Vụ vay 8,5 triệu 'ôm nợ' 8,8 tỷ đồng: Phân biệt loại thẻ, trách nhiệm ngân hàng

Chiều 17/3, trao đổi với PV Tiền Phong liên quan đến sử dụng thẻ ngân hàng, đặc biệt là thẻ tín dụng, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh (NHNN) TPHCM - cho biết, những ngày qua khách hàng và người dân đặc biệt quan tâm đến thông tin liên quan đến dịch vụ thẻ tín dụng, khi có sự việc liên quan khách hàng sử dụng thẻ tín dụng phát sinh tại ngân hàng thương mại (NHTM).

Theo ông Lệnh, thẻ ngân hàng nếu phân loại theo chức năng và bản chất dòng tiền trên tài khoản thì có thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng. Từ đó, quyền và trách nhiệm của người sở hữu thẻ khác nhau.

Cụ thể, nếu thẻ ghi nợ là tiền trên tài khoản thẻ (thẻ ATM, thẻ trả trước) là tiền gửi của khách hàng thì thẻ tín dụng là tiền vay. Khách hàng vay của ngân hàng để sử dụng. Vì vậy, các quy định trong việc sử dụng thẻ, trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của khách hàng là khác nhau.

Việc phân biệt này là để nhận thức và có những giải pháp trong thông tin tuyên truyền và tư vấn cho khách hàng của mỗi NHTM, nhân viên ngân hàng trong quá trình giao dịch, tư vấn đối với khách hàng của ngân hàng.

Đối với thẻ ghi nợ , để sử dụng thẻ này, về bản chất khách hàng phải mở tài khoản thanh toán và gửi tiền vào tài khoản để sử dụng. Việc mở và sử dụng tài khoản này của cả khách hàng và ngân hàng phải tuân theo quy định của NHNN.

Theo đó, ngoài việc thông tin tuyên truyền về tiện ích của dịch vụ, ngân hàng cần quan tâm thông tin tuyên truyền và tư vấn cho khách hàng nắm rõ các quy định về quyền và nghĩa vụ của chủ tài khoản, chủ thẻ nhằm thuận lợi trong việc sử dụng dịch vụ cũng như hạn chế những phát sinh liên quan, ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng.

Bên cạnh đó, ngân hàng cần lưu ý khách hàng các nội dung bảo mật thông tin, cung cấp thông tin cho ngân hàng, cũng như các quy định về tài khoản, về duy trì số dư và giao dịch. Việc đóng tài khoản phải tuân thủ đúng quy định. Các ngân hàng chỉ thực hiện tạm khóa, đóng tài khoản khi có yêu cầu của khách hàng (trừ trường hợp chủ tài khoản chưa hoàn thành nghĩa vụ thanh toán theo quyết định cưỡng chế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa thanh toán xong các khoản nợ phải trả cho tổ chức cung ứng dịch vụ nơi mở tài khoản).

Ngoài ra, khách hàng cần được thông tin về thời hạn đối với việc đóng tài khoản thanh toán do không duy trì đủ số dư tối thiểu và không phát sinh giao dịch trong thời gian dài; thời hạn thông báo cho chủ tài khoản trước khi đóng tài khoản thanh toán và các vấn đề cụ thể khác liên quan đến việc đóng tài khoản thanh toán trong trường hợp do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán quy định và thông báo công khai cho khách hàng.

Theo ông Lệnh, thẻ tín dụng là loại thẻ ngân hàng cho phép khách hàng chi tiêu trước, trả tiền sau trong một khoảng thời gian quy định (thường từ 30 - 45 ngày) để khách hàng trả nợ mà không phải chịu lãi suất. Sau thời gian này, ngân hàng sẽ tính lãi suất phạt trả chậm theo quy định.

Về bản chất đây là khoản tiền vay và với ưu điểm không phải trả lãi vay trong một khoảng thời gian nhất định. Sử dụng thẻ tín dụng cũng mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng cũng như nền kinh tế. Đó là khách hàng, ngân hàng và nền kinh tế khi tiếp cận những lợi ích về kích thích tiêu dùng, kích thích thương mại, dịch vụ và du lịch phát triển; kích thích các dịch vụ ngân hàng phát triển…nếu thẻ tín dụng được khách hàng sử dụng hiệu quả và đúng quy định.

Tuy nhiên, tiền trên tài khoản thẻ để thanh toán, sử dụng là tiền ngân hàng ứng trước, tiền vay ngân hàng. Vì vậy khách hàng phải có trách nhiệm hoàn trả và về mặt pháp lý, khách hàng sử dụng thẻ tín dụng phải tuân thủ theo quy định về quy chế cho vay của NHNN (các điều khoản quy định liên quan đến thẻ tín dụng tại Thông tư 39/2016/ TT-NHNN.

Để sử dụng thẻ tín dụng và được cấp thẻ tín dụng , khách hàng phải chứng minh được năng lực tài chính và nếu đủ các điều kiện ngân hàng sẽ cấp thẻ và đưa ra hạn mức tín dụng phù hợp.

“Tất cả những nội dung này ngân hàng cần phải thông tin, tư vấn cho khách hàng; theo dõi và đôn đốc khách hàng như một khoản vay. Mục đích không chỉ giúp khách hàng sử dụng thẻ hiệu quả, hạn chế nợ quá hạn phát sinh và hạn chế những phát sinh, vấn đề liên quan rủi ro trong hoạt động thẻ tín dụng và những phát sinh không đáng có, gây ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, đến thương hiệu thẻ cũng như đối với khách hàng sử dụng thẻ” - ông Lệnh nhấn mạnh.

Lãnh đạo NHNN chi nhánh TPHCM cho rằng, làm tốt việc này không chỉ giúp các NHTM mở rộng và phát triển dịch vụ ngân hàng hiệu quả mà còn giúp khách hàng, người dân sử dụng dịch vụ hiệu quả, hạn chế rủi ro phát sinh trong quá trình sử dụng dịch vụ, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế càng phát triển theo hướng hiện đại và dịch vụ thẻ ngân hàng ngày càng được sử dụng phổ biến hơn.