Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam kiến nghị: Luật hóa đất logistics, miễn tiền thuê đất, ưu đãi lãi vay 2–4% cho hạ tầng logistics trọng yếu

Ngày 20/12 diễn ra Phiên họp lần thứ 3 Ban chỉ đạo quốc gia triển khai nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Tại phiên họp, bà Phạm Thị Bích Huệ, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Western Pacific, thay mặt cho Hội doanh nhân trẻ Việt Nam đã đưa ra 6 kiến nghị, trong đó có 3 kiến nghị liên quan trực tiếp đến lĩnh vực logistics.

Thứ nhất, kiến nghị về việc luật hóa tỷ lệ đất dành cho logistics trong quy hoạch công nghiệp. Theo Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, hiện nay, các quy hoạch khu công nghiệp được ban hành nhưng chưa đưa tỷ lệ đất cho hạ tầng logistics vào cơ cấu đất công nghiệp, dẫn đến chi phí vận tải cao, nguồn hàng khó tiếp cận, kéo theo chi phí logistics quốc gia ở mức rất cao.

"Hiện chi phí logistics của Việt Nam chiếm khoảng 18–20% GDP, trong khi mức bình quân thế giới chỉ 10–12%. Đây là một trong những hạn chế lớn đối với năng lực cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia", bà Huệ nhấn mạnh.

Thứ hai, về công tác quy hoạch và quản lý ngành logistics. Theo vị này, hiện nay, việc quản lý bị chia cắt giữa nhiều bộ như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng…, dẫn đến thiếu tính đồng bộ trong quy hoạch và điều hành. Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề nghị thành lập Ủy ban Phát triển Logistics Quốc gia, trực thuộc Chính phủ, do một Phó Thủ tướng làm Chủ tịch, nhằm đảm bảo sự liên thông, thống nhất giữa các bộ, ngành và địa phương.

"Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các quốc gia có Ủy ban Phát triển Logistics Quốc gia đều đặt ra các chỉ tiêu KPI rõ ràng. Ví dụ, Trung Quốc và Thái Lan đặt mục tiêu giảm tối thiểu 0,5% chi phí logistics/GDP trong vòng 5 năm. Với điều kiện và tốc độ phát triển của Việt Nam, chúng tôi kiến nghị đặt mục tiêu giảm từ 0,7–1% chi phí logistics/GDP trong vòng 5 năm", bà Huệ dẫn chứng.

Thứ ba, kiến nghị về hạ tầng logistics. Theo lãnh đạo Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, hiện logistics được coi là "huyết mạch" của nền kinh tế nhưng chưa được xem xét thấu đáo và chưa có hành lang pháp lý rõ ràng. Trong quy hoạch tại một số địa phương, đất logistics được xếp vào đất dịch vụ; ở nơi khác lại xếp vào đất nhà máy, kho tàng, đất công nghiệp. Sự thiếu thống nhất này gây nhiều rào cản cho doanh nghiệp trong tiếp cận đất phát triển hạ tầng logistics. Hội kiến nghị cần đồng bộ hóa và luật hóa rõ chức năng đất logistics.

Bên cạnh đó, các dự án hạ tầng logistics trọng yếu như cảng biển, trung tâm logistics vùng, trung tâm logistics thông minh và xanh đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn. Hội kiến nghị có chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp tư nhân tham gia chuỗi đầu tư này, như miễn giảm tiền thuê đất và ưu đãi lãi suất vay từ 2–4%, bởi đây là những dự án đầu tư cơ sở thiết yếu..

Thứ tư, kiến nghị liên quan đến hạ tầng khu công nghiệp. Theo vị này, hiện các doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư, tuy nhiên Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 (Điều 29) chưa tách rõ loại hình này khỏi nhóm kinh doanh bất động sản, dẫn đến yêu cầu phải hoàn thiện 100% hạ tầng mới được khai thác. Điều này gây khó khăn lớn cho các khu công nghiệp quy mô 300–1.000 ha, nhất là trong bối cảnh Chính phủ cho phép phân kỳ đầu tư.

"Chúng tôi kiến nghị loại hình kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp không chịu sự điều chỉnh của các điều kiện kinh doanh bất động sản", bà Huệ nhấn mạnh.

Thứ năm, kiến nghị về kiến tạo dòng vốn xanh. Bà cho rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nhân trẻ mong muốn chuyển đổi xanh để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế nhưng gặp khó khăn do thiếu tài sản bảo đảm. Bà kiến nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước sớm ban hành cơ chế cho phép định giá và thế chấp bằng tín chỉ carbon hoặc các chứng chỉ xanh uy tín, coi đây là tài sản vô hình có giá trị thực tế để cấp tín dụng. Điều này sẽ tạo động lực lớn cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ sạch mà không cần Nhà nước hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách.

Kiến nghị cuối cùng, về nâng cao năng suất lao động. Thay vì Nhà nước trực tiếp hỗ trợ ngân sách đào tạo, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam kiến nghị Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế ưu đãi thuế cho hoạt động đào tạo nội bộ, cho phép doanh nghiệp được khấu trừ chi phí gấp 1,5–2 lần đối với các khoản chi đào tạo kỹ năng số, kỹ năng công nghệ cao cho người lao động. Chính sách này vừa nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia, vừa khuyến khích doanh nghiệp coi đào tạo là một khoản đầu tư sinh lời.