“Tổng thống Trump” có thể đáng sợ tới mức nào?

Ngày 8/11 này, cử tri Mỹ sẽ đi bỏ phiếu để chọn ra vị chủ nhân mới của Nhà Trắng. Trước giờ bầu cử, giới truyền thông quốc tế đã cảnh báo nhiều về kịch bản xấu trong đó ứng cử viên Cộng hòa Donald Trump đắc cử Tổng thống.

Một bài viết trên trang Business Insider đã liệt kê những việc mà Trump có thể làm nếu trở thành người lãnh đạo nước Mỹ.

Trong đó, những việc “nhỏ hơn” mà Trump có thể sẽ làm bao gồm:

- “Tổng thống Trump” sẽ ký các sắc lệnh xóa bỏ phần lớn chính sách của người tiền nhiệm Barack Obama, đồng thời có thể đưa ra những chính sách mới có lợi cho những người ủng hộ ông. Chính sách của Trump có thể bao gồm rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, nới lỏng kiểm soát súng đạn, ra lệnh điều tra các hoạt động thương mại, “cấm cửa” người tị nạn Syria…

- “Tổng thống Trump” có thể cho áp dụng trở lại các biện pháp tra tấn tội phạm hiện đang bị cấm theo quy định của luật pháp quốc tế, chẳng hạn biện pháp trấn nước, coi đây như một công cụ thể thu thập thông tin tình báo.

- “Tổng thống Trump” có thể ngay lập tức cho dội bom tổ chức khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS). Tuy việc ném bom IS này có thể không khác gì so với những cuộc không kích của Mỹ suốt nhiều năm qua, nhưng Trump sẽ tuyên bố rằng đây là một chiến dịch hoàn toàn mới mẻ, cứng rắn và hiệu quả hơn nhiều so với sự “yếu kém” và “ngốc nghếch” của chính quyền Obama.

- “Tổng thống Trump” sẽ nhanh chóng làm việc với Quốc hội để bãi bỏ chương trình cải tổ y tế Obamacare. Nếu bị Quốc hội ngăn chặn, Trump có thể sẽ đưa ra những lời công kích và đe dọa nhằm vào các nghị sỹ chủ chốt, trong khi cố gắng đạt những thỏa thuận ngầm. Tuy nhiên, nếu khôn ngoan, “Tổng thống Trump” sẽ không bãi bỏ Obamacare, vì người Mỹ ủng hộ nhiều điểm của chương trình này, và sẽ khó tìm được một chương trình nào khác để thay thế Obamacare.

- “Tổng thống Trump” có thể sẽ tiếp tục giữ phong cách bốc đồng như trong thời gian tranh cử, nghĩa là ông sẽ còn có những phát ngôn mang tính công kích, đe dọa, thổi phồng, xúc phạm… Sau vài tháng cảnh báo và chán ngán, người Mỹ và thế giới rốt cục cũng sẽ quen với điều này, cũng giống như đã quen với sự bốc đồng của Trump trong chiến dịch tranh cử.

- “Tổng thống Trump” sẽ duy trì mối quan hệ với sự thật giống như khi còn tranh cử. Nghĩa là ông sẽ chỉ dẫn chứng sự thật trong trường hợp sự thật đó giúp ích cho ông. Nếu không, ông sẽ bác bỏ sự thật đó hoặc chuyển chủ đề. Tác giả bài viết cho rằng chính quyền Trump có thể sẽ là một trong những chính quyền “bí hiểm”, thiếu trung thực và minh bạch nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại.

- “Tổng thống Trump” sẽ đàm phán lại Thỏa thuận Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và các thỏa thuận thương mại khác của Mỹ, đồng thời rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trump có thể đưa ra một số thay đổi nho nhỏ đối với các thỏa thuận thương mại này và tuyên bố đã thay thế chúng bằng những “thỏa thuận tuyệt vời”. Ông cũng sẽ nói sự tăng trưởng việc làm, nếu có sau khi các thỏa thuận được thay đổi, là nhờ những thay đổi mà ông đạt được.

