NỮ NSND có học vị Tiến sĩ nghệ thuật, 3 lần làm giám đốc: tuổi U60 viên mãn bên chồng kém 7 tuổi

Nhắc đến NSND Thanh Ngoan, người ta thường nhớ ngay đến những vai "đào lệch" sắc sảo, những tiếng cười giòn giã hay những câu hát xẩm lay động lòng người. Nhưng đằng sau ánh đèn sân khấu, Thanh Ngoan còn là một nhà quản lý văn hóa tầm cỡ, một người phụ nữ hiện đại dám sống hết mình cho sự nghiệp và cũng đầy bản lĩnh trong việc vun vén hạnh phúc riêng tư.

Tiến sĩ nghệ thuật và "cái duyên" với ghế Giám đốc

Trong giới nghệ thuật truyền thống, NSND Thanh Ngoan là một trường hợp đặc biệt. Bà không chỉ diễn giỏi, hát hay mà còn sở hữu nền tảng học vấn đáng nể. Năm 2017, bà bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Nghệ thuật học, trở thành một trong số rất ít nghệ sĩ chèo có học vị cao nhất này. Với bà, việc học không phải để lấy danh, mà để có tư duy khoa học trong việc bảo tồn những giá trị cổ truyền đang có nguy cơ mai một.

Chính nhờ sự kết hợp giữa tài năng nghệ thuật bẩm sinh và tư duy quản lý sắc bén, NSND Thanh Ngoan đã được tin tưởng giao phó những trọng trách lớn. Bà từng có 10 năm (2012–2022) giữ cương vị Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam. Trong suốt một thập kỷ đó, bà được ví như "người thuyền trưởng" chèo lái con thuyền nghệ thuật đi qua những giai đoạn khó khăn nhất, khi sân khấu truyền thống phải cạnh tranh gay gắt với các loại hình giải trí hiện đại.

Tưởng chừng sau khi nghỉ hưu vào năm 2022, "nữ hoàng chèo" sẽ lui về vui thú điền viên. Thế nhưng, cái duyên với nghề và "nghiệp" lãnh đạo vẫn chưa buông tha bà. Mới đây nhất, tháng 12/2025, NSND Thanh Ngoan lại một lần nữa khiến giới mộ điệu bất ngờ khi nhận quyết định bổ nhiệm làm Phó Viện trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Truyền thống Việt Nam. Đây là lần thứ ba bà ngồi vào ghế nóng của một đơn vị nghệ thuật (trước đó bà cũng từng đảm nhận vai trò lãnh đạo tại một trung tâm thuộc Hội Bảo vệ quyền nghệ sĩ).

Ở tuổi lẽ ra được nghỉ ngơi, bà vẫn hăng hái nhận nhiệm vụ mới tại Hoàng thành Thăng Long với tư duy "bảo tồn trong đời sống". Bà khẳng định: "Tôi vẫn luôn trong tư thế không nghỉ hưu. Chính tình yêu với nghệ thuật truyền thống đã cho tôi sức mạnh". Sự trở lại mạnh mẽ này minh chứng cho khí chất của một người phụ nữ thép, một tiến sĩ nghệ thuật luôn đau đáu nỗi niềm nâng tầm di sản.

Hạnh phúc "đến muộn" nhưng tròn đầy bên chồng kém 7 tuổi

Quyết liệt, mạnh mẽ trên thương trường nghệ thuật là thế, nhưng khi trở về nhà, NSND Thanh Ngoan lại là một người phụ nữ dịu dàng, được che chở bởi người chồng kém bà 7 tuổi.

Cuộc hôn nhân của bà với người chồng hiện tại được xem là "trái ngọt" sau những thăng trầm của cuộc đời. Chồng bà là một kỹ sư xây dựng, không hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật. Ban đầu, khoảng cách tuổi tác và sự khác biệt nghề nghiệp khiến nhiều người lo ngại, nhưng thời gian đã chứng minh sự lựa chọn của bà là đúng đắn.

NSND Thanh Ngoan từng chia sẻ, chồng bà là người đàn ông tâm lý, ít nói nhưng làm nhiều. Hiểu vợ là người của công chúng, lại gánh vác trọng trách quản lý vất vả, ông luôn lùi về sau làm hậu phương vững chắc. Chính ông là người đã tự tay thiết kế và xây dựng ngôi nhà vườn rộng lớn tại ngoại thành Hà Nội – nơi được ví như một "phủ đường" thu nhỏ để bà thỏa sức trưng bày nhạc cụ, dạy học và tiếp đón bạn bè đồng nghiệp.

Dù kém vợ 7 tuổi, nhưng trong mắt Thanh Ngoan, ông xã là người chững chạc và sâu sắc. Ông không chỉ ủng hộ bà trên con đường sự nghiệp mà còn chia sẻ những niềm vui giản dị đời thường. Những lúc không đi diễn, bà thích vào bếp nấu ăn cho chồng, chăm sóc vườn cây, tận hưởng sự bình yên mà tuổi trẻ bà đã phải hy sinh để cống hiến cho nghề.

Ở thời điểm hiện tại, bà có một tổ ấm bình yên. Bà từng tâm sự, sự bù trừ tính cách giữa hai vợ chồng chính là bí quyết giữ lửa hôn nhân. Sự sôi nổi, nhiệt huyết của bà được cân bằng bởi sự điềm đạm, chắc chắn của ông. Trong ngôi nhà tràn ngập tiếng đàn ca và cây xanh ấy, người ta thấy một Thanh Ngoan rất khác – không son phấn, không xiêm y lộng lẫy, mà là một người vợ, người bà đầm thắm, an nhiên.

Cuộc sống của NSND Thanh Ngoan có thể gói gọn trong hai chữ "viên mãn". Về sự nghiệp, bà đã đạt đến đỉnh cao mà bất cứ nghệ sĩ nào cũng mơ ước: Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cao quý, học vị Tiến sĩ danh giá, và uy tín lãnh đạo được khẳng định qua nhiều nhiệm kỳ. Việc tiếp tục được bổ nhiệm vào vị trí Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Truyền thống Việt Nam ở tuổi nghỉ hưu cho thấy sức làm việc "khủng" và tầm nhìn của bà vẫn rất cần thiết cho nền văn hóa nước nhà. Với NSND Thanh Ngoan, "nghỉ hưu" chỉ là trên giấy tờ, còn trong tim, ngọn lửa nghề và ngọn lửa yêu thương vẫn luôn cháy rực rỡ.

Tổng hợp