Lộ diện chủ nhân của giải thưởng trị giá 3 triệu USD từ quỹ của vợ chồng tỷ phú Phạm Nhật Vượng

Đây là đêm vinh danh những nhà khoa học xuất sắc, các phát minh, công trình nghiên cứu đột phá đã góp phần cải thiện cuộc sống của hàng tỷ người.

Chính thức công bố chủ nhân các giải thưởng của VinFuture 2025

Tại mùa giải thứ 5, VinFuture ghi nhận hơn 1.700 hồ sơ từ 72 quốc gia và vùng lãnh thổ trên 5 châu lục - con số gấp 2,8 lần so với mùa đầu tiên - cho thấy uy tín và sức lan tỏa ngày càng mạnh mẽ của giải thưởng sau nửa thập kỷ phát triển.

VinFuture là quỹ hoạt động phi lợi nhuận tại Việt Nam, được thành lập vào ngày 20/12/2020 - Ngày Quốc tế Đoàn kết Nhân loại. Quỹ có kinh phí hoạt động ban đầu được cam kết là 2.000 tỷ đồng từ ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch Tập đoàn Vingroup và vợ là bà Phạm Thu Hương.

Giải thưởng Chính VinFuture năm nay trị giá 3 triệu USD và ba Giải Đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, mỗi giải trị giá 500.000 USD.

Trong đó, Giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD được trao cho TS. Douglas R. Lowy, TS. John Schiller, TS. Aimée Kreimer, GS. Maura Gillison vì những khám phá và phát triển vắc-xin HPV.

Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển được trao cho GS. María Esperanza Martínez-Romero đến từ Mexico, vì những tiến bộ trong nghiên cứu sinh thái vi sinh vật và cơ chế cố định nitơ cộng sinh tại các hệ sinh thái nhiệt đới.

Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ được trao cho GS. Mary-Claire King vì sự phát triển gen BRCA1 liên quan đến nguy cơ ung thư vú và buồng trứng, đặt nền móng cho các xét nghiệm di truyền, chương trình tầm soát và điều trị theo hướng cá thể hóa.

Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới được trao cho GS. Venkatesan Sundaresan, GS. Raphael Mercier, TS. Emmanuel Guiderdoni, TS. Imtiyaz Khanday, TS. Delphine Mieulet vì những đổi mới cho phát triển các loài cây trồng lai có khả năng tự nhân giống.

Khoa học mang trách nhiệm đóng góp vào tương lai tốt đẹp hơn cho hành tinh và thế hệ tiếp theo

Tại Lễ trao giải, GS. Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho biết, các nhà khoa học được vinh danh năm 2025 sẽ mang đến những khám phá khoa học xuất sắc, góp phần tạo ra lợi ích lớn lao cho xã hội - cả về phúc lợi con người lẫn phát triển bền vững.

“Công trình của họ nhắc chúng ta rằng khoa học không chỉ là tri thức, mà còn là trách nhiệm - trách nhiệm đóng góp vào một tương lai tốt đẹp hơn cho hành tinh và cho các thế hệ tiếp theo”, ông nói.

Ông Richard thông tin, trong 5 mùa giải, VinFuture đã vinh danh nhiều nhà khoa học xuất sắc - những người sau đó tiếp tục được ghi nhận bằng các giải thưởng danh giá khác của thế giới. Trong đó, GS. Omar Yaghi, chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới năm 2021 đã được vinh danh Nobel Hóa học 2025. Cùng năm, hai nhà khoa học đoạt Giải thưởng Chính - GS. Katalin Kariko và GS. Drew Weissman đã nhận Giải Nobel Y-sinh năm 2023.

Bên cạnh đó, Giải Đặc biệt VinFuture dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới năm 2022 được trao cho John Jumper và Demis Hassabis (Google DeepMind) với đột phá về mô phỏng cấu trúc protein bằng AI - đưa họ đến với Giải Nobel Hóa học 2024. Năm 2024, GS. Geoffrey Hinton được vinh danh với Giải thưởng Chính VinFuture và cũng đồng thời nhận Nobel Vật lý trong cùng năm.

Về thông điệp “Cùng vươn mình, cùng thịnh vượng”, Chủ tịch Quốc hội Trần  Thanh  Mẫn cho biết, đây như lời kêu gọi mạnh mẽ mang tính toàn cầu về sự phát triển, trên tinh thần đoàn kết, tiến bộ, sẻ chia, tạo cơ hội cho mọi người dân, mọi quốc gia. Đó cũng là tinh thần vượt qua giới hạn tri thức, thúc đẩy hợp tác toàn cầu và mang lại lợi ích thiết thực cho nhân loại.

“Nhìn lại hành trình 5 năm qua, chúng ta có thể khẳng định: giải thưởng này không chỉ vinh danh các công trình khoa học xuất sắc mà còn tạo ra những cuộc đối thoại, diễn đàn quý báu giữa các nhà khoa học, các doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách; từ đó, những tư tưởng mới, cách tiếp cận mới, mô hình hợp tác mới được khơi mở và lan tỏa rộng rãi”, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Việt Nam cam kết xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi để các mô hình đổi mới sáng tạo được triển khai hiệu quả và an toàn, góp phần tích cực trong sự phát triển của khu vực và thế giới.