạnh phúc hơn và phù hợp với bản thân bạn hơn. Khi ấy, nhớ phải thật tâm huyết, phải sống hết mình với nghề, phải làm việc có kế hoạch và bài bản, phải giữ lấy chữ tâm, phải kiên định giữ mình. Rồi nghề sẽ cho bạn một cuộc sống bền lâu, sung túc.

Lời người ra đi

Tôi là một kẻ lựa chọn ra đi, nên tôi hiểu hơn ai hết cảm giác tù túng, chật chội, chán chường, bế tắc và tuyệt vọng, cảm giác bị mắc kẹt khi bạn không thể có được những gì bạn muốn từ ngân hàng – không thấy thỏa mãn – không thấy hạnh phúc. Rời đi lúc này là lựa chọn bắt buộc và tốt hơn. Lời khuyên của tôi là các bạn hãy chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi rời đi để đảm bảo thành công.

Sau rất nhiều lần thử, hiện tôi vẫn chưa chạm được vào giấc mơ của mình, nhưng tôi tìm được niềm vui, hạnh phúc, tôi hoàn thành được một số việc mà với mức lương trong ngành ngân hàng tôi không thể nào làm được. Và cho tới thời điểm hiện tại, tôi đã tìm được hướng đi phù hợp với mình đế sống bình an, yên ổn và hạnh phúc.

Những ai chọn ra đi và đã có được giấc mơ của mình thì xin được chúc mừng. Những ai chưa chinh phục được giấc mơ thì hãy giữ vững niềm tin và cố gắng – ngày khác, giấc mơ sẽ thành hiện thực.

Cho đến nay, duyên nợ của tôi với ngân hàng đã hết. Bầu trời ngân hàng dường như quá nhỏ. Ngân hàng - giấc mơ là quá đủ và quá lớn cho người này nhưng lại là quá nhỏ cho người khác. Tuy nhiên, dẫu không lựa chọn suốt một đời thì tình yêu của tôi với ngân hàng vẫn là có thật. Những dư âm, những ký ức ngọt ngào một thuở vẫn được cất nguyên vẹn trong hành trang - để khẽ mỉm cười mỗi khi nhớ về. Vì những ký ức ấy mà tôi viết bài này - để lưu lại một phần thanh xuân, tuổi trẻ và những ký ức, những kỷ niệm đẹp trong thời gian còn làm ngân hàng.