Trump có thể sẽ đánh thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc để thể hiện ông nghiêm túc về việc đưa việc làm trở lại cho người Mỹ. Trung Quốc sẽ trả đũa, và cuộc chiến thương mại này sẽ gây thiệt hại cho doanh nghiệp của cả hai nước.

- “Tổng thống Trump” sẽ công bố kế hoạch xây tường ngăn với biên giới Mexico. Trump sẽ công bố mô hình của bức tường này, và một số phần của bức tường có thể rốt cục sẽ được xây. Chính người đóng thuế Mỹ sẽ phải trả tiền cho việc xây tường. Trump sẽ “khoe khoang” về việc bức tường giúp tạo việc làm và giảm tội phạm. Ông cũng sẽ tăng quy mô của cơ quan chịu trách nhiệm trục xuất người nhập cư trái phép, đồng thời khoe về số người bị trục xuất.

- “Tổng thống Trump” sẽ đề xuất chi thêm 1 nghìn tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng Mỹ. Quốc hội sẽ ủng hộ ít nhất một vài phần của kế hoạch này. Những dự án trong chương trình sẽ tốt cho nước Mỹ, nhưng cũng khiến nợ liên bang tăng lên. Ngoài ra, “Tổng thống Trump” sẽ thông qua một đạo luật cắt giảm thuế mà phần lớn lợi ích sẽ rơi vào tay người giàu.

- “Tổng thống Trump” sẽ không bao giờ công bố hồ sơ thuế cá nhân của ông.

Những việc “lớn hơn” mà “Tổng thống Trump” có thể sẽ làm bao gồm:

- “Tổng thống Trump” có thể sẽ xử lý sai lầm một tình huống địa chính trị hay quân sự “khó nhằn” nào đó, dẫn tới hậu quả khó lường. Ba “ứng cử viên” cho tình huống như vậy là Trung Đông, Triều Tiên, và Trung Quốc. Tuy nhiên, “ứng cử viên” có nhiều tiềm năng nhất lại chính là Nga.

Nhiều khả năng Trump sẽ chú trọng xây dựng mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Nga Vladimir Putin hơn là hỗ trợ các nước đồng minh của Mỹ tạo đối trọng với Nga. Putin hiểu rõ điều này và sẽ tận dụng cơ hội để gia tăng ảnh hưởng ở Ukraine và các nước vùng Balkan. “Tổng thống Trump” sẽ không phản ứng, khiến Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) suy yếu, hoặc phản ứng chậm chạp hoặc thiếu khôn ngoan. Ngoài ra, Trump cũng có thể “nổi đóa” với những bước tiến này của Putin, đến nỗi quyết định có hành động điên rồ, chẳng hạn đem vũ khí hạt nhân ra dọa.

- “Tổng thống Trump” có thể sẽ hạn chế quyền tự do báo chí

Ban đầu, Trump sẽ làm điều này bằng cách “trả ơn” cho các tổ chức truyền thông và nhà báo ủng hộ ông, và “mạnh tay” với những báo đài chỉ trích ông. Nếu điều này không khiến giới truyền thông giảm sự chỉ trích nhằm vào “Tổng thống Trump”, ông có thể sẽ dùng tới những biện pháp như ra lệnh điều tra hoặc khuyến khích những người ủng hộ ông tẩy chay những báo đài này. Tổng chưởng lý của “Tổng thống Trump” có thể dọa kết tội các tổ chức báo chí chỉ trích ông, hoặc buộc các tổ chức báo chí này phải tiết lộ nguồn tin.

- “Tổng thống Trump” sẽ đáp trả các cuộc tấn công khủng bố bằng cách không cho phép người nhập cảnh vào Mỹ và tăng cường giám sát người Hồi giáo tại Mỹ.

