Du lịch "không tiền mặt" sẽ lên ngôi

Trong bối cảnh nền kinh tế số đang bùng nổ mạnh mẽ, thanh toán không dùng tiền mặt không còn là xu hướng mà đã trở thành một nhu cầu thiết yếu. Bước tiến mới nhất và đáng chú ý nhất trong lộ trình này chính là việc kết nối thanh toán song phương qua mã QR giữa Việt Nam và các quốc gia láng giềng, đặc biệt là thị trường khổng lồ Trung Quốc.

Cú hích từ thị trường tỉ dân

Thông tin Trung Quốc chính thức trở thành quốc gia tiếp theo triển khai kết nối thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR với Việt Nam đã tạo nên làn sóng tích cực trong ngành du lịch và bán lẻ. Đây là kết quả của sự hợp tác chiến lược giữa Công ty CP Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) với UnionPay International (UPI), cùng sự tham gia của các ngân hàng lớn như Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) và Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).

Theo đó, du khách Trung Quốc khi đến Việt Nam du lịch hoặc công tác giờ đây có thể sử dụng chính ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử quen thuộc của mình để quét mã VIETQRGlobal. Phạm vi chấp nhận thanh toán cực kỳ rộng rãi, bao phủ hầu hết các nhu cầu thiết yếu của một du khách: từ các trung tâm thương mại sầm uất, khu mua sắm, các điểm tham quan du lịch nổi tiếng, cho đến hệ thống nhà hàng và cửa hàng bán lẻ.

Hiện tại, một loạt thương hiệu bán lẻ, dịch vụ ăn uống (F&B) và du lịch hàng đầu tại Việt Nam như hệ thống siêu thị GO!, Big C (thuộc Central Retail Việt Nam), chuỗi Highlands Coffee hay các khu vui chơi giải trí thuộc Sun World đều đã sẵn sàng hạ tầng để phục vụ khách hàng quét mã.

Sự kiện này có ý nghĩa đặc biệt nếu nhìn vào bức tranh tổng thể của ngành du lịch. Số liệu từ Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho thấy trong 11 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã đón hơn 19,1 triệu lượt khách quốc tế, tăng trưởng ấn tượng 20,9% so với cùng kỳ. Trong số đó, khách từ thị trường Trung Quốc chiếm tỉ trọng áp đảo với gần 4,8 triệu lượt, tăng tới 43%.

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), nhận định Trung Quốc đang là thị trường gửi khách lớn nhất đến Việt Nam. Do đó, việc khơi thông dòng chảy thanh toán qua mã QR không chỉ mang lại tiện ích to lớn cho hàng triệu du khách mà còn là đòn bẩy thúc đẩy doanh thu cho các doanh nghiệp Việt.

Trước khi kết nối với Trung Quốc, hệ thống VIETQRGlobal đã được triển khai thành công với các thị trường Thái Lan, Lào và Campuchia. Sự mở rộng mạng lưới này biến Việt Nam trở thành một điểm đến thân thiện về công nghệ tài chính trong mắt bạn bè quốc tế.

Ngân hàng Bản Việt (BVBank), một trong những đơn vị tiên phong triển khai dịch vụ này, cho biết du khách từ các quốc gia kể trên có thể dễ dàng thanh toán tại các cửa hàng sử dụng mã VIETQRGlobal của BVBank. "Du khách chỉ cần quét mã trên màn hình và hoàn tất giao dịch trong vài giây. Tiện ích này giúp "giải phóng" du khách khỏi nỗi lo mang theo tiền mặt, rủi ro mất mát, hay gánh nặng phí chuyển đổi ngoại tệ cao khi dùng thẻ quốc tế. Mọi chi phí đều được quản lý minh bạch ngay trên ứng dụng" - ông Nguyễn Thiện Tâm, Giám đốc Trung tâm Ngân hàng số BVBank, nói về sự tiện lợi vượt trội của giải pháp này.

