Một quốc gia châu Âu tiếp tục gia hạn hợp đồng với Gazprom, được mua khí đốt Nga với giá rẻ hơn trung bình 70 euro/1.000 m³

Serbia đã đồng ý gia hạn thỏa thuận mua khí đốt Nga thêm 3 tháng trong bối cảnh nước này đang nỗ lực để đạt được một thỏa thuận dài hạn với Moscow, Tổng thống Aleksandar Vucic cho biết vào ngày 23/12.

Phụ thuộc nhiều vào khí đốt Nga nhưng Serbia chưa thể ký được hợp đồng dài hạn với tập đoàn năng lượng Gazprom. Năm 2022, Serbia ký hợp đồng 3 năm với Gazprom để nhận 2,2 tỷ m³ khí mỗi năm. Thỏa thuận này đã hết hạn vào tháng 5 nhưng được gia hạn 3 lần – đến cuối tháng 9, cuối tháng 10 và ngày 31/12.

Ông Vucic cho biết: “Chúng tôi đã nhất trí gia hạn hợp đồng cung cấp khí đốt thêm 3 tháng nữa, đến ngày 31/3, để người dân có thể cảm thấy an toàn và ngủ ngon giấc”. Nhà lãnh đạo Serbia chia sẻ thêm rằng nước này sẽ có đủ điện và khí đốt cho mùa đông này.

Trước đó, Tổng thống Vucic từng nói rằng nếu không đạt được thỏa thuận nào vào cuối năm nay, Serbia sẽ bắt đầu đàm phán về các nguồn cung thay thế.

Mặc dù là ứng cử viên gia nhập EU, Serbia vẫn duy trì quan hệ mật thiết với Nga và mua khí đốt với giá thấp hơn giá thị trường.

Theo công ty khí đốt của Serbia, Nga cung cấp khoảng 6 triệu m³ mỗi ngày với giá khoảng 290 euro/1.000 m³, trong khi giá thị trường ở mức khoảng 360 euro.

Serbia cũng nhập khẩu khí đốt từ Azerbaijan và tự sản xuất trong nước, nhưng không đủ để bù đắp cho nguồn cung từ Nga.

Cùng với vấn đề khí đốt tự nhiên, Serbia cũng đang phải đối mặt với lệnh trừng phạt của Mỹ đối với công ty dầu khí Petroleum Industry of Serbia (NIS), do công ty này thuộc sở hữu đa số của Nga.

NIS vận hành nhà máy lọc dầu duy nhất tại Serbia và chưa nhận được một giọt dầu thô nào kể từ khi lệnh trừng phạt có hiệu lực vào ngày 9/10, dẫn đến việc cơ sở này bị đóng cửa vào cuối tháng 11. Các cuộc đàm phán đang được tiến hành về việc bán 56% cổ phần của Nga nhằm đáp ứng các điều kiện để dỡ bỏ lệnh trừng phạt.

Ngày 20/10, Hội đồng EU đã thông qua lệnh cấm hoàn toàn việc mua khí đốt Nga theo lộ trình, có hiệu lực từ ngày 1/1/2028. Quyết định này áp dụng cho cả khí đốt đường ống lẫn khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Từ ngày 1/1/2026, EU sẽ cấm ký mới các hợp đồng khí đốt với Nga, yêu cầu các hợp đồng ngắn hạn phải kết thúc trước ngày 17/6/2026, trong khi hợp đồng dài hạn được phép duy trì đến đầu năm 2028

Quyết định này vấp phải phản đối mạnh mẽ từ giới chức Serbia vì nước này phụ thuộc gần như hoàn toàn vào khí đốt Nga được vận chuyển bởi đường ống TurkStream qua Bulgaria.

Trước đó, Tổng thống Vucic trước đó nhận định rằng Gazprom chỉ đề xuất gia hạn hợp đồng đến 31/12 thay vì ký thỏa thuận dài hạn mới, do công ty muốn duy trì đòn bẩy liên quan đến NIS.

Serbia dự kiến tiêu thụ khoảng 2,7 tỷ m³ khí năm nay. Ngoài nguồn từ Gazprom, Serbia nhập thêm khoảng 400 triệu m³ khí Azeri qua Bulgaria. Năm 2024, Serbia nhập khoảng 3 tỷ m³ khí Nga, đáp ứng phần lớn nhu cầu, trong khi sản lượng trong nước chỉ chiếm khoảng 10%. Dù Belgrade đã bắt đầu đa dạng hóa nguồn cung qua Bulgaria và LNG từ cảng Alexandroupolis (Hy Lạp), khí Nga vẫn sẽ đóng vai trò chủ đạo trong tương lai gần.

Tham khảo: Tass, Interfax