Nếu các cuộc tấn công khủng bố tiếp tục xảy ra ở Mỹ, Trump có thể mở các trại người Hồi giáo tại Mỹ. Ông cũng có thể “xóa sổ” các thành phố ở Syria, Iraq và các quốc gia Hồi giáo khác để trừng trị “những kẻ khủng bố Hồi giáo cực đoan” và gia đình của họ. Chính sách của Trump sẽ thổi bùng căng thẳng sắc tộc và tôn giáo ở Mỹ, kéo theo biểu tình và bạo lực gia tăng.

- “Tổng thống Trump” sẽ mất kiên nhẫn với sự kiểm soát đối với quyền lực của Tổng thống, và ông sẽ tìm cách mở rộng quyền hạn của Tổng thống. Nếu nền kinh tế Mỹ tăng trưởng vững, không có tấn công khủng bố hay khủng hoảng địa chính trị, đây sẽ là một việc khó. Tuy nhiên, việc mở rộng quyền hạn của Tổng thống sẽ dễ dàng hơn nếu nền kinh tế xấu đi hoặc xảy ra khủng hoảng.

Và một số hậu quả khác nếu Trump thành Tổng thống:

- Thị trường chứng khoán Mỹ sẽ giảm điểm 10-20 % chỉ trong vài phiên giao dịch sau cuộc bầu cử. Việc Trump đắc cử sẽ làm gia tăng mức độ rủi ro và bất ổn trên thị trường, khiến giới đầu tư và doanh nghiệp “bấn loạn”. Các công ty Mỹ sẽ đóng băng kế hoạch kinh doanh trong khi chờ xem “Tổng thống Trump” có thể sẽ làm gì. Điều này sẽ khiến tăng trưởng kinh tế khựng lại. “Tổng thống Trump” sẽ đổ lỗi cho chính quyền Obama và đề nghị Quốc hội Mỹ có hành động khẩn cấp.

Việc Trump công khai chỉ trích mạnh nhiều công ty Mỹ như Ford, Amazon, Macy’s, Nabisco, Apple… và hứa sẽ buộc một số công ty trong số này phải chuyển sản xuất về Mỹ cũng khiến lãnh đạo các công ty lo sợ. Đến nay, hầu như không có Giám đốc điều hành (CEO) doanh nghiệp lớn nào của Mỹ ủng hộ Trump, và nhiều người thậm chí còn công khai chỉ trích Trump. Các CEO hiểu rằng Trump sẽ không bỏ qua chuyện này nếu ông đắc cử.

- Thâm hụt ngân sách và nợ Mỹ sẽ phình to. Cũng giống như chương trình cắt giảm thuế thời Tổng thống Bush, kế hoạch giảm thuế cho người giàu của “Tổng thống Trump” có thể sẽ không giúp ích cho tăng trưởng kinh tế Mỹ, bởi vấn đề của nền kinh tế Mỹ hiện nay chủ yếu nằm ở sức chi tiêu của tầng lớp trung lưu. Trong khi đó, việc cắt giảm thuế sẽ làm gia tăng thâm hụt ngân sách và thúc đẩy tốc độ gia tăng của nợ liên bang. Trump có thể sẽ lại đổ lỗi cho Quốc hội và chính quyền Obama về vấn đề này.

- Vào một thời điểm nào đó trong nhiệm kỳ của “Tổng thống Trump”, kinh tế Mỹ có thể rơi vào một cuộc suy thoái lớn và thị trường chứng khoán Phố Wall giảm 30-50 % so với mức đỉnh.

Các chính sách của “Tổng thống Trump” rất dễ gây suy thoái kinh tế. Chẳng hạn, chiến tranh thương mại có thể gây tổn thương cho nền kinh tế và dẫn tới mất việc làm. Và cho dù điều gì xảy ra, Trump sẽ đổ lỗi cho đối thủ và tranh thủ cơ hội để mở rộng quyền lực.