Mức phí thấp hơn nhiều so với đổi ngoại tệ

Không chỉ là chiều đón khách vào, thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR còn mang lại lợi ích to lớn cho người Việt Nam khi đi du lịch nước ngoài. Như tại Thái Lan và Lào, dịch vụ thanh toán xuyên biên giới đã được NH Công thương Việt Nam (VietinBank) triển khai, giúp hoạt động thanh toán được diễn ra thuận lợi. Ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó Tổng Giám đốc VietinBank, cho biết khách Việt không cần đổi trước ngoại tệ hay dùng thẻ tín dụng với phí cao mà quét mã QR thanh toán "mượt mà" như tại Việt Nam.

Đặc biệt, với thị trường Trung Quốc, nơi vốn nổi tiếng là "xã hội không tiền mặt", Zalopay đã công bố tính năng quét QR quốc tế, giúp người dùng Việt có thể dễ dàng thanh toán trực tiếp bằng nguồn tiền VNĐ trong ví tại hàng loạt điểm chấp nhận, từ trung tâm thương mại sang trọng đến các cửa hàng nhỏ lẻ. Hệ thống sẽ hiển thị số tiền quy đổi cùng mức phí minh bạch, giúp người dùng chủ động và dễ dàng kiểm soát chi tiêu.

Theo tìm hiểu, hiện mức phí dịch vụ các NH, ví điện tử áp dụng tại Trung Quốc khoảng 1,5%, thấp hơn nhiều so với phí chuyển đổi ngoại tệ khi thanh toán bằng thẻ tín dụng là 2,5%-3%.

Mới đây nhất, Zalopay cũng đã mở rộng tiện ích này sang Singapore. Người dùng có thể quét mã QR tại các điểm giao dịch có biểu tượng NETS, Alipay+ và đặc biệt là thanh toán cho các dịch vụ di chuyển của Grab ngay tại đảo quốc sư tử.

Theo lộ trình, dự kiến từ đầu năm 2026, NAPAS và UPI sẽ hoàn tất kết nối chiều thanh toán ngược lại. Khi đó, người dùng Việt Nam cũng có thể sử dụng ứng dụng của các NH thành viên NAPAS để quét mã QR tại mạng lưới khổng lồ của UnionPay trên toàn lãnh thổ Trung Quốc.

Ông Larry Wang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc UnionPay International (UPI), nhấn mạnh dự án này tận dụng cơ chế thanh toán bằng đồng nội tệ, qua đó tạo thuận lợi cho giao lưu kinh tế, thương mại và nhân dân.

Thúc đẩy kết nối tài chính khu vực

Ông Nguyễn Quang Minh, Tổng Giám đốc NAPAS, cho rằng dịch vụ này không chỉ mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, tiện lợi cho người dân 2 nước mà còn góp phần tăng cường kết nối tài chính, thúc đẩy sử dụng đồng bản tệ trong thanh toán xuyên biên giới. Từ đó, phát triển thương mại, du lịch cũng như hợp tác kinh tế rộng hơn giữa 2 quốc gia.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Phạm Đức Duy, Phó Giám đốc Khối Khách hàng cá nhân NH Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), cho biết việc triển khai thanh toán QR xuyên biên giới tại Lào, Campuchia, Thái Lan và Singapore đã cho thấy giá trị cốt lõi của mô hình này nằm ở việc nâng cao trải nghiệm và tăng tính thuận tiện cho người dùng. Nhờ đó, các doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, vốn phụ thuộc nhiều vào thanh toán tiền mặt, có thêm cơ hội tiếp cận khách quốc tế, mở rộng tệp khách hàng và cải thiện doanh thu.

Theo ông Duy, cơ chế thanh toán bằng nội tệ giúp giảm chi phí chuyển đổi ngoại tệ, rút ngắn thời gian xử lý giao dịch và nâng cao hiệu quả sử dụng thanh khoản, qua đó thúc đẩy kết nối tài chính khu vực. Với người dùng, hình thức này mang lại sự tiện lợi, nhanh chóng và an toàn khi không cần đổi tiền, không phát sinh phí chuyển đổi, hạn chế rủi ro mang theo tiền mặt và góp phần hình thành thói quen thanh toán số trong các giao dịch xuyên biên